‘Elektrische wagens zijn de nieuwe zonnepanelen’

Het is paradoxaal dat de overheid alle registers opentrekt om een autofabrikant als Volvo te behouden – voor Audi is het al te laat – en tegelijk het fiscale regime bruusk zou omgooien.

Met het beleid rond elektrische wagens lijken we opnieuw in een slechte horrorfilm beland. Bijna twintig jaar geleden creëerden de overheden in dit land royale subsidiemechanismes om zonnepanelen bij particulieren en bedrijven te stimuleren. Na een vijftal jaar werden die maatregelen teruggeschroefd. Daarna moest de overheid de steun beginnen terug te vorderen via heffingen op de energiefactuur, zoals de ‘Turteltaks’. Voor veel burgers en bedrijven kwam dat over als contractbreuk, zeker door het jarenlange getouwtrek over de bijbehorende maatregelen, zoals het prosumententarief en de terugdraaiende en digitale teller. De zonnepanelen groeiden uit tot het symbool van de overheid als onbetrouwbare partner. En als we niet oppassen, wordt die reputatie in steen gebeiteld door hoe de overheid de transitie naar elektrische wagens probeert te begeleiden.

Op de onderhandelingstafel van de nieuwe Vlaamse regering ligt het voorstel om elektrische wagens te belasten. Op dit moment hoeft op die elektrische wagens geen belasting op inverkeersstelling en jaarlijkse verkeersbelasting te worden betaald. Het gaat al bij al om een beperkt bedrag, maar de reputatieschade zal groot zijn. De invoering van het elektrisch rijden wordt bijna volledig getrokken door bedrijfswagens, vooral omdat bedrijven verplicht worden. Bij particulieren is het sentiment negatief en het bruusk terugschroeven van de belastingvoordelen zal dat enkel versterken. Er staat meer op het spel dan enkel de reputatie van de overheid. Dit heeft tastbare gevolgen. De vergroening van het wagenpark is noodzakelijk om op een haalbare manier onze klimaatdoelstellingen te halen, onze luchtkwaliteit te verbeteren en de Europese auto-industrie te helpen.

De auto-industrie zorgt voor miljarden aan toevoegde waarde en verankert 13 miljoen banen in de hele waardeketen in Europa. Die hoeksteen van onze economie is aan het afbrokkelen. Veel Europese constructeurs worden op waarde en op prijs geklopt, vooral door Chinese constructeurs. De Chinese overheid zag een bliksemsnelle invoering van elektrische wagens als een oplossing voor twee problemen: de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen afbouwen en een grote sprong voorwaarts maken in haar industriële capaciteit.

Vanuit het Westen focussen wij veel op de enorme staatssteun die daarmee gepaard gaat, maar dat is niet de essentie. De Chinese automarkt is gedopeerd, maar ze is bikkelhard. Door intense concurrentie is een aantal Chinese fabrikanten in topconditie gedrild. Niet Tesla maar Chinese spelers zoals BYD en XPeng zullen de droom van Elon Musk doen uitkomen. Een tiental jaar geleden beloofde Musk in een masterplan dat de luxemodellen van Tesla slechts een opstapje zijn naar een betaalbare elektrische wagen voor de gewone man. Dat masterplan heeft hij onlangs stilletjes van de website doen halen. Hij blaast de aftocht.

Europese autoconstructeurs moeten zich zo snel mogelijk terug in die race knokken. Dat zal enkel lukken als Europa een echte groeimarkt wordt voor elektrische wagens, want in China kunnen ze steeds minder mee. Daarom zal er nog een tijdje een flankerend beleid nodig zijn om de invoering van elektrische wagens te versnellen. Het is paradoxaal dat de overheid alle registers opentrekt om een autofabrikant als Volvo te behouden – voor Audi is het al te laat – en tegelijk het fiscale regime bruusk zou omgooien.

Natuurlijk hoeft men niet tot in de eeuwigheid elektrische wagens fiscaal zwaar te bevoordelen, maar een graduele afbouw en de belofte dat men niet elk jaar de regels verandert, is het beste scenario om weer krediet te winnen bij de bevolking, dat de overheid is kwijtgeraakt met de zonnepanelen.

Tot slot nog dit: Vanaf nu kan u elke dag luisteren naar Z 7 op 7, de nieuwspodcast van Trends Kanaal Z, elke dag vanaf 5.30 uur. Veel luisterplezier!