Alleen met een sterke thuismarkt kunnen er sterke Europese techbedrijven ontstaan.
Misschien zullen we ooit zeggen dat 2025 het jaar was dat de Europese Unie eindelijk een wereldmacht wou worden. Ondanks de politieke instabiliteit in Frankrijk en andere lidstaten, ondanks een zware crisis in de industrie en ondanks de technologische en militaire dominantie van de Verenigde Staten, zijn er twee sneeuwballen beginnen te rollen. Naast de State of the Union van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zijn er eindelijk ook daden. De belangrijkste is het besef dat de Amerikaanse president Donald Trump als een maffiabaas de prijs voor militaire bescherming steeds hoger zal opdrijven voor de EU. En het besef dat die strategie Donald Trump zal overleven, omdat zijn aanhangers aan de macht blijven of omdat de Verenigde Staten alleen zo economisch kunnen overleven. Het voorbije jaar is er doorgezet met de versterking van de Europese defensie en met meer Europese integratie in de defensie-industrie. Die trein is nog moeilijk te stoppen.
Meer autonomie voor Europa zal niet alleen uit de loop van een geweer komen, maar vooral uit een versterkte economie. Er is niet alleen het Duitse investeringsplan. De investering van de Nederlandse techtrots ASML in het Franse Mistral is op veel vlakken een even belangrijke mijlpaal. Het toont dat het anders kan. In groeisectoren zoals technologie en biotech heeft Europa te weinig echte kampioenen. ASML en Mistral zijn de zeldzame uitzonderingen. ASML maakt als enige de machines die de meest geavanceerde computerchips produceren, Mistral is de enige onafhankelijke Europese speler in artificiële intelligentie die meekan met de taalmodellen van OpenAI in de VS of DeepSeek in China.
De deal tussen ASML en Mistral bedwingt al minstens twee handicaps van de Europese techsector: een versnipperde markt en geld. ASML wordt niet alleen aandeelhouder van Mistral. Het wil ook de technologie van Mistral gebruiken om betere machines te maken. Mistral krijgt met andere woorden een belangrijke Europese klant en wordt zo minder afhankelijk van de VS. Alleen met een sterke thuismarkt kunnen er sterke Europese techbedrijven ontstaan. Kijk maar naar het blijvende succes van het Duitse SAP. Die Europese softwarereus groeide uit tot het Microsoft van software voor de industrie, dankzij zijn sterke Europese klantenbasis.
De deal is ook om een andere reden voer voor voorzichtig optimisme. Mistral krijgt een kapitaalinjectie van 1,3 miljard euro, wat naar Europese normen een ongezien hoog bedrag is voor een beloftevol techbedrijf. De waardering is wel relatief laag. Mistral wordt op ‘slechts’ 12 miljard euro geschat, terwijl zijn directe concurrenten Anthropic, OpenAI en xAI waarderingen van 200 tot zelfs 500 miljard dollar kunnen nastreven. Maar eigenlijk is de waardering van Mistral meer realistisch. Die monsterwaarderingen zijn ingegeven door een enorme hype en hebben geen economische basis. In het geval van xAI wordt de waardering zelfs kunstmatig opgeblazen omdat Amerikaanse zakenbanken een nieuw onderpand nodig hadden voor miljarden aan problematische leningen aan Elon Musk zijn imperium.
Aandachtige lezers hebben ongetwijfeld gemerkt dat ik het nog niet heb gehad over de Europese regelneverij. 2025 wordt wellicht ook daar een scharnierjaar, niet alleen omdat de EU de regels wil stroomlijnen. De Europese regelgeving zal misschien nog gezien worden als het minste kwaad. Trump verstevigt zijn greep op de Amerikaanse techsector en regeert met totale willekeur. De beelden van de lunch in het Witte Huis waar de machtigste CEO’s ter wereld op een extreem kruiperige manier Trump proberen te paaien verwacht je eerder in Noord-Korea dan in de VS. En dat zal niet eens helpen. Hij zal dossiers (de strijd tegen woke, migratie) blijven vinden om zich met de werking van de Amerikaanse techgiganten te bemoeien.
Lees ook: ‘Ook in België is groei het enige duurzame recept om de polarisering terug te dringen’