Om de Essentiële Beleggersinformatie te doorgronden heb je minstens twee masters in finance nodig.
De Europese Unie heeft iets met acroniemen. Als duurzame belegger moet je maar vertrouwd zien te raken met SFDR, CSRD, CSDDDD, PAI, MiFID en nog meer van dat fraais. Van de achterliggende ideeën ben ik een grote voorstander. Europa wil de transitie versnellen, duurzame investeringen bevorderen en transparantie brengen. Jammer genoeg laat de uitwerking weleens te wensen over.
Zo leidde de goedbedoelde Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR dus) tot de introductie van Artikel 6-, 8- en 9-fondsen. Ik bespaar u de uitleg, die niemand helder kan geven, maar in essentie bestaan er drie categorieën van fondsen, voor het gemak omschreven als ‘grijze’ niet-duurzame fondsen (Artikel 6), ‘lichtgroene’ fondsen met duurzame kenmerken (Artikel 8) en ‘donkergroene’ fondsen met duurzame doelstellingen (Artikel 9).
Wat liep er fout? Die artikels waren niet bedoeld als labels, maar werden al snel zo gebruikt. Wie duurzaam wilde beleggen, werd gerustgesteld. Je kon op je beide oren slapen, want je fonds had een Artikel 8-label. Maar de omschrijving ‘duurzame kenmerken’ is zo vaag dat elk fonds dat ook maar de minste inspanning levert in aanmerking komt. Het etiket Artikel 8 werd zo een vergaarbak waar meer dan de helft van alle beleggingsfondsen in ons land in is beland. Het resultaat is een gigantische verwarring en veel ontgoocheling bij beleggers die dachten dat ze voor een duurzaam fonds hadden gekozen, tot ze een blik onder de motorkap namen.
Europa besefte dat het anders moest en stelde een hervorming in het vooruitzicht. In 2024 werd het resultaat van een brede rondvraag in de financiële sector en bij het middenveld voorgesteld. 84 procent van de ondervraagden gaf aan dat de regels niet hielpen om beleggers adequaat te informeren. Ze brachten dus niet de vooropgestelde transparantie. Ik vraag me nog steeds af wat die andere 16 procent bezielde bij het invullen van het vragenlijstje.
Vorige week lekte een document uit met de ‘vereenvoudigingen’ die de Commissie vermoedelijk later deze maand wil voorstellen. Daarin is sprake van een – aanzwellend tromgeroffel, jawel – Artikel 7. Toen ik het las, ontsnapte mij een diepe zucht. Dat is waar we met zijn allen op zitten te wachten, een extra cijfer in de lettersoep. Artikel 8 en 9 zouden dan weer herzien worden. Kwestie van de verwarring over die twee categorieën nog wat groter te maken.
Hoe stel ik mij mijn zoektocht naar een duurzaam beleggingsfonds dan wel voor? Het begint met heldere benamingen met woorden als ‘transitie’, ‘duurzaam’ of ‘impact’ op basis van duidelijke regels over wanneer die in de naam van een fonds gebruikt mogen worden. Zo kan ik mij meteen min of meer een beeld vormen van wat het fonds doet.
Vervolgens zie ik het nut in van financiële labels. In ons land geeft bijvoorbeeld het Towards Sustainability-label een duidelijke ondergrens aan. Wie een fonds koopt met dat label, weet wat hij minstens mag verwachten op het vlak van duurzaamheid. Best makkelijk.
Daarna verwacht ik verstaanbare documenten. Om de Essentiële Beleggersinformatie te doorgronden heb je minstens twee masters in finance nodig. Het moet toch mogelijk zijn kort, bondig en begrijpelijk voor een leek uit te leggen wat een fonds precies doet om zichzelf duurzaam te noemen.
Tot slot zou ik heel makkelijk een lijstje willen terugvinden van wat in een fonds zit. Een duidelijk overzicht van wat met mijn geld gebeurt, al is het maar de grootste posities, lijkt me niet te veel gevraagd. Daar heb ik als investeerder toch recht op? Als het even kan, graag met een kort woordje uitleg van de beheerder waarom hij of zij die keuze heeft gemaakt.
Dat is hoe ik mij in een ideale wereld mijn fondsenzoektocht voorstel. Daar staan we mijlenver vanaf. Een extra cijfer maakt de lettersoep heus niet beter verteerbaar.
De auteur is hoofdredacteur van Beste Belegger (het ledenblad van de Vlaamse Federatie van Beleggers) en oprichter van Duurzaam Beleggen Academy