‘De manier waarop we de groei van bedrijven meten, is voorbijgestreefd’

België heeft opvallend weinig snelgroeiende bedrijven, blijkt uit cijfers van Eurostat. Voor groei in tewerkstelling bengelt ons land in 2023 op de 18de plaats in de Europese Unie. En dat is een probleem, want snelgroeiende ondernemingen staan bekend als motor van welvaart. Ze creëren jobs, innovatie en toegevoegde waarde. Zonder hen valt de economische groei zo goed als stil.

Maar de manier waarop we groei meten, wordt almaar bedenkelijker. Er wordt nog vaak gekeken naar groei in het aantal werknemers. Dat is een definitie die de OESO en Eurostat sinds 2007 gebruiken om snelgroeiende bedrijven in kaart te brengen. En op basis daarvan scoren we dus slecht. Maar wat als dat cijfer niet meer zo relevant is?

Geen mensen, maar schaal

Nog niet zo lang geleden gold inderdaad het credo: wie meer mensen had, was groter, sterker en daarom vaak succesvoller. Sinds kort heerst er een ander paradigma. De beste bedrijven kunnen met een klein team een grote impact hebben. Ze zoeken geen massa mensen, ze zoeken vooral schaal.

In start-upland is het vandaag bon ton om te zeggen dat je met heel weinig mensen miljoenen omzet kan draaien. Het wordt de nieuwe graadmeter voor succes. Want goede mensen vinden is moeilijk en duur, zeker in België en andere West-Europese landen. Dus bouwen jonge groeibedrijven een structuur waar je met weinig mensen veel kunt doen.

Ze zijn veelal erg datagedreven en gefocust op het creëren van waarde. Ze meten dit niet in aantal werknemers, maar vooral in output. Bijvoorbeeld in het aantal klanten, in de recurrente omzet of in toegevoegde waarde. De Zweedse start-up Lovable, die ideeën via artificiële intelligentie (AI) omzet in applicaties zonder dat er een developer voor nodig is, bereikte met een team van 15 mensen 10 miljoen recurrente omzet in amper twee maanden.

Dat soort bedrijven kiest radicaal voor focus, snelheid en schaalbaarheid. De klassieke modellen van ondernemerschap zijn aan het kantelen. De hefboom zit niet meer in het aantal mensen, maar in het zo efficiënt combineren van technologie en talent.

Productiever worden

Want laten we eerlijk zijn: we zullen het nodig hebben. Het aantal actieven per gepensioneerde daalt al jaren en die trend zal versnellen. Er zijn straks te weinig mensen om het pensioen van iedereen te betalen tenzij de mensen die wél werken veel productiever worden. In het afgelopen jaar hebben we al een shift in de denkwijze bij heel wat bedrijfsleiders kunnen zien. Ze beseffen dat er meer moet gedaan worden met de beschikbare schaarse middelen. Het is nu nog aan de nieuwe regeringen om dit proces te stimuleren en niet kapot te reglementeren.

In dat licht is het eigenlijk goed nieuws dat jonge bedrijven streven naar schaalbare modellen met hoge toegevoegde waarde per werknemer. De economie van morgen zal minder mensen nodig hebben, maar wel meer output. En net daar zijn de snelgroeiende ondernemingen vaak extreem goed in.

Als we dus blijven kijken naar groei in het aantal werknemers missen we een groot deel van een nieuw verhaal. Dan lijkt het alsof we achterblijven, terwijl er onder de radar wel degelijk veel beweegt. Alleen ziet het er anders uit dan vroeger.

Moeten we dan stoppen met jobcreatie na te streven? Natuurlijk niet. Er zijn diverse sectoren waar schaalbaarheid door het inzetten van technologie nog moeilijk is. Denk bijvoorbeeld aan de gezondheidssector, het onderwijs, de transportindustrie of de bouwsector, om er maar enkelen te noemen. Maar in een samenleving waar elk extra paar handen stilaan schaars wordt, moeten we niet nastreven om veel snelle groeiers te hebben in tewerkstelling, maar wel in productiviteit per ingezette werknemer.

Onze meetlat moet mee evolueren met de realiteit. Soms groeien we immers sneller dan we denken. Vooral als we de verkeerde maatstaf hanteren. In feite was Trends dus zijn tijd vooruit door de Trends Gazellen-ranking al jarenlang te maken op basis van een combinatie van groei in werknemers, cashflow én de toegevoegde waarde die een bedrijf levert.