‘De hybride mens: van telraam tot AI’

Stel je voor dat je in de veertiende eeuw leeft. Er ligt een telraam voor je, een ingenieus hulpmiddeltje waarmee je complexe berekeningen kunt uitvoeren. Neem dat hulpmiddel weg, en je rekenvaardigheden zullen er allicht niet significant op achteruit gaan. Fast forward naar de twintigste eeuw. Je hebt nu een rekenmachine in je hand. Nog steeds een hulpmiddel, maar veel krachtiger en veelzijdiger. Wanneer die rekenmachine morgen wordt weggenomen, zullen je rekenvaardigheden er naar alle waarschijnlijkheid dramatisch op achteruit gaan. En nu, in het tijdperk van artificiële intelligentie (AI), hebben we tools die ons niet alleen helpen rekenen, maar ook denken, leren en zelfs beslissingen nemen. Neem AI weg en we worden terug naar de twintigste eeuw gekatapulteerd.

Maar klopt dat wel? Ik woonde onlangs een begeesterende presentatie van Sebastian Krakowski bij. Zijn voorstel? Zet AI-technologie niet enkel in als rekenmachine die de menselijke capaciteiten in je organisatie gewoon vervangt. Dat is het olympische minimum, en daar zal je weinig voordeel uit halen. Wanneer je AI inzet als telraam, als een instrument dat het menselijke talent in je organisatie aanvult, zal je er pas echt voordeel uithalen.

Uiteraard zitten er grote voordelen in het inzetten van AI om zaken te vereenvoudigen en te automatiseren. Maar onderzoek toont ook aan dat als dat je enige strategie is, je daar bitter weinig competitief voordeel uit zal halen. De echte voordelen kun je pas plukken als je het aanvullend gebruikt en je afhangt van je AI-voorsprong voor het creëren van je competitieve voordeel. Het echte concurrentiële voordeel schuilt erin dat één plus één drie wordt en dat je menselijke talenten de kracht van AI verder aanvullen.

Het grote voordeel van AI is kennis(re)productie en het vermogen grote hoeveelheden data te analyseren en patronen te herkennen. Dat kan bedrijven helpen snellere en nauwkeurigere beslissingen te nemen. Maar het onderzoek van Krakowski toont ook aan dat AI veel minder in staat is aan die analyses een personal touch te geven en die gegevens tot op microniveau te personaliseren. Met andere woorden: je kunt aan AI misschien wel vragen het jongste boek van Charles Handy voor je samen te vatten, maar AI zal geen persoonlijke reflectie schrijven over hoe dat boek jou emotioneel heeft geraakt en hoe het betekenis kan geven aan de gebeurtenissen in jouw persoonlijke leefwereld.

Laat dat laatste nu net datgene zijn waarmee je volgens Krakowski als organisatie een competitief voordeel zal kunnen creëren. Meer zelfs: volgens Krakowski zal de welvaart van de toekomst niet zozeer gecreëerd worden door techneuten die AI verder ontwikkelen, maar veel meer door diegenen die niet afhangen van AI maar wel in staat zijn de meest elementaire menselijke vaardigheden in te zetten in een AI-context. Meer dan ooit zullen vaardigheden als persoonlijke reflectie, personalisering, kritisch denken, het stellen van de juiste vragen en empathie het verschil maken. Dan gaat het niet over persoonlijke reflectie of meditatie op een berg in de Himalaya, maar over de vaardigheid om via persoonlijke reflectie, kritisch denken en het stellen van de juiste vragen de uitkomsten van AI significant te versterken.

In die zin is het niet AI die ons versterkt, maar wij die AI versterken. Dat is ook de visie van David Krakauer in zijn artikel Will A.I. Harm Us? Better to Ask How We’ll Reckon With Our Hybrid Nature. Gebruik AI dus niet enkel om de menselijke handen in je organisatie te vervangen, maar ontwikkel echt je hybride natuur – de combinatie van menselijke en kunstmatige intelligentie. Investeren in vaardigheden als ethisch denken, creativiteit, probleemoplossing en aanpassingsvermogen zorgt ervoor dat je als organisatie unieke oplossingen en innovaties kan ontwikkelen omdat je medewerkers zelf AI zullen integreren in hun werkprocessen. Terug naar het telraam dus!