‘De globalisering beleeft haar midlifecrisis’

Donald Trump is een valse Robin Hood.

De globalisering bracht welvaart, maar niet voor iedereen. Het is geen toeval dat Donald Trump een arbeider uit de zwaar getroffen industriestad Detroit liet aanrukken om zijn groteske importheffingen te helpen verdedigen op Liberation Day. De importheffingen zullen echter de fabrieken niet terughalen naar Detroit. En als ze dat al zouden doen, dan zullen ze niet de banen terugbrengen van weleer. Populisten als Trump weten hoe ze de trauma’s van het volk moeten bespelen, maar brengen geen echte oplossingen, wat de trauma’s alleen maar bestendigt. Het is het perfecte politieke businessmodel voor Trump en zijn soortgenoten.

Niet alleen de arbeider verloor door de globalisering, ook de kleine ondernemer. Het slopen van economische grenzen gaf vrij baan aan schaalvoordelen en maakte bedrijven groter. Vandaar was het een kleine stap naar marktdominantie, machtsconcentratie en de bijhorende politieke invloed. De grootste verliezer is het klimaat, en daarmee de toekomstige generaties. De wereldomvattende toeleveringsketens dreven op transport dat de klimaatkosten niet in rekening hoefde te brengen.

Misschien kon de globalisering deze crisis wel gebruiken. “Het systeem zit op zijn einde. Het is tijd voor iets anders”, zegt de econoom Koen Schoors in Trends van deze week. De zoektocht naar iets anders is gerechtvaardigd, maar mag niet worden gekaapt door populisten en hun isolationisme. Een wereld zonder globalisering maakt net zo goed slachtoffers. Veel landen – vooral kleine met weinig grondstoffen – kunnen zonder internationale handel geen redelijke levensstandaard bereiken. Tariefmuren dwarsbomen internationale specialisatie, die betere en betaalbare producten oplevert voor de kleine man. Trump werpt zich op als diens verdediger, maar hij is een valse Robin Hood.