‘De annexatie van TikTok is slecht nieuws voor Europa’

Stel dat we in Europa een even dominante techgigant hebben, dan zullen de VS niet aarzelen om de eigen economische en technologische macht te beschermen.

Dit is nog eens zo’n week die langer zal nazinderen. Naast een massa andere bedrijven komen de Amerikaanse techgiganten deze week met hun kwartaalresultaten. Op korte termijn hangt er veel van af, beleggers hebben een opkikker nodig. In het moeilijke beursklimaat, onder meer door de hogere rente, waren de Amerikaanse techgiganten of de Magnificent Seven een enorm sterke locomotief, die de Amerikaanse beurzen in hun eentje voorttrokken. Nu is er al een tijdje twijfel of die sterke rally voortgezet kan worden: twijfels over de economie, veel te hoge waarderingen, mindere prestaties, enzovoort. Maar hoe de resultaten de komende dagen ook ontvangen zullen worden, de resultaten van Amazon, Tesla, Alphabet (Google), Nvidia, Apple, Meta en Microsoft zetten nogmaals in de verf dat Europa in tech enkele klasses lager speelt. ASML en andere Europese techsuccessen zijn eerder nichespelers en hebben niet dezelfde omvang of dominantie. Bovendien moeten ze al te vaak de economische conjunctuur ondergaan, zoals de teleurstellende resultaten van Barco illustreren.

Europa heeft geen bigtechbedrijven die hun toekomst volledig zelf in handen hebben. Al decennialang probeert het de achterstand in te halen, maar dat is deze week nog moeilijker geworden. In de Verenigde Staten is er een zeldzame consensus tussen de Democraten en de Republikeinen om TikTok te verbieden, zolang de Chinese eigenaar Bytedance de populaire app controleert. Er is slechts één uitweg: TikTok moet volledig gescheiden worden van zijn Chinese zusterapp Douyin en gecontroleerd worden door een Amerikaanse referentieaandeelhouder.

Voor de ongeziene annexatie van TikTok zijn er valabele argumenten, zoals het risico op misbruik van data en massale beïnvloeding door de Chinese overheid uitschakelen. Maar in het achterhoofd van de Amerikanen speelt ook een andere angst. In de jaren vijftig lanceerde de Sovjet-Unie de eerste satelliet in de ruimte, een collectief trauma voor de Amerikanen. Nu is er een gelijkaardig Spoetnik-moment door het succes van TikTok. Social media, zoals Instagram en YouTube, worden op hun sterktes geklopt. TikTok is nog meer verslavend en de bril waardoor honderden miljoenen gebruikers in het Westen naar de wereld kijken. Nu de Amerikaanse suprematie in technologie bedreigd wordt, is de reactie van de Amerikanen: de doorgebroken speler keihard tackelen.

De annexatie van TikTok moet ons in Europa tot nadenken stemmen. Stel dat we in Europa een even dominante techgigant hebben, dan zullen de VS niet aarzelen om de eigen economische en technologische macht te beschermen. We moeten ons weinig illusies maken over een geprivilegieerde status als westerse bondgenoot. Een goed voorbeeld is ASML. De Nederlandse techparel is gemuilkorfd in China, een zeer belangrijke afzetmarkt, door de Amerikanen. De meest geavanceerde machines om chips te produceren, mag ASML er niet meer verkopen en ook de rest van de verkoop aan China wordt steeds meer aan banden gelegd. Het is de prijs die we betalen omdat we kunnen schuilen onder de nucleaire paraplu van de Amerikanen. In plaats van zijn eigen koers te kunnen varen is ASML een wapen geworden om de economische opgang van China tegen te werken. De militaire macht van de VS beschermt een groot deel van Europa tegen Rusland, maar ze duwt de Europese landen in een ondergeschikte positie.

Voordat Europa zijn eigen techgiganten kan kweken, zal het sterker moeten worden. Dat is niet alleen een kwestie van investeren in defensie, maar ook de economie moet sterker worden. In de EU is er terecht bezorgdheid over de interne markt. De energiecrisis en de handelspolitiek van de VS en China zorgen voor een intern opbod van marktverstorende subsidies. Enkel faire concurrentie kan de economie van de EU-lidstaten sterker maken.

Lees ook: