Beseffen we wel hoe verwend we zijn?

Onze ongelofelijke welvaart berust op een heel broos evenwicht.

Wat een doffe, misselijkmakende ellende. Afgelopen weekend overschreed Hamas met zijn terreur meerdere rode lijnen. Geen enkel redelijk mens kan dit als legitiem verzet aanzien. Hamas is zaterdag een oorlog zonder regels begonnen, een oorlog die het niet kan winnen tegen een superieure tegenstander. Israël, woedend en getraumatiseerd, reageert met een belegering van de Gazastrook, om de terroristen van Hamas voor eens en altijd te breken. 2 miljoen Palestijnen, ongeveer de helft jonger dan achttien jaar, zitten opgesloten in de Gazastrook. Zonder elektriciteit, zonder water, zonder eten, terwijl rondom hen de bommen ontploffen. De dodentol wordt waanzinnig hoog, de wrok nog groter. Een vreedzame oplossing in het Israëlisch-Palestijnse conflict is de komende jaren onmogelijk. Het wordt bovendien nog weken nagelbijten, om te zien of Iran zich in de strijd mengt en of het conflict escaleert tot een grote oorlog in het Midden-Oosten.

Onze ongelofelijke welvaart berust op een heel broos evenwicht.

Deze oorlog is ook voor ons een bedreiging, zij het in mindere mate. Wanneer een grote oorlog de oliebevoorrading zou ontregelen, kan een nieuwe oliecrisis ontstaan. Een klein land als België is gedoemd dan machteloos vanaf de zijlijn toe te kijken. Dat is net het punt. Beseffen we wel hoe verwend wij zijn? We leven in een van de veiligste en rijkste landen ter wereld, omringd door goede buren. Alle problemen die we hebben, zijn luxeproblemen. De oorlog in Israël zou ons wakker moeten schudden, maar eigenlijk hadden we al klaarwakker moeten zijn sinds de Russische invasie in Oekraïne anderhalf jaar geleden.

Onze ongelofelijke welvaart berust op een heel broos evenwicht. Het vredesdividend van na de val van Berlijnse Muur is volledig weg. We zullen miljarden meer moeten investeren in een Europese defensie en veiligheidsstrategie. Het nakende EU-voorzitterschap van België mag ons ook niet blind maken voor het aftakelen van onze relatief grote invloed in de Europese Unie. Oost-Europa, in het bijzonder Polen, is niet langer tevreden met een bijrol. Die machtsverschuiving is enkel op te vangen door een diplomatiek offensief. Maar er dreigt een politieke stilstand na de verkiezingen in 2024. Als wij intern bikkelen, zullen andere EU-lidstaten daarvan profiteren.

Die politieke problemen worden nog overtroffen door onze economische uitdagingen. We krijgen de structurele problemen van onze economie niet opgelost. Meer nog, de energiecrisis heeft onze concurrentiekracht verzwakt. Tegelijk botsten we op onze limieten. De stikstofcrisis en andere milieucrisissen geven Vlaanderen een bikkelharde les. We moeten onze industrie en landbouw vergroenen in een hels tempo. Maar we zitten volledig vast. In de Vlaamse regering is de stikstofcrisis heel cynisch gebruikt om rekeningen te vereffenen. Intussen is een gigantische rechtsonzekerheid ontstaan, en een politieke crisis die nog jaren zal nazinderen. Het illustreert nogmaals het gebrek aan besef van hoe broos onze welvaart en veiligheid zijn.

Belgische politici gedragen zich al jaren als een bus vol clowns, die per ongeluk een goudmijn ingereden is. Die beeldspraak gebruikte Facebook-oprichter Mark Zuckerberg ooit om het management van Twitter te omschrijven. Een management dat zijn tijd verspeelde aan idiote ruzies en uitspattingen, en niet besefte hoeveel geluk het had dat het een van de meest iconische en verslavende netwerksites ooit mocht runnen. Hoeveel jaar staat België al stil? We zitten al jaren te navelstaren, in een permanente en verlammende verkiezingskoorts. Als we heel eerlijk zijn, moeten we toegeven dat we de politici hebben die we verdienen. Er is geen draagvlak voor structurele hervormingen, tenzij de ander de volledige rekening betaalt. Die mentaliteit moeten we verlaten. Het is de enige manier om onze broze welvaart te beschermen.

Lees ook: