Automatische vrachtwagens zijn goedkoper, vervuilen minder en verhogen de verkeersveiligheid. Maar het massale banenverlies voor de vrachtwagenchauffeurs vereist een goed gemanagede transitie, blijkt uit een internationale transportstudie.
Zomer 2014. Op uitnodiging van de Duitse vrachtwagenbouwer Mercedes-Benz vliegen we naar Hannover voor de eerste demonstratie van de ‘Future Truck 2025’. Op een afgesloten stuk autoweg in de buurt van Magdeburg dendert een autonoom rijdende vrachtwagen over de A14. Op de perstribune worden livebeelden geprojecteerd van de chauffeur die zijn stoel van het stuur wegdraait en op een iPad begint te tokkelen. Voor deze wereldpremière is ook een tv-ploeg van VTM afgereisd naar Duitsland. Waarnemers stellen vragen bij de sociale acceptatie van de technologie en de wettelijke obstakels in het risicoaverse Europa. Mercedes-Benz mikt op 2025 om de zelfrijdende vrachtwagen te commercialiseren.
Risico op massaal banenverlies
Bijna drie jaar later roept het International Transport Forum (ITF), een denktank waarin 57 landen actief zijn, de regeringen op om maatregelen te nemen om de transitie naar autonome vrachtwagens goed te managen. Het ITF publiceert vandaag een nieuwe studie, uitgevoerd in samenwerking met de vrachtwagenconstructeurs (ACEA), de transportbedrijven (IRU) en de internationale transportvakbonden (ITF), over de impact van automatische vrachtwagens.
Vooral het risico op massaal jobverlies voor vrachtwagenchauffeurs is een aandachtspunt volgens het rapport. De automatisering van het goederentransport biedt ook voordelen. Zelfrijdende vrachtwagens zullen helpen om de transportkosten te verminderen, ze stoten minder schadelijke emissies uit en ze maken de wegen veiliger. Volgens de studie kan de technologie ook helpen om het tekort aan professionele chauffeurs op te vangen.
Maar tegen 2030 zouden zelfrijdende trucks de vraag naar vrachtwagenchauffeurs met 50 tot 70 procent doen dalen in de Verenigde Staten en Europa. De internationale studie citeert een scenario waarin tot 4,4 miljoen van de verwachte 6,4 miljoen transportjobs zouden wegvallen. Zelfs al zou de intrede van autonoom rijdende vrachtwagens een negatieve impact hebben op de instroom van nieuwe chauffeurs, dan nog zouden meer dan 2 miljoen truckers in Europa en de Verenigde Staten bedreigd worden door de automatische piloot.
Behoefte aan internationale standaarden
Wij moeten de technologie omarmen en de wettelijke obstakels vrijmaken zodat autonome voertuigen ook op onze wegen kunnen worden getest
Het ITF-rapport formuleert een viertal aanbevelingen om de transitie naar automatisch goederentransport goed te managen. Zo pleit het forum ervoor dat regeringen een adviesraad oprichten om de negatieve effecten op de werkgelegenheid aan te pakken. Verder is het International Transport Forum voor het invoeren van een vergunningensysteem om zelfrijdende vrachtwagens op de openbare weg toe te laten. Op die manier kunnen overheden de snelheid van de transitie beïnvloeden.
Het ITF beklemtoont ook de noodzaak van internationale standaarden in technologie, regelgeving en voertuigen. Ten slotte roept het forum de overheden op om meer in te zetten op proefprojecten om de zelfrijdende trucks, de netwerktechnologie en de communicatieprotocollen door en door te testen.
‘Wij moeten die technologie omarmen’
Ook Mark Pecqueur van de Thomas More Hogeschool is ervan overtuigd dat autonome voertuigen een enorme impact zullen hebben op onze samenleving. “Daar is veel te weinig aandacht voor”, zegt de docent autotechnologie. Pecqueur is net terug van een internationale conferentie over autonome voertuigen in Silicon Valley.
“Ook wij moeten die technologie omarmen en de wettelijke obstakels vrijmaken zodat autonome voertuigen ook op onze wegen kunnen worden getest. Vandaag rijden die voertuigen al in verschillende staten in de VS. Regio’s die daar vlot mee omgaan, zullen daar ook de vruchten van plukken. Daar zal die industrie zich vestigen”, voorspelt Mark Pecqueur.
De autospecialist verwacht veel van de automatische technologie. “In Antwerpen spreekt men al jaren over de Oosterweelverbinding. Wel, als die er zal zijn, zullen we die niet meer nodig hebben. Als we morgen zelfrijdende vrachtwagens hebben, zullen die ook ‘s nachts rijden. Die trucks kunnen autonoom hun container ophalen of afzetten. De technologie bestaat al. Ga eens kijken naar de volautomatische containerterminal van APM op Maasvlakte II in de haven van Rotterdam. Daar komt geen mens aan te pas.”
