Youssef Kobo: ‘Zaak-El Kaouakibi veroorzaakt veel collateral damage’ (video)

‘Er leeft plots de misvatting dat het er bij alle organisaties zo aan toe gaat, met verschillende vennootschappen en enorm veel subsidies’, zegt Youssef Kobo, oprichter en managing director van het jongerenplatform A Seat At The Table in Trends Talk. De organisatie, die 3400 aangesloten jongeren telt, werkt voornamelijk met private middelen.

A Seat At The Table werd in 2018 opgericht door Youssef Kobo en ondernemer Hassan Al Hilou. De organisatie brengt kansarme jongeren, studenten en jonge professionals in contact met bedrijfsleiders, politici, topfiguren uit het middenveld, ambassadeurs, auteurs en opiniemakers. Amper drie jaar na de oprichting kon ASATT al rekenen op de medewerking van 600 CEO’s en breidt het platform uit naar Wallonië, Amsterdam en Londen. Het wil de komende jaren groeien naar 10.000 leden.

Veel goodwill bij bedrijven

In Trends Talk met journalist Jan De Meulemeester spreekt Youssef Kobo over de aanpak van ASATT, diversiteit op de arbeidsmarkt en het sociaal ondernemerschap. Kobo richtte ASATT op vanuit de vaststelling dat er een paradox is op de arbeidsmarkt: ‘Ik hoorde al tien jaar bij multinationals, kmo’s, kabinetten en organisaties dat ze geen jonge medewerkers met allochtone roots weten te rekruteren. Ze willen wel, maar het lukt hen niet. Bij de jongeren met een migratieachtergrond hoorde ik: ze willen ons niet, ik weet niet hoe ik er binnen moet geraken. Die twee samenbrengen, leek me geen rocket science.‘

A Seat At The Table is geen jobplatform en evenmin een klassieke socioculturele organisatie. Een deelname is ook niet vrijblijvend. Yousef Kobo: ‘Ik zie drie zaken. Er is enorm veel goodwill in het bedrijfsleven. We leven nog altijd in een van de meest welvarende regio’s in de wereld. En ik stoot elke dag op enorm veel jong, divers talent. Dat zijn drie factoren die we blijkbaar al decennialang niet weten te verbinden. Niemand bracht ze tot nog toe samen, althans niet a rato waarop wij het nu doen.’

‘Er bewegen dingen, we maken wat los bij bedrijven. Er zijn grote spelers die plots aan hun processen beginnen te sleutelen: hoe ze rekruteren en welke vereisten ze hebben ten aanzien van jonge mensen die solliciteren. We zetten dat in beweging door continu jong en divers talent op het bedrijfsleven af te vuren.’

Lees verder onder de video

Uitzondering

‘Sociaal ondernemerschap is voor mij een zeer eenvoudig concept’, zegt Kobo. ‘Het zijn ondernemers die gaan voor maatschappelijke winst en niet voor persoonlijke winst. En dat kan op het gebied van duurzaamheid of mensenrechten zijn, maar evenzeer op het vlak van kansen op de arbeidsmarkt.’

‘Ik weet natuurlijk dat het een term is die de afgelopen weken zwaar onder vuur ligt. Je hoort nu heel veel mensen zeggen dat sociale ondernemers niet het recht hebben om zichzelf ondernemer te noemen.’ De aanleiding is de zaak-Sihame El Kaouakibi. Los van de schuldvraag en het lopende onderzoek, krijgt het publiek inzage in een indrukwekkende subsidiestroom en hybride bedrijfsconstructies, waarin profit lijkt te vermengen met non-profit. Kobo: ‘In de 3,5 jaar dat wij middelen hebben gezocht, hebben we één keer subsidies gekregen. Let’s Go Urban is een organisatie die er al tien jaar staat, zeer groot is en heel wat politieke vuurkracht achter zich had. De idee leeft nu dat de meeste organisaties die middelen hebben en enorm veel bedrijven rondom zich hebben verzameld of veel vennootschappen hebben opgericht. Maar dat is de uitzondering, niet de regel.’

Nevenschade in sociale sector

Richt de zaak-El Kaouakbi nevenschade aan in de sector van het sociaal ondernemerschap? Kobo: ‘Er is absoluut collateral damage. Ik kijk met lede ogen naar het hele verhaal. En het blijft maar duren. Het enige dat ik kan zeggen is dat ik Let’s Go Urban een prachtig project vind en El Kaouakibi een prachtige vrouw. Maar uiteraard begrijp ik dat er nu met veel scepticisme naar soortgelijke verhalen wordt gekeken. Maar wat gebeurt bij één speler mag al rest niet overschaduwen. We krijgen plots enkel de negatieve zaken te horen en niets over de verwezenlijkingen, ook niet de verwezenlijkingen van bijvoorbeeld Let’s Go Urban.’

‘Wij worden ook zeer vaak benaderd door ondernemers met allerhande projecten en ideeën, die richting de profit gaan. Ze stellen dan voor om bepaalde structuren op te richten. Wij hebben ons daar nooit aan gewaagd. Maar ik kan me wel inbeelden dat je plots aan vijf of zes vennootschappen geraakt, als je op elk idee of elke kans springt.’

Kritische feedback

Het gaat Kobo’s organisatie ASATT inmiddels voor de wind. Daags na Valentijnsdag organiseerde het nog de happening 100×100: op één dag gingen honderd jongeren online in gesprek met honderd CEO’s van de grootste bedrijven van het land en toppolitici als premier Alexander De Croo (Open Vld) en Vlaams minister van Werk Hilde Crevits (CD&V). ‘Dat moest een hoogmis zijn, na een hele reeks livesessies die eraan voorafgingen’, zegt Kobo. Sinds het ingaan van de eerste lockdown kon ASATT voor onlinevideoconferenties al rekenen op 180 sprekers uit 24 landen.

Maar‘never believe your own hype’, waarschuwt Kobo: ‘Ik denk dat je applaus altijd met een korrel zout moet nemen en vooral moet focussen op je eigen verhaal. Het beste wat ondernemers kunnen doen, is jonge mensen en start-ups die plots in zo’n versnelling komen, kritisch omkaderen. Hen niet ophemelen maar kritische feedback geven. En als sociaal ondernemer moet je realistisch blijven en iets reëel verwezenlijken dat duurzaam is op lange termijn.’

Verwachtingspatroon

Kobo ziet hoe Sihame El Kaouakibi eerst de hemel werd ingeprezen en nu vergruisd wordt: ‘De ene dag applaudisseert iedereen, de andere dag wil niemand nog met jou geassocieerd worden.’

Dat ligt deels ook aan verwachtingspatronen. El Kaouakibi kon rekenen op een enorme stroom van welwillendheid vanuit de politiek en het bedrijfsleven en werd en omarmd als selfmade, ondernemende vrouw met een migratieachtergrond. Ze beantwoordde aan een ideaalbeeld, een verwachtingspatroon. Kobo: ‘Er is vaak een beeldvorming die doorheen de jaren heen gevormd wordt over een organisatie of start-up, die soms te groot is om aan de verwachtingen te voldoen. Ik herinner mijn team er vaak aan: het is allemaal heel relatief, want vandaag is het de hemel, maar morgen…’