Xavier Piesvaux (CEO Delhaize): ‘De verzelfstandiging van onze winkels is de beste beslissing die we hadden kunnen nemen’

Anderhalf jaar nadat Delhaize de verzelfstandiging van de winkels in eigen beheer aankondigde, praat Xavier Piesvaux, de CEO van Delhaize, voor het eerst met de pers. Spijt heeft hij niet van zijn beslissing. “Het was de enige oplossing voor de toekomst, en als directie is het onze verantwoordelijkheid de toekomst van Delhaize veilig te stellen.”

Het is 7 maart 2023 en de hele retailsector staat op zijn kop: Xavier Piesvaux, de CEO van Delhaize, kondigt de verzelfstandiging van zijn 128 Belgische winkels aan. Vandaag moeten nog slechts tien winkels worden omgebouwd en tegen november zal het hele winkelpark in verzelfstandigd zijn. Voor de CEO is dit “de beste beslissing ooit”.

Het heeft anderhalf jaar geduurd voor u besloot om hierover in het publiek te praten. Waarom heeft u zo lang gewacht?

XAVIER PIESVAUX. “Het klopt dat we veel emotie hebben losgemaakt toen we die aankondiging deden. Er kan ook wat verwarring zijn ontstaan doordat die aankondiging zo onverwacht kwam. Dat ik niet publiekelijk heb gesproken, betekent niet dat ik intern niet aanwezig was. We waren ons ervan bewust dat de beslissing om onze winkels te franchisen tot polarisatie zou leiden. Vanuit dat oogpunt was mijn aanwezigheid in de media niet nodig.”

Op dit moment zijn al 118 winkels omgebouwd. Ik neem aan dat u tevreden bent?

PIESVAUX. “Allereerst wil ik benadrukken dat dit een weloverwogen beslissing was. Het was de enige oplossing voor de toekomst, gezien de langetermijnontwikkeling van onze winkels, en als directie is het onze verantwoordelijkheid de toekomst van Delhaize veilig te stellen. Ben ik tevreden dat de conversie goed verlopen is? Ja, natuurlijk. Vandaag, met onze overgang naar volledige verzelfstandiging, hebben we alle voorwaarden om een sterkere, duurzamere toekomst voor al onze winkels te verzekeren.”

Maar niet alle banen zijn gegarandeerd. Op het hoofdkantoor zijn ontslagen aangekondigd.

PIESVAUX. “Wat het winkelpersoneel betreft, is aan alle voorwaarden voldaan, wat betekent dat het loon en de arbeidsomstandigheden gegarandeerd zijn. De nieuwe winkeluitbaters zijn zelfs erg blij met ons personeel. Een van de neveneffecten van onze beslissing is dat de functies op het hoofdkantoor zijn aangetast. Het is best moeilijk, want we hadden die medewerkers niets te verwijten, maar we hebben de ondersteuning voor de winkels in eigen beheer niet langer nodig.”

Op hoeveel mensen had dit plan betrekking?

PIESVAUX. “Het ging om 280 mensen, maar we hebben 70 nieuwe functies gecreëerd, dus in totaal 210 mensen. We hebben interne oplossingen gevonden voor de helft van onze werknemers.”

U had het over de voorwaarden die in de winkels worden gerespecteerd, maar de vakbonden zullen ongetwijfeld een andere mening zijn toegedaan. Wat hebt u tegen hen te zeggen?

PIESVAUX. “De onzekerheid die gepaard ging met onze aankondiging, was volkomen begrijpelijk. Het creëerde een sterke emotionele reactie en daarom accepteerden we dat sommige winkels de deuren sloten, of dat nu door stakingen kwam of niet. Bovendien is het garanderen van de arbeidsomstandigheden een verplichting en onze filialen zijn zich daar terdege van bewust. Onder geen enkele omstandigheid zal Delhaize terugkomen op de arbeidsvoorwaarden van zijn werknemers. We hebben veel gediscussieerd met onze sociale partners en we respecteren hun standpunten, maar sommige waren onhoudbaar.”

Welke?

PIESVAUX. “Ten eerste wilden ze het verzelfstandigingsplan intrekken. Ik denk dat ik vandaag kan zeggen, gezien de resultaten, dat dit niet het juiste zou zijn geweest. Ten tweede wilden ze een vrijwillige afvloeiingsregeling invoeren, wat ook onmogelijk was, omdat we onze werknemers nodig hebben om ervoor te zorgen dat onze winkels hun omzetgroeidoelstellingen halen. Het was dus onmogelijk aan hun eisen te voldoen.”

Behaalt u uw groeidoelstelling?

PIESVAUX. “Ja, het Delhaize-merk doet het vandaag goed en is niet beïnvloed door de verstoring die we ondervonden toen ons plan werd aangekondigd. We stellen vast dat alle klanten die ons voor de concurrentie hebben verlaten terug zijn, temeer daar onze prestaties positief zijn in termen van marktaandeel.”

Welk marktaandeel heeft Delhaize veroverd?

PIESVAUX. “Ons marktaandeel ligt boven dat van 2022, wat betekent dat de effecten van het toekomstplan in al zijn dimensies ons niet alleen in staat stellen onze klanten te behouden, maar ook om nieuwe klanten te werven.”

Hoe doen de verzelfstandigde winkels het?

PIESVAUX. “De omgevormde winkels zien een boost in hun verkoop. In een jaar hebben we het over een groei met dubbele cijfers in vergelijking met de prestaties van vóór het plan, dus ze zijn bezig de achterstand in te halen die ze waarschijnlijk hebben opgelopen toen ze verzelfstandigd werden. De omzet die die winkels draaien, is over het algemeen de omzet die de volgende twee of drie jaar werd verwacht en in het businessplan was vastgelegd.”

Sommige filialen waren bezorgd over de contractwijzigingen. Welke veranderingen zijn er doorgevoerd?

PIESVAUX. “Dit zijn zaken die de spelregels tussen ons verduidelijken. Ons vorige contract was niet erg transparant. Met dit nieuwe contract willen we de vrijheid van handelen van onze winkeluitbaters behouden, maar we vragen hen wel zich aan interne regels te houden die het merk dienen.”

Betekent dat een verplichting om een bepaald aandeel van de inkoopcentrale te kopen?

PIESVAUX. “Een filiaal moet 95 procent van de producten hebben die Delhaize beschikbaar stelt, maar ze kunnen in hun winkel toevoegen wat ze willen, zoals lokale producten. Het is dus een kwestie van producten toevoegen aan het basisassortiment. U hebt het over reacties, maar het is meer een kwestie van een beter wederzijds begrip.”

U hebt financiële en andere steun verleend aan winkels die zijn overgenomen. Kunt u details geven over die steun? Bent u van plan die voor bepaalde winkels uit te breiden?

PIESVAUX. “We hebben operationele modellen om hen te helpen als ze problemen hebben of als ze in hun winkel willen investeren. Dat was al eerder het geval.”

Geen huurverlaging?

PIESVAUX. “Af en toe, hier en daar, ja, bijvoorbeeld als de exploitatieomstandigheden nadelig zijn voor de winkel, doen we een poging. Maar dat is niet de kern van het probleem. Onze belangrijkste steun komt uit de verkoop.”

Door uw winkels te verzelfstandigen, profiteert u van een gunstiger paritair comité, wat uw concurrenten hebben bekritiseerd.

PIESVAUX. “We begrijpen die reactie niet. Er zijn verschillende paritaire comités in België, omdat ze overeenkomen met verschillende exploitatiemodellen. De afgelopen jaren hebben zowel het geïntegreerde als het verzelfstandigde model marktaandeel gewonnen, dus we kunnen niet zeggen dat het ene model of het ene paritaire comité voordeliger is dan het andere of een concurrentievoordeel oplevert. Voor ons is het verzelfstandigde exploitatiemodel misschien meer geschikt dan voor andere ketens.”

Hoe zit het met uitbaters die meerdere winkels hebben en profiteren van die paritaire comités?

PIESVAUX. “Weet u, als u vijf winkels bezit, zijn het vijf verschillende winkels. We hebben het niet over een groep, maar over winkels die zich aanpassen aan de lokale omgeving en waarvan de managers, ook al runnen ze meerdere winkels, de dingen anders doen. Het gaat helemaal niet om gecentraliseerd management. Het is dus logisch dat die een paritair comité hebben die is aangepast aan het model.”

Met geïntegreerde winkels kunt u innovaties testen. Waarom niet één of twee laboratoriumwinkels?

PIESVAUX. “Dat is precies de logica die we vroeger hadden, maar de realiteit is nu anders. Eerlijk gezegd zijn filialen vaak innovatiever en relevanter voor klanten dan wij waren. Als je een goed idee hebt in een geïntegreerd netwerk, is het niet altijd gemakkelijk dat uit te leggen aan de aangesloten winkels, omdat ze andere dingen aan hun hoofd hebben. Aan de andere kant, als een aangesloten winkel een goed idee heeft, verspreidt het zich heel snel door het netwerk.”

Met dat nieuwe plan zijn veel Delhaize-winkels nu op zondag open. Zal dat gebeuren voor alle winkels?

PIESVAUX. “Op dit moment is al 80 procent van de winkels die zijn omgeschakeld op zondag open. We denken dat we 90 procent kunnen bereiken. Waarom geen 100 procent? Omdat er winkels zijn die niet op zondag kunnen openen, met name winkels in een winkelcentrum.”

Heeft de openstelling op zondag de bezoekersaantallen in uw winkels doen toenemen? Of wordt het aantal bezoekers door de week uitgevlakt?

PIESVAUX. “Open zijn op zondag creëert waarde, wat des te relevanter is omdat Delhaize verse producten aanbiedt. De zondagsopening zorgt voor een extra stroom van nieuwe klanten.”

Hebt u cijfers?

PIESVAUX. “Ja, maar we gaan ze niet delen, omdat ze vrij recent zijn, maar de trend is er.”

Denkt u dat de retailmarkt evolueert naar een franchisemodel zoals dat van Delhaize?

PIESVAUX. “Ik denk dat er behoefte is aan verzelfstandiging. Die is het juiste instrument en de juiste formule als je diensten ontwikkelt op de manier waarop Delhaize dat doet. Het is misschien minder relevant als je efficiëntie en prijs ontwikkelt. Ik denk niet dat we kunnen zeggen dat het ene model beter is dan het andere. Aan de andere kant, als klanten in de toekomst op zoek zijn naar meer diensten, zal franchising waarschijnlijk de winnende formule zijn.”