De sectorale collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) van 9 oktober 2009 voor de bewakingsdiensten is duidelijk: waardevervoerders worden als arbeiders beschouwd.
De werknemers van verschillende geldtransporteurs (zoals Groep4S) hebben dan ook een arbeidersstatuut. Bij Brink’s is de situatie enigszins verschillend: daar staken de werknemers nu tegen een degradatie van hun bediendestatuut naar het arbeidersstatuut. Daardoor zouden ze niet direct minder verdienen maar zullen hun opzegtermijnen bij ontslag veel korter zijn.
Heeft de directie een fout gemaakt door de werknemers van Brink’s een bediendestatuut toe te kennen? Koen Magerman, senior juridisch expert bij SD Worx benadrukt dat het de bedrijven vrij staat om aan arbeiders de voordelen van het bediendestatuut toe te kennen. “Dat gebeurt al in verschillende bedrijven. Maar juridisch gezien kan een werkgever niet kiezen of zijn medewerkers arbeiders of bedienden zijn. In het geval van Brink’s heeft de werkgever de voordelen van het bediendestatuut toegekend aan deze chauffeurs maar volgens de wet blijven het arbeiders. Ook al nemen ze bepaalde administratie taken op zich, chauffeurs die goederen leveren komen nogal eens in het arbeidersstatuut terecht. Een arrest van het Arbeidshof van Bergen gaat in die richting.”
Kan de werkgever eenzijdig de voordelen die de werknemers van Brink’s genieten wijzigen? Magerman: “Dat hangt dan volledig af van de wijze waarop dit oorspronkelijk toegekend werd. Juristen noemen dat het niveau van de rechtsbron. De werkgever kan die voordelen enkel terug nemen op hetzelfde niveau als hij ze ingevoerd heeft. Dus indien dat met een individuele arbeidsovereenkomst is gebeurd, kan hij ze enkel via een nieuwe overeenkomst terug nemen.” Is dat gebeurd met een bedrijfs-CAO dan moet de werkgever opnieuw rond de tafel zitten met de vakbonden om zo’n CAO af te sluiten.
Magerman betwist ook de stelling dat werknemers van Brink’s die ‘gedegradeerd’ worden tot arbeider door een rechtbank toch als bediende zouden worden gekwalificeerd. Onder anderen professor emeritus arbeidsrecht Roger Blanpain benadrukte maandag nog dat het werk van een geldtransporteur vooral hersenwerk is en dat die dus enkel een bediende kan zijn. “Ik heb daar toch vragen bij,” aldus Magerman, “De functie van waardevervoerder wordt in de sectorale CAO onder het hoofdstuk ‘arbeiders’ geplaatst. Dat is uiteraard niet bindend voor de rechter, maar toch een indicatie. Dat het arbeidsrecht niet toelaat dat we hier met arbeiders te maken hebben is dus niet echt correct. Alleen de manier waarop de voordelen zouden gewijzigd worden kan nog een punt van discussie zijn. Niet het statuut zelf, denk ik.”
A.M.
