‘Waarom we weer een bankier kiezen als Manager van het Jaar’

KBC toont aan dat ook in Europa een gezonde bank op basis van een gezond businessmodel mogelijk is. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

Nee, Trends daagt het lot niet uit door Johan Thijs, de CEO van KBC, te verkiezen tot 34ste Manager van het Jaar, al zou een slechte geest het tegendeel kunnen vermoeden. Elf jaar geleden bekroonden we André Bergen, de toenmalige CEO van KBC, tot Manager van het Jaar. Het vervolg is bekend. Een jaar later brak de financiële crisis los die ook KBC midscheeps trof. Achteraf bekeken had de bank zich te ver gewaagd in Wall Street-bankieren met een te smalle kapitaalbasis. Er kwamen staatssteun en een spartaans dieet aan te pas om KBC een nieuw leven te geven. De kans op een herhaling is klein. 2019 is 2008 niet. Of nog niet, horen we de pessimisten denken. Maar ook het KBC van 2019 is het KBC van 2008 niet. “Dat zijn twee verschillende bedrijven. Die crisis was een diepe kerf in de ziel van deze financiële instelling. De hele organisatie is geënt op de overtuiging dat dit nooit meer mag gebeuren”, zegt Johan Thijs.

De vloek die zou rusten op de Manager van het Jaar is een stadslegende. Rampspoed, tegenslag of een vijandige buitenwereld kan en zal vroeg of laat het pad van elke manager en elke ondernemer kruisen. Ondernemen is per definitie risico nemen. Een goede manager of ondernemer onderscheidt zich door het risico wat in te perken en het rendement wat op te rekken. Hoe? Aan de verdeelsleutel van 90 procent transpiratie en 10 procent inspiratie ontsnappen ook de allerbeste bedrijfsleiders niet. Zij durven zich ook te omringen met mensen die hen kunnen en moeten tegenspreken, zonder dat managers ontsnappen aan hun lot. Bij hen eindigt niet alleen de lof maar ook de verantwoordelijkheid.

Johan Thijs is een cruciale schakel in de machinerie die van KBC een performante bank-verzekeraar heeft gemaakt. De bank haalt 17 procent rendement op eigen vermogen in een omgeving van lage rentevoeten en hoge banktaksen. Ruim tien jaar geleden was zo’n cijfer een alarmsignaal dat de bank te veel risico’s nam. Vandaag is dat cijfer bij KBC het resultaat van een efficiënte bedrijfsvoering, zonder veel tierlantijntjes. Saai is mooi in de financiële sector. Zulke resultaten vergen veel werk achter de schermen, zeker om in tijden van digitalisering de klant te kunnen volgen. Net zoals u met enkele muisklikken een pakje bestelt voor levering over twee uur, wilt u dezelfde service voor een krediet of een verzekering. “De hele achterkant van de bank moet tot één ketting gestroomlijnd worden. Wij zijn er bijna. De volgende twee tot drie jaar zullen bepalend zijn voor de financiële sector”, zegt Johan Thijs.

Europa heeft meer KBC’s nodig. Als sector hebben de Europese banken de crisis van 2008 nog altijd niet verteerd. Grepen de Verenigde Staten kordaat in door slechte kredieten te ruimen, de kapitaalbasis te verstevigen en de markt de consolideren, dan schoof Europa de sanering voor zich uit. Met als resultaat dat de Europese banken als groep niet winstgevend genoeg zijn, het zakenbankieren cadeau hebben gedaan aan de Amerikaanse concurrentie en de technologische trein dreigen te missen. Veel banken moeten hun winstgevendheid nog verdedigen door pover renderende overheidsobligaties te kopen met nog goedkoper geld van de ECB. Dat is geen strategie, maar een recept om de gevaarlijke omhelzing tussen banken en overheden in stand te houden. Een Europese bankenunie die naam waardig en geïntegreerde Europese kapitaalmarkten zijn op dit ogenblik even noodzakelijke als onhaalbare voorwaarden om de patstelling te doorbreken.

De factuur van zoveel nalatigheid is hoog. 70 procent van de Europese economie wordt gefinancierd door de banken en slechts 30 procent door de kapitaalmarkt. In de Verenigde Staten zijn die percentages andersom. Bankiers blijven gemakkelijk de kop van Jut, maar de realiteit is dat een gezonde Europese economie begint bij gezonde Europese banken. Het is niet toevallig dat KBC, een bank die tien jaar geleden geen andere keuze had dan door de zure appel te bijten, aantoont dat ook in Europa een gezonde bank op basis van een gezond businessmodel mogelijk is. Hopelijk krijgt Johan Thijs nog veel navolging in Europa.