Waarom een fusie van BNP Paribas en ABN AMRO geloofwaardig is

De Franse bank BNP Paribas wil haar sectorgenoot ABN AMRO overnemen, maar de Nederlanders houden de boot af. Toch valt iets te zeggen voor de fusieplannen.

Dat veertien jaar na de financiële crisis opnieuw plannen opduiken voor een grote Europese bankenfusie, zou kunnen verbazen. Maar in het geval van BNP Paribas en ABN AMRO is er wel degelijk ook een industriële en commerciële logica:

BNP Paribas heeft het geld voor een grote overname

De Europese banken hebben de voorbije jaren hun internationale aanwezigheid afgebouwd. ABN AMRO zette zijn zakenbank buiten Europa stop en sloot wereldwijd kantoren. BNP Paribas verkoopt Bank of the West, dat bankactiviteiten in het westen van de Verenigde Staten heeft, en strijkt daarvoor 16 miljard dollar cash op. Dat geld volstaat ruimschoots om ABN AMRO over te nemen. Tegen de huidige beurskoers is de Nederlandse bank zo’n 10 miljard euro waard. De overname lijkt ook behapbaar: in balanstotaal is BNP Paribas zes keer zo groot als ABN AMRO: 2.500 miljard euro versus 400 miljard.

Er is geografische complementariteit

BNP Paribas wil meer focussen op de Europese markten en bedrijven. ABN AMRO past perfect in dat plaatje. In Nederland is ABN AMRO nog een complete bank voor particulieren en bedrijven. In de rest van Noordwest-Europa focust het op ondernemingen en vermogende klanten. In private banking staat ABN AMRO vooral in Nederland, Duitsland, Frankrijk en België sterk.

Voor BNP Paribas zou een fusie een forse uitbreiding richting Noord-Europa betekenen, een regio waar de bank minder sterk aanwezig is dan in haar ‘thuismarkten’ Frankrijk, Italië en België. De combinatie van BNP Paribas Fortis en ABN AMRO zou de Franse groep een leidende retailbankactiviteit in de Benelux opleveren. In corporate banking zou de bank haar portefeuille bedrijfsklanten in Noord-Europa versterken. In private banking en wealth management ten slotte zou ze belangrijke marktposities in Nederland en Duitsland verwerven.

De prijs is laag

ABN AMRO verloor sinds begin 2018 bijna 60 procent van zijn beurswaarde. Dat had te maken met de lage rendabiliteit van de bank. Dat probleem tackelde CEO Robert Swaak, die in 2020 aantrad, door de zakenbank buiten Europa af te stoten. Die strategie lijkt resultaten op te leveren. In 2021 maakte de bank 1,2 miljard euro winst, terwijl er een jaar eerder nog verlies was. Voorlopig heeft dat echter niet geleid tot een hernieuwd optimisme bij de beleggers, want de beurskoers iets boven 10 euro hangen.

De vooruitzichten zijn goed

De ECB zal de komende maanden een reeks renteverhogingen doorvoeren. Een hogere rente resulteert doorgaans in een beter rentemarge voor de banken, waardoor een hogere winstgevendheid in het verschiet ligt. Dat kan bijdragen tot een consolidatie van de Europese banksector, een evolutie die de regelgevers en toezichthouders genegen zijn.

Ondanks de commerciële logica is het echter niet zeker dat het tot een overname komt. De fusieplannen stoten immers op obstakels:

Het realiseren van kostenvoordelen is moeilijk

Vermits het om een grensoverschrijdende fusie gaat, is het niet makkelijk synergievoordelen te boeken. De mogelijkheden om bijvoorbeeld kantoornetten te fuseren en besparingen te realiseren, zijn beperkt. Bovendien telt ABN AMRO in Nederland amper nog 60 agentschappen. Daarnaast bestaat in Europa nog altijd geen afgewerkte bankenunie. Daardoor blijft in elk land vaak een aparte bank bestaan, met een eigen balans en nationaal toezicht. Die hebben elk hun eigen algemene diensten en overheadkosten.

Nederland zou opnieuw een hoofdkantoor kwijt zijn

Een overname van ABN AMRO door BNP Paribas zou onvermijdelijk de verhuizing van het hoofdkantoor naar Parijs impliceren. Dat zal de Nederlanders zwaar vallen. In 2020 besliste Unilever zijn hoofdkantoor te verhuizen naar Londen, vorig jaar volgde Shell. Voor veel Nederlanders staat ABN AMRO symbool voor de bloeiende handelsnatie die Nederland was en wil blijven. Ook dit kroonjuweel naar het buitenland zien vertrekken kan tot pijnlijke discussies leiden.

Daarnaast zijn er bekommernissen over de verschillen in bedrijfscultuur. De Nederlanders hebben een bijzonder slechte ervaring met de fusie tussen KLM en Air France. Het management en de aandeelhouders zijn het al vele jaren over een heleboel zaken oneens. Waarnemers zien de trotse ABN AMRO-bankiers niet functioneren in een ondergeschikte rol tegenover Parijs. Ze waarschuwen voor een ‘executie-risico’ als het ooit tot een fusie zou komen.

De prijs is te laag

De redding van ABN AMRO in 2008 kostte de Nederlandse staat 21 miljard euro. In 2015 besliste de overheid de bank deels te herprivatiseren via een beursgang. Ze heeft nog 56 procent van de aandelen. Om het volledige bedrag van de redding te recupereren, zou de Nederlandse overheid 26 euro per aandeel moeten krijgen, berekende Het Financieele Dagblad. Bij een beurskoers van 10 à 11 euro is de kans evenwel klein dat BNP Paribas bereid zal zijn een substantieel hogere overnameprijs te betalen. Kiest Nederland ervoor het ABN AMRO-dossier met verlies af te sluiten?

De vooruitzichten zijn niet goed

De torenhoge inflatie en de aantrekkende rente kunnen de economie kopje-onder duwen. Tegelijk bestaat het risico dat steeds meer ondernemingen en burgers hun lening niet langer kunnen afbetalen. De combinatie van een dalende kredietvraag en een toename van de kredietverliezen kan ertoe leiden dat de rendabiliteit van de banken keldert.