Vergrijzingsgolf ondersteunt overnamemarkt

Corona heeft de overnamemarkt nauwelijks aangetast, blijkt uit een enquête van Vlerick Business School. Ook vandaag blijft de verkoop van bedrijven op peil, met de hulp van een generatie ondernemers op pensioenleeftijd.

Een jaar geleden leek een kleine ramp in de maak op de Belgische overnamemarkt. Corona zou het aantal transacties met meer dan een vijfde doen kelderen, voorspelde drie kwart van de ondervraagde overnamespecialisten in de M&A Monitor, de jaarlijkse overname-enquête van Vlerick Business School. Een jaar later blijkt de schade mee te vallen. De gevreesde duik van het aantal transacties bleef grotendeels uit. Nog geen derde van de overnamespecialisten maakte een terugval met meer dan een vijfde mee, aldus de nieuwe editie van de M&A Monitor, die 174 experts polste, onder wie zakenadvocaten, bankiers en private-equityspelers. Bij nog eens 37 procent van de experts bleef de terugval kleiner dan 20 procent, de rest zag een stabilisering of zelfs een toename van het aantal deals.

In het segment van de kleine transacties – bedrijven die voor minder dan 1 miljoen euro de deur uitgaan – sloeg corona wel hard toe. “De helft van de experts zag daar een terugval met meer dan een vijfde”, zegt Vlerick-professor Mathieu Luypaert, samen met Vlerick-onderzoeker Gianni Spolverato de man achter de M&A Monitor. “De coronaschade hangt dus samen met de bedrijfsomvang. Grote transacties ondervonden minder last. De sector speelt ook een rol. Technologie- en farmabedrijven bleven vorig jaar actief op de overnamemarkt, terwijl horeca, toerisme en events er wegbleven.”

Doordat de transacties beperkt bleven tot coronabestendige sectoren, had de pandemie ook nauwelijks vat op de overnameprijzen. In 2020 betaalde de overnemer gemiddeld 6,4 keer de operationele kasstroom voor een bedrijf, amper minder dan in 2019. Toen bedroeg de multiple 6,5. Het verschil zat in de randvoorwaarden. “In ruil voor overnamefinanciering eisten de banken een grotere eigen inbreng van de koper”, zegt Luypaert. “Je zag ook meer transacties met een uitgestelde betaling. De overnemer mag bijvoorbeeld een deel van het overnamebedrag later betalen, wat neerkomt op een lening. Een andere vorm van uitgestelde betaling is de earn-out: een deel van de overnameprijs hangt af van de toekomstige prestaties van het overgenomen bedrijf. Het weerspiegelt de onzekerheid over de echte waarde van een bedrijf in deze coronatijden.”

Op een cashberg

Bij 70 procent van de deals komt het initiatief van de verkoper. Luypaert en Spolverato vroegen daarom aan de experts om in de ziel van de ondernemer te kijken. Waarom zet hij zijn bedrijf in de etalage? De leeftijd, zo blijkt. “De overnamemarkt ziet de geboortepiek van de jaren zestig de kop opsteken. Veel ondernemers komen op pensioenleeftijd”, zegt Luypaert. “Heel wat ondernemers kunnen ook niet langer opboksen tegen de internationale concurrenten en willen hun bedrijf een tweede leven geven onder de hoede van een nieuwe eigenaar. En soms is het gewoon een kwestie van eten of gegeten worden, en kiest de ondernemer voor het laatste.”

Staat een nieuwe generatie ondernemers klaar om de grijze verkoopgolf op te vangen? Vooral de private-equityfondsen zullen klaarstaan, verwacht Luypaert. “De private-equityspelers zitten wereldwijd op een cashberg van 3000 miljard dollar, die ze maar al te graag willen investeren. Wat niet betekent dat de ondernemer uit het zicht verdwijnt na de overname. In 55 procent van de overnames blijft hij actief in het management, als vertrouwd gezicht voor de klanten en de leveranciers, en omwille van zijn kennis van het bedrijf en de sector.”

Volle bak

Op het terrein is corona al bijna vergeten. “Bij de uitbraak van de pandemie in maart vorig jaar heeft mijn telefoon zes weken niet gerinkeld”, zegt Dominic Dhaene, expert fusies en overnames bij Bank J. Van Breda. “Daarna werd alles als vanouds. Meer zelfs: in het coronajaar 2020 zijn onze overnamekredieten met de helft gestegen tegenover 2019. Voor een deel ligt dat aan onze niche. Bank J. Van Breda verstrekt meestal overnamefinanciering voor kleine transacties, waarbij een ondernemer het bedrijf van een andere ondernemer overneemt. Zelfs in een lockdown is zo’n deal snel geregeld, omdat het weinig ingewikkelde formaliteiten vergt. Maar het herstel is vooral een pluim voor onze ondernemers. Ze hebben veerkracht getoond en hun bedrijf door de crisis geloodst. Van de klanten die betalingsuitstel vroegen vanwege corona kan vandaag amper 2 procent de terugbetaling van kredieten niet heropstarten. De coronawinnaars nemen nu een voorsprong op hun concurrenten via overnames.”

Het coronadrama mag ons niet bijziend maken. Een groot deel van de economie is blijven draaien, en dus ook de overnamemarkt, aldus Veerle Catry, partner bij het adviesbureau BDO Belgium. “We vinden de sluiting van cafés, restaurants en cinema’s een drama. Maar dat maakt het nog geen drama voor de economie. Veel sectoren doen het zelfs beter dan voor corona. Daarom bleef het optimisme op de overnamemarkt intact. Bij ons is het weer volle bak.”

Er spelen wel andere zorgen, zoals de mogelijke komst van een belasting op meerwaarden, of een opstoot van inflatie door hogere grondstoffenprijzen en lonen. “Krijgt een ondernemer die hogere kosten niet doorgerekend aan de klant, dan komt zijn rendement onder druk, en dus ook de waarde van zijn bedrijf”, aldus Catry.

Het fundament onder de overnamemarkt is een gezonde economische groei. Die groei zal terugkomen, verwacht Catry, maar veel ondernemers zijn toch voorzichtig. “De logistieke stromen blijven haperen. Dat een klant vandaag negen maanden moet wachten op een nieuwe fiets, is geen uitzondering. En corona heeft the war for talent niet doen weggaan. Door de lockdown hebben werknemers minder over de haag kunnen kijken. Maar wat zullen ze doen als ze opnieuw volle bewegingsvrijheid hebben? Ook de consumenten zullen niet meer dezelfde zijn. Zij zullen nog bewuster kopen, met oog voor duurzame en lokaal geproduceerde producten. Na corona komt de economie terug. Maar het zal anders zijn.”