‘Toezichthouder Optima diende het algemeen belang’

De voorbije twee jaren zijn aangewend om Optima Bank substantieel af te bouwen, opdat de depositohouders zo weinig mogelijk schade zouden oplopen. Dat zegt bankenspecialist Patrick Claerhout.

De curatoren van de failliete Optima Bank zeggen dat ze met de activa van de bank het sociaal passief kunnen dekken en, als het een beetje meezit, ook alle depositohouders volledig vergoeden. In het slechtste geval verliezen amper enkele tientallen depositohouders geld aan het debacle van Optima. Alle verhoudingen in acht genomen, is dat goed nieuws voor de werknemers en de klanten van Optima. Maar het is ook goed nieuws voor de belastingbetaler, die niet opdraait voor dit bankfaillissement.

De Nationale Bank van België kreeg de voorbije dagen nochtans veel kritiek op haar rol als toezichthouder. De meeste commentatoren vonden dat de Nationale Bank de licentie van Optima al veel eerder had moeten intrekken, of nog beter: de financieel planner uit Gent nooit een banklicentie had mogen verlenen.

Objectief bekeken, moet je echter vaststellen dat de toezichthouder gehandeld heeft in het belang van de belastingbetaler en de spaarder. Ethias Bank telde in 2011 bijna 700 miljoen euro aan deposito’s, met aan de actiefzijde van de balans een grote blootstelling aan risicovolle debiteuren (o.a. Grieks papier). Een liquidatie zou zonder twijfel uitgemond zijn in een belangrijk tekort, en mogelijk in de val van de verzekeraar Ethias. Stel u voor dat de belastingbetaler in 2011, naast het debacle van Dexia, ook nog eens voor die kosten had moeten opdraaien. Tijd kopen was strategisch niet onverstandig.

Er was maar één kandidaat-overnemer voor Ethias Bank: Optima, een bedrijf met een dubieuze reputatie. Je kunt de Nationale Bank verwijten dat ze na anderhalf jaar gelobby zwichtte voor Optima. Maar de overnemer engageerde zich wel aan alle formele eisen en verplichtingen te voldoen. Dat een toezichthouder zich door een zeker formalisme in zijn beslissingsproces laat leiden en niet door perceptie, is niet verkeerd. Zo niet gaat willekeur heersen.

Bovendien concludeerde de Nationale Bank al vrij snel, begin 2014, dat Optima zijn bankambities niet kon of wilde waarmaken. De voorbije twee jaar zijn dan ook aangewend om de bank substantieel af te bouwen, zodat de depositohouders zo weinig mogelijk schade zouden oplopen. Pas toen de hoofdaandeelhouder zonder schroom in de kassa graaide, werd beslist de stekker eruit te trekken. De risico’s waren onder controle, en er zijn voldoende middelen en waarborgen voor een correcte afwikkeling door de curatoren. Het algemeen belang is ermee gediend.