Tijdelijk zonder J&J-coronavaccin? Geen drama voor ons land

De Verenigde Staten schorten hoogstwaarschijnlijk het toedienen van het coronavaccin van Johnson & Johnson (J&J) op, nadat bij zes personen bloedklonters zijn vastgesteld. J&J besliste daarop proactief om de leveringen aan Europa on hold te zetten. Als het vaccin ook in ons land tijdelijk onbeschikbaar is, is dat evenwel geen drama.

De Amerikaanse pauze in het toedienen van het deels in ons land ontwikkelde eendosisvaccin van J&J wordt gezamenlijk gevraagd door de geneesmiddelengoedkeuringsautoriteit FDA en de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), het Amerikaanse gezondheidsbeschermingsagentschap. Hun oproep kwam er nadat zes vrouwen tussen 18 en 48 jaar zes tot dertien dagen na hun vaccinatie bloedklonters hadden ontwikkeld. Een van hen is er ook aan overleden. In de Verenigde Staten zijn bijna 7 miljoen mensen gevaccineerd met het J&J-vaccin.

De aankondiging van de FDA en het CDC betekent dat alle federale vaccinatiekanalen, zoals gezondheidscentra en massavaccinatiesites, meteen tijdelijk stoppen met de toediening van het vaccin. Het geldt ook als advies aan de staten, die daarover individueel beslissen.

De bloedklonterproblemen roepen herinnering op aan soortgelijke gevallen na toediening van het vaccin van AstraZeneca en Oxford. Als gevolg van het mogelijk verhoogde risico op de vorming van bloedklonters besliste zowat heel West-Europa vorige maand om uit voorzorg de vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin tijdelijk stop te zetten. België ging toen als een van de weinige landen toch door met vaccineren.

Dat ook bij het J&J-vaccin mogelijk een verhoogd risico op bloedklonters zou opduiken, komt niet echt als een donderslag bij heldere hemel. De vaccins van J&J en AstraZeneca zijn ontwikkeld op basis van vergelijkbare technologie. Het zijn zogenoemde koeriervaccins. Dat type van vaccin gebruikt een ander, ongevaarlijk virus, om een deel van de instructies van het coronavirus dat covid-19 veroorzaakt, in onze lichaamscellen binnen te loodsen. Die kunnen dan een eiwit maken dat uniek is voor het coronavirus. Als iemand dan later aan het coronavirus wordt blootgesteld, zal het immuunsysteem daarop reageren.

Allicht krijgen we dus een vergelijkbare situatie als met het AstraZeneca-vaccin, reageert de vaccinoloog en epidemioloog Pierre Van Damme: “Ook nu zal het dus erg zeldzaam zijn, en in een ordegrootte die vergelijkbaar is met het aantal gevallen met het vaccin van AstraZeneca.”

Of ook in Europa opnieuw heel wat landen het vaccin van J&J tijdelijk zullen schrappen, is dus maar de vraag. Als het ooit zover zou komen in ons land, is dat op korte termijn ook geen mokerslag voor onze vaccinatiecampagne, hoewel België 5 miljoen doses van het J&J-vaccin heeft besteld. De eerste 36.000 daarvan zijn begin deze week geleverd. Voor volgende week zijn geen leveringen gepland, en in de week van 26 april 62.400, blijkt uit cijfers van de Taskforce Vaccinatie. Dat is dus minder dan 100.000 doses.

De komende twee maanden wordt het vaccin van Pfizer-BioNTech de sterkhouder van de vaccinatiecampagne. Vanaf deze week tot midden juni worden van dat vaccin 3,47 miljoen doses verwacht. En Pfizer heeft zich tot nu toe een betrouwbare leverancier getoond. AstraZeneca zou er tussen nu en eind april 478.600 leveren, maar is een stuk minder betrouwbaar. De vierde leverancier, Moderna, zou er deze maand amper 87.600 leveren. Maar zowel J&J als AstraZeneca en Moderna hadden voor mei en juni nog niet laten weten hoeveel doses ze zouden leveren.

Nog dit: de gezamenlijke mededeling van de FDA en CDC kwam er amper enkele uren nadat Australië bekendgemaakt had dat het land het J&J-vaccin niet zal aankopen. Nochtans had de Australische regering over zo’n aankoop overlegd met J&J. De Australische minister van Volksgezondheid gaf als reden de gelijkenis van het vaccin van J&J met dat van AstraZeneca, waarvan Australië 53,8 miljoen dosissen heeft besteld.