Thimo Schmitt-Lord (CEO Bayer Foundations): ‘Start een bedrijf en red de wereld’

Thimo Schmitt-Lord leidt als CEO van de familiale stichtingen van het Duitse Bayer de zoektocht naar start-ups die de samenleving en ons welzijn verbeteren. Dat levert fascinerende innovaties op.

Ruim 120 jaar geleden legde Friedrich Bayer Junior de basis van wat is uitgegroeid tot de Bayer Foundations, twee stichtingen waar de stichtende families achter het Duitse concern jaarlijks tot 50 miljoen euro inpompen. Dat geld moet worden geïnvesteerd in beloftevolle ondernemers en ondernemingen die met hun activiteiten een antwoord kunnen bieden op de maatschappelijke uitdagingen.

Als CEO van de Bayer-stichtingen dweilt Thimo Schmitt-Lord de wereld af om zulke innovators en innovaties op te sporen. En no strings attached, benadrukt Schmitt-Lord, een 47-jarige Oostenrijker met een uitgesproken visie op innovatie en sociale vooruitgang. Zo trekt hij het nut in twijfel van heel wat technologische hoogstandjes, genre Silicon Valley-apps.

“Start een bedrijf en red de wereld”, roept Schmitt-Lord op. “Duizenden stichtingen in de non-profitsector schenken al te vaak zonder dat het veel zin heeft. Zo gaat veel geld verloren zonder dat het leidt tot verandering. Maar wij willen een impact hebben op het leven van miljarden mensen. Als je met je start-up miljardair wil worden, moet je ook de problemen van een miljard mensen oplossen”, stelt Schmitt-Lord in de marge van de technologieconferentie Zero-in in Amsterdam.

Hoe selecteert u de projecten?

THIMO SCHMITT-LORD. “In elk land is er iemand van Bayer die helpt met het scouten, en we hebben jury’s die de eindbeslissing nemen over de toewijzing van onze budgetten. We maken wel het onderscheid tussen projecten voor lifesciences en geneeskunde, en die in sociale innovatie. De eerste categorie kun je vergelijken met de Nobelprijs, omdat een groep vooraanstaande wetenschappers, laureaten en instituten de projecten nomineren. Voor sociale innovatie loopt het anders. Daar gaat het over zaken waar een miljard mensen mee te maken kunnen hebben. Zo zijn er elk jaar 250 miljoen gevallen van malaria. De grootste uitdaging is niet de behandeling, maar de detectie. Wel, wij steunen iemand in Oeganda die een screeningtoestel heeft ontwikkeld dat een malariabloedtest overbodig maakt. Dat is vernieuwend, omdat het goedkoop is maar ook omdat het risico op hiv-besmetting wordt geëlimineerd. Om zulke ideeën te scouten, moet je het geluk hebben zo’n pioniers te vinden, en dat die ook willen dat je hen als bedrijf steunt, want niet iedereen staat te springen om met de industrie in zee te gaan.”

Graag een voorbeeld.

SCHMITT-LORD. “Een briljant verhaal is Cold Caps, tegen haarverlies bij vrouwen die chemotherapie krijgen. Dat idee is ontsproten bij een gezin dat een bedrijf in koelkasten had. De moeder kreeg borstkanker waarop de zoon koeltechnologie voor het hoofdhaar ontwikkelde om haarverlies tegen te gaan. Dat haarverlies is erg stigmatiserend. Bijna drie op de vier vrouwen overwegen daardoor te stoppen met hun therapie. Wij hebben gezorgd voor de financiering van de tests op patiënten om zo het groen licht van de Amerikaanse goedkeuringsautoriteiten FDA te bekomen. Intussen kan het toestel al worden verkocht in de VS, de grootste gezondheidsmarkt.

“Ons eerste project was Discovering Hands, waarmee blinde vrouwen worden opgeleid om manueel in een zeer vroeg stadium borstkanker te detecteren. Dat project zal uiteraard altijd een niche blijven, want er zijn nu eenmaal niet zoveel blinde vrouwen om dat op grote schaal te doen. Maar het is uniek omdat het de perceptie op een handicap wijzigt. Een handicap wordt hier plots een geschenk voor de samenleving.

“Of neem iBreastExam, dat een draagbaar diagnosetoestel voor borstkanker heeft ontwikkeld. De mammografietoestellen zijn veel te groot om naar afgelegen gebieden te transporteren. En dat terwijl 70 procent van alle overlijdens als gevolg van borstkanker wordt vastgesteld in ontwikkelingslanden, omdat daar geen mammografietoestellen beschikbaar zijn en de ziekte te laat wordt gedetecteerd. Zo’n draagbaar toestel heeft nu de goedkeuring van de FDA en wordt al gebruikt in India en Afrika.”

Bent u verrast door wat op uw radar is gekomen?

SCHMITT-LORD. “Zeker. Na het project met blinde vrouwen voor borstkankerscreening dachten we niets beters meer te kunnen vinden. Maar al gauw bleek hoeveel adembenemende innovaties er zijn. Neem iets simpel als OneDollarGlasses, dat een bril voor 1 dollar produceert. Er zijn 150 miljoen mensen die zich geen bril kunnen veroorloven. Met dit project kunnen ze er wel een kopen.”

Misschien is voor sommigen 1 dollar nog te veel?

SCHMITT-LORD. “Dat denk ik niet. Je koopt maar eens om de zoveel jaar een bril. En het geeft waardigheid als je iets koopt. Dat is ook mijn bezorgdheid bij programma’s die puur filantropisch zijn. Ze geven geen waardigheid aan de mensen. Ze trekken erop uit en zeggen ‘wie is arm en heeft onze steun nodig?’ Wij zijn niet de engel van de armen, maar de partners van de pioniers.”

Wat zit in de nieuwe lichting projecten?

SCHMITT-LORD. “Ik hoop vurig op succes voor SafetyNet, een Londense start-up die een lichtgevend visnet heeft ontwikkeld waarmee je selectief kunt vissen. Bijvangst is het grootste probleem in de visserij. 90 procent van wat opgehaald wordt, is ongewenst. Dat betekent dat waanzinnig veel vis wordt verkwist. Nu hebben jonge ingenieurs voortgebouwd op een paper uit de jaren zestig van een professor biologie die stelde dat vissen gevoelig zijn aan een deel van het lichtspectrum. Zo zou je bijvoorbeeld met grijs licht alleen tonijn opvissen omdat andere vissen ervan wegzwemmen. Dat is economisch heel interessant omdat de vissector vrij hoge boetes betaalt voor die bijvangst.”

Hoe overtuigt u zo’n innovator om met u in zee te gaan?

SCHMITT-LORD. “Zulke pioniers hebben het vaak moeilijk om businessangels te overtuigen om vroeg in te stappen, omdat de financiële prestatie-indicatoren nog niet op hen van toepassing zijn. Wij zorgen voor overbruggingskapitaal. Het enige dat wij riskeren, is dat we het geld spenderen aan het verkeerde onderwerp. Wij zijn geen aandeelhouder, en halen geen enkel commercieel voordeel uit die projecten. Het enige wat we vragen is een founders pledge, een belofte van de oprichter. Als die het bedrijf verkoopt binnen de drie jaar nadat hij of zij met ons heeft gewerkt, verwachten we dat 10 procent van die inkomsten terugvloeit naar onze stichting, zodat wij meer geld kunnen pompen in andere ideeën en start-ups. En dat geldt dan nog alleen voor de sociale-impactprojecten. Voor die in lifesciences schenken we een financiële prijs, waarvoor we niets in ruil vragen.”

Wat biedt u nog?

SCHMITT-LORD. “We bieden hulp bij technische problemen en in marketing en financiën, en gaan vaak maanden ter plaatse om te helpen. We delen onze expertise om ze naar het volgende niveau te brengen. Neem die kerel met het malariatoestel. De registratie van zo’n medtech-toestel is superingewikkeld en verschilt van land tot land. Dan is het goed om een partner als Bayer Foundations te hebben die overal experts heeft. Die zijn voor hen in het normale zakenleven niet bereikbaar.”

Dreigt er geen gebrek aan projecten?

SCHMITT-LORD. “Neen. Je hebt steeds meer jonge pioniers die impact willen hebben en niet de volgende dating app of zoiets willen maken. Ze willen een oplossing voor een uitdaging die miljoenen mensen aanbelangt. Ik geef nog een voorbeeld: 2,5 miljard mensen hebben geen toegang tot een toilet. Als je met een slimme oplossing komt voor toiletten, waarvoor geen water, elektriciteit en chemicaliën nodig zijn, los je een groot probleem op. Een van onze projecten, Sani Solar, doet precies dat, door de uitwerpselen met zonne-energie te drogen en tot een fractie van het volume te herleiden. Idem dito voor die malariascreeningdienst.”

Wat is uw advies aan andere stichtingen?

SCHMITT-LORD. “In de technologiescene kijken mensen vaak enkel naar het commerciële potentieel en kopiëren ze graag dingen die hun waarde al bewezen hebben, om ze dan een beetje te verbeteren. Dat is zo’n verlies van tijd en ondernemerschap, want als je met een oplossing komt voor een probleem dat vele miljoenen mensen aanbelangt, zal je hoe dan ook een veel groter commercieel succes hebben. Je zal de uitdaging van een miljard mensen dus niet vinden in Silicon Valley of in Europa. Het is echt niet zo verdomd ingewikkeld om zo’n technische oplossing als die malariatest te ontwikkelen. Maar al die techmensen zijn allicht te ver verwijderd van de uitdagingen. Dat is wat mij zo aanspreekt in die verborgen innovators. Zij leven waar de uitdaging is en ontwikkelen van daaruit hun innovatie. Als je kijkt naar de geschiedenis van Bayer, vind je dat ook. Neem Felix Hoffmann, de uitvinder van aspirine. Die zocht een middel tegen de reumatische pijnen van zijn vader.”

Dat is kritiek op veel technologiepioniers.

SCHMITT-LORD. “Ik las onlangs over een project in Silicon Valley waarbij je herseninhoud zou worden gedownload naar een computer. Hoe kan je met zo’n belachelijke ideeën komen? En waarom moeten we naar Mars vliegen als we zelfs op aarde de grond niet efficiënt gebruiken voor landbouw? We gebruiken slechts 10 procent van onze aardbol voor landbouw, en 80 procent daarvan gebruiken we voor veevoeder, een waanzinnige verspilling. Waarom produceren we bijvoorbeeld geen proteïnen in vijvers in de woestijn om er veevoeder van te maken, zodat die 80 procent kan worden gebruikt voor het telen van groenten? Dat we daar naar kijken, in plaats van groenten te willen telen op Mars. Mensen mogen dromen, maar ze moeten wel hun prioriteiten juist hebben.”