Stille fortuinen: hoe tien families Michielsen de koffieproducent Miko controleren

De beursgenoteerde koffieproducent Miko uit Turnhout wordt gecontroleerd door een familie met maar liefst tien takken. Een gedroomd recept voor familietwisten? Nee, het lukt wonderwel. De telgen stellen zich zelfs tevreden met een relatief gering dividend. CEO Frans Van Tilborg verklaart in Trends waarom die structuur een succes is. “We spreken met tien familieleden, niet met honderd. Daarmee vermijden we een babylonische spraakverwarring.”

Frans Van Tilborg (57) behoort eigenlijk tot de zesde generatie, maar hij noemt zich liever een derdegeneratietelg. Miko mag dan officieel opgericht zijn in 1801, de gedelegeerd bestuurder van de beursgenoteerde koffiemaker Miko wijst in een ruime vergaderzaal vooral naar een geschilderd portret van Frans Michielsen senior. “Mijn grootvader, Frans senior, kocht zijn broers en zussen uit en maakte vijf dochters en vijf zonen. Daar stammen wij allemaal van af. Maar mijn moeder zei altijd: we zijn met elf. Er is er eentje heel vroeg gestorven. Hedwige.”

Tien aandeelhouders

Frans Michielsen senior kwam in 1930 in het bedrijf. De huidige nv Miko werd eind 1937 opgericht met een maatschappelijk kapitaal van 140.000 Belgische frank. In de huidige geldwaarde is dat 137.000 euro. Het maatschappelijke doel was het uitbaten van een koffiebranderij en de handel in koffie en aanverwante artikelen in de breedste zin. Dat doet het bedrijf nog altijd. Miko is “een specialist in dienstverlening rond koffie”, meldt het persbericht met de jaarresultaten van 2022. Eind 1970 was het balanstotaal gegroeid naar 95 miljoen frank (in huidige geldwaarde 15,275 miljoen euro). Bij de beursgang in het najaar van 1998 kreeg het bedrijf een waarde van circa 42 miljoen euro opgekleefd. Vandaag bedraagt de beurswaarde van Miko ruim 102 miljoen euro.

Bij die continue vermogensgroei blijft het aandeelhouderschap behoorlijk stabiel. De tien kinderen van Frans Michielsen senior en/of hun afstammelingen (zie stamboom) zijn nog altijd aandeelhouders. De familie controleert circa 55 procent van de aandelen via twee familiale holdings: de stichting administratiekantoor Okim in Nederland en de nv Imko Holding in België.

De tien familiale takken krijgen relatief bescheiden dividenden uitgekeerd. Zo keerde Imko Holding, dat bijna 24 procent van de Miko-aandelen heeft, 175.423 euro uit in 2018, iets meer dan de helft van de nettowinst. Dat dividend moet dan nog eens worden verdeeld over de tien takken en hun nazaten. Voor de jaren 2019 tot 2021 waren er geen dividenden door de coronacrisis.

Die spaarzaamheid is deels het gevolg van een strenge verankeringsstructuur, die Frans Michielsen senior heeft uitgedokterd. Elk van de tien kinderen kreeg een evenredig belang. Familieleden kunnen aandelen verkopen, maar dat is onderworpen aan heel strikte regels. Er geldt een maximaal percentage per jaar. Bovendien is er een korting tegenover de beursprijs. “Voor die eventuele uitkoop parkeert de holding een aanzienlijk deel van de jaarlijkse dividenden in de holding”, zegt Frans Van Tilborg. Dat verklaart waarom zo weinig dividenden worden uitgekeerd. “Die pot bouwen we op voor wanneer mensen verkopen.” Eind 2021 beschikte de nv Imko Holding over 2 miljoen euro aan overige geldbeleggingen. Die pot wordt zelden geopend. Eén keer in de zomer van 2007, en nog eens in het najaar van 2021. “De familie is een voorstander van verankering”, benadrukt Frans Van Tilborg. “Dat is niet enkel familiale verankering. We willen de onderneming ook in Turnhout houden. De meerderheid is ook een voorstander van dat strenge beleid. Als het allemaal te snel loopt, zou de pot niet snel genoeg groeien. Dan kan de onderneming aan een externe partij worden verkocht. Maar als er een extern bod zou zijn, moeten we met alle tien de familiale takken toestemming geven. Ik betwijfel of er ooit een overgrote meerderheid komt die niet langer in onze structuur gelooft. Het is uiteraard voor een stukje een gevangenis. Maar toch blijven de aandelen verhandelbaar. Vóór de beursgang bestond het mechanisme niet, en was niets verhandelbaar.”

De familie wordt steeds groter en telt vandaag meer dan honderd telgen. Zowel de ankerholding in België als die in Nederland heeft tien bestuurders, telkens iemand van de tien takken. “Daarmee vermijden we een babylonische spraakverwarring”, vindt Frans Van Tilborg. “We spreken met tien familieleden, niet met honderd.”