Saori Dubourg (chemiereus BASF): ‘We maken veel meer deel uit van de oplossing dan de mensen soms denken’

Saori Dubourg is bij BASF, ‘s werelds grootste chemiegroep, verantwoordelijk voor Europa en landbouwoplossingen. “Mijn grootste zorg is dat we vooral klagen”, zegt Dubourg in een exclusief gesprek.

Hoog bezoek voor BASF Agricultural Solutions op het Gentse Technologiepark: het BASF-groepsdirectielid Saori Dubourg leidde er een debat over de toekomst van Europa voor het verzameld personeel. En zeggen dat diezelfde mensen minder dan twee jaar eerder in hetzelfde gebouw nog aandachtig luisterden naar een uiteenzetting door Liam Condon, bij de concurrent Bayer verantwoordelijk voor landbouw en daardoor ook voor de overname en de integratie van de Amerikaanse reus Monsanto. Die overname heeft ertoe geleid dat de Gentse vestiging werd overgeheveld naar BASF. Die transfer maakte deel uit van een ruim pakket activiteiten die Bayer verkocht aan BASF om de goedkeuring voor de Monsanto-overname te krijgen van Europese en andere concurrentieautoriteiten. En daardoor staat BASF, dat tot dan afwezig was gebleven in de grote consolidatiegolf die de landbouwsector de voorbije jaren wereldwijd heeft herschikt, plots een pak nadrukkelijker op de wereldkaart in landbouw en plantenbiotech.

Bij BASF vallen die activiteiten onder de verantwoordelijkheid van de 47-jarige Dubourg, al heeft de in Augsburg geboren one company woman nog meer katjes te geselen. Ze is ook BASF’s baas voor Europa en daarmee een van de machtigste vrouwelijke Europese managers. “Ik kan niet aanvaarden dat we in Europa achteruitgaan”, zegt ze strijdvaardig.

BASF riskeerde uit de boot te vallen in de grote consolidatieronde in de landbouwsector, waarbij Dow en DuPont samengingen, ChemChina Syngenta kocht en Bayer Monsanto overnam. Heeft BASF gegokt, en gehoopt dat er heel wat fijne kruimels van die fusies van tafel zouden vallen?

SAORI DUBOURG. ( lacht) “niet elke deal was zo aantrekkelijk als die leek. We zijn gegaan voor de meest beloftevolle activa, tegen een prijs die het mogelijk maakt op lange termijn aan de toekomst te werken. De Europese en Amerikaanse commissies zijn erin geslaagd twee sterke Europese spelers te creëren, met een meer duurzame pijplijn van producten. Daar ben ik zeer blij om. Ik hoop dat België dat ook is. Dat verzekert ook de toekomst van onze activiteiten hier, want we zijn hier voor de lange termijn. Ik ben heel optimistisch omdat we hier werken aan oplossingen voor de landbouw in heel de wereld.”

Wou BASF nooit heel Monsanto in handen krijgen?

DUBOURG. “Daar geef ik geen commentaar op. Er waren vele doelwitten, die we allemaal hebben gescreend. Sommige waren voor ons interessanter dan andere, maar de prijs, de portfolio en de eigen capaciteit speelden ook een belangrijke rol.”

BASF is de nieuwe eigenaar van de Gentse vestiging, maar voerde enkele jaren geleden in datzelfde Technologiepark zijn lokale dochter CropDesign af. Merkt u daardoor veel nervositeit?

DUBOURG. “Nee. Mijn boodschap hier is dat we zeer consequent actief zijn en blijven in de landbouwchemiesector. Al moet ik ook het bredere plaatje schetsen: ik ben hier niet alleen wegens die divisie maar ook wegens Europa. We mogen geen lokale visie hanteren, want onze markten zijn niet lokaal. Meer dan 40 procent van de wereldwijde chemiemarkt zal in China zitten. Als we maatregelen uitwerken, moeten we dus globaal denken. Na de stemming over de brexit was ik in het Verenigd Koninkrijk. De mensen daar zegden me dat wij niet dezelfde fout mogen maken en moeten spreken over de waarde van Europa voor elke burger. Mijn grootste zorg is dat we vooral klagen.”

Jim Ratcliffe, de baas en de eigenaar van uw Britse sectorgenoot Ineos, is nochtans pessimistisch over de toekomst van de chemie in Europa.

DUBOURG. “Ik niet. Het is aan ons om er iets van te maken. Er zijn niet zoveel plaatsen in de wereld waar je zoveel innovatie hebt. De belangrijkste bedreiging is dat we het optimisme verliezen. Ik wil dat de volgende generatie een positief Europa krijgt en kent.”

Hebt u de indruk dat u in een vijandige omgeving werkt? Europa heeft bijvoorbeeld het gebruik beknot van Crispr-Cas, de nieuwe genetische techniek waarmee DNA gericht kan worden gewijzigd.

DUBOURG. “Vijandig zou ik het niet noemen, maar er is te weinig begrip voor de dilemma’s die we moeten oplossen. De eerste dag dat ik verantwoordelijk was voor landbouwoplossingen, kreeg ik van Greenpeace te horen dat wij de natuur vernietigen. Ik heb begrip voor die vrees, maar laten we praten over de oplossingen, wat de technologie en de kansen zijn om tot een milieuvriendelijkere maatschappij te komen. Mensen willen biovriendelijke producten, dan heb je technologie nodig waarmee je meer kunt produceren met minder. Als we een meer duurzame landbouw willen, hebben we een hele gereedschapskist nodig, met daarin biologische oplossingen, ggo’s, Crispr-Cas en andere. Er is te veel een anti-houding en te weinig dialoog over hoe we de problemen kunnen oplossen, en te veel vooroordelen. Een land of een continent dat zijn nieuwsgierigheid en optimisme verliest in wetenschap en innovatie, gaat achteruit. De volgende generatie kan niet leven op basis van pessimisme.”

Vreest u niet dat de slag al verloren is?

DUBOURG. “Ik ben klaar om in de politieke arena te vechten. Ik ben ook al naar Brussel getrokken en heb politici gevraagd wat wij voor hen kunnen doen. Ze zeiden: ‘Mevrouw Dubourg, we zijn het beu met de rug tegen de muur te worden gezet door mensen die klagen over uw industrie. Jullie moeten er zelf meer voor opkomen.'”

Een loodzware taak.

DUBOURG. “Dat weet ik, maar hoe anders moeten we straks 10 miljard mensen voeden met beperkte middelen op onze planeet, en met de CO2-uitdaging en het gevecht voor het behoud van biodiversiteit? Ik ben niet bang voor een harde discussie daarover.”

En wat als u uw boodschap niet kunt overbrengen? De klimaatbeweging groeit, ook in België, en er wordt snelle actie van de industrie geëist.

DUBOURG. “Ik ben geen dromer, maar een fan van een eerlijke dialoog met realistische oplossingen. Er is een technische limiet aan wat we meteen kunnen doen. Wanneer politici onrealistische doelstellingen vooropstellen, zullen die niet worden gehaald, zal iedereen onvoldaan zijn en zullen de mensen het vertrouwen verliezen. Wij maken deel uit van de oplossing. Alleen hebben we allicht niet genoeg gecommuniceerd dat we onze CO2-emissies al met de helft hebben verlaagd, terwijl we onze productie verdubbelden.”

Bent u niet te idealistisch?

DUBOURG. “Ik ben niet idealistisch. We doen ook actief dingen, zoals de alliantie tegen plastic afval, een netwerk van topbedrijven dat ijvert voor een beter afvalbeheer en de maximale reductie van plastic afval. En sinds kort maken we ook producten op basis van chemisch gerecycleerd plastic afval.”

Wat is het grootste misverstand over BASF?

DUBOURG. “Er zijn te veel vooroordelen over de chemische industrie. Nogmaals, we maken veel meer deel uit van de oplossing dan de mensen soms denken, en we zijn veel opener dan de meesten denken. Het is te veel een zwart-witschilderij.”

U bent ook verantwoordelijk voor de divisie bouwchemicaliën. CEO Martin Brudermüller liet zich ontvallen dat die mogelijk wordt afgestoten.

DUBOURG. “Uiteraard discussiëren we over alle activiteiten in het directiecomité, maar dit hoort bij mijn portfolio van verantwoordelijkheden. Dat betekent dat hij daar niet over beslist.”

U werd in Duitse media opgevoerd als primus van de machtigste zakenvrouwen in Duitsland. En u staat op de lijst van vrouwen die de meeste kans maken om CEO te worden. Staat er iets te gebeuren?

DUBOURG. ( lacht) “Er is altijd veel speculatie die zelden verband houdt met de realiteit. Soms lees ik zo’n dingen als ik op het vliegtuig zit en ben ik altijd stomverbaasd. Maar wat daaruit wel naar voren komt, is de wens van de maatschappij om gelijke kansen voor mannen en vrouwen te creëren. Ik ben BASF dan ook zeer erkentelijk dat het me altijd heeft gesteund. Ik zou hier anders niet zitten.”

Storen zulke berichten u niet?

DUBOURG. “Nee, het is een uitdrukking van hoop dat vrouwen meer kansen krijgen, en daar kan ik me volledig in vinden. Ik hoop voor onze kinderen dat dit ooit een non-issue wordt, want het blijft droevig dat we daar nog altijd over moeten praten.”

Wat is het beste advies dat u ooit kreeg?

DUBOURG. “Dat business zoals ijshockey is: zodra de scheidsrechter de puck laat vallen, zorg je er maar beter voor dat je er op slaat voor die het ijs heeft geraakt. Zo probeer ik ook te handelen: snel ingrijpen, en duidelijk zijn over hoe ik de toekomst wil uittekenen.”