Salvatore Curaba (IT-bedrijf EASI): ‘Het doet me deugd als mensen mij overstijgen’

In 2011 besloot Salvatore Curaba aandelen van zijn bedrijf EASI te verkopen aan zijn werknemers. Het effect van die beslissing overtrof zijn stoutste verwachtingen. Het bedrijf groeit als kool, de werknemerstevredenheid kan niet beter, en EASI haalt de ene na de andere prijs binnen.

De trofeeënkast van het Belgische IT-bedrijf EASI staat elk jaar voller. Het bedrijf ontwikkelt software en beheert de IT-infrastructuur van klanten. Sinds 2015 staat het onafgebroken op het nummer één in de ranglijst van de beste werkgevers in ons land. Vorig jaar werd EASI bekroond als Onderneming van het jaar. En dit jaar eindigde het in de Europese ranglijst van de beste werkplekken op de derde plaats.

De kiem voor dat succes is in 2011 geplant. Toen verkocht oprichter Salvatore Curaba een deel van zijn aandelen aan zijn werknemers. Hij had net zijn medeoprichter uitgekocht en kwam alleen aan het hoofd van het bedrijf te staan. De dag erop verkocht hij de helft van die aandelen door aan negen werknemers. Sindsdien zijn er jaar na jaar nieuwe werknemers-aandeelhouders bij gekomen. Intussen is het personeelsbestand gegroeid van ongeveer 90 naar 307 medewerkers, van wie er 59 aandeelhouder zijn.

Binnenkort treden nog ongeveer veertig werknemers toe tot het aandeelhouderschap. Daarmee zal Salvatore Curaba voor het eerst minder dan de helft van de aandelen bezitten. Op de vraag waarom hij vindt dat werknemers aandeelhouder mogen zijn, haalt hij een beetje verrast de schouders op. “Ik heb het altijd de normaalste zaak van de wereld gevonden een bedrijf met medewerkers te delen”, stelt hij.

Het argument dat hij extra vergoed mag worden voor de risico’s die hij als ondernemer nam, schudt hij van zich af. “Akkoord, ik heb in het begin mijn woning in onderpand gegeven, maar daar ben ik al meer dan genoeg voor beloond. Ik kan die kaart niet blijven uitspelen. Het is egoïstisch zo te denken. Dat ik mijn onderneming kan delen, is voor mij een bron van geluk. Ik kan collega’s niet recht in de ogen kijken als ik hen vraag hun uiterste best te doen voor het bedrijf en dat dan niet met hen deel.”

Die vanzelfsprekendheid was er niet in het bedrijf waar Curaba voordien werkte. Daar zag hij zaken die hem sterkten in de overtuiging het anders te doen. “Op een gegeven moment werd een directeur aan de kant geschoven omdat hij ziek was”, vertelt hij. “Ik vond het ontzettend onrechtvaardig dat iemand die tien jaar voor het bedrijf had gewerkt, zomaar werd vervangen omdat hij even minder presteerde. Dat kon ik niet aanvaarden.”

Curaba wilde aandeelhouder worden en deelnemen aan de kapitaalopbouw van het bedrijf waar hij voor werkte, maar botste op een weigering. Een van zijn collega’s overtuigde hem samen een bedrijf te beginnen. In 1999 richtten ze EASI op. Maar pas nadat hij die medeoprichter in 2011 had uitgekocht, kon Curaba zijn visie op werknemersparticipatie ongeremd invoeren.

Een snelweg van kansen

De beslissing zijn aandelen te verkopen was niet zozeer een nieuwe start voor het bedrijf. Ze lag in het verlengde van de cultuur en de werkwijze die EASI vanaf het begin kenmerkten. “Onze cultuur is er niet gekomen dankzij die werknemersparticipatie, die was er al”, vertelt Thomas van Eeckhout. Hij begon in 2008 als 21-jarige te werken bij het salesteam van EASI. Sinds vorig jaar is hij CEO, samen met Jean-François Herremans. Het duo was al de drijvende kracht achter EASI, sinds Curaba drie jaar geleden een stap opzij deed. “In feite was het een geniale zet zijn aandelen te verkopen. Het zorgde voor continuïteit in het bedrijf, het motiveerde ons om te groeien en het maakte ons minder afhankelijk van Salvatore. Hij heeft nooit in het middelpunt van de belangstelling willen staan. Hij gaf altijd al veel vertrouwen aan zijn werknemers en deelde snel zijn macht.”

Het antwoord op de vraag waarom hij zoveel vertrouwen heeft, ligt volgens Curaba bij zijn ouders en zijn opvoeding. Zijn moeder heeft hem een sterk gevoel voor verantwoordelijkheid, initiatief en zelfvertrouwen meegegeven. Wie met de medewerkers praat, merkt dat het bedrijf doordrongen is van die waarden en dat ze mee de basis zijn voor het succes.

Van Eeckhout zegt dat hij pas echt besefte hoe bijzonder de bedrijfscultuur is, toen EASI in 2014 voor het eerst meedeed aan de bevraging van Great Place to Work. Uit het niets eindigde het bedrijf als vijfde, terwijl de meeste bedrijven er jaren over doen om in de top tien te komen. “Daarna zijn we beginnen uit te zoeken hoe dat kwam en zijn we onze werkwijze, cultuur en waarden nog meer in een model gaan gieten”, zegt Van Eeckhout.

Zin voor ondernemen en initiatief zijn bijvoorbeeld altijd speerpunten geweest bij EASI. Dat is hoe langer hoe sterker ingebed in de bedrijfsstructuren. Bij EASI mogen werknemers vanaf hun 52ste niet meer in het directiecomité en vanaf hun 56ste niet meer in het management. “De jongeren die bij ons beginnen, zien daardoor een snelweg van kansen voor zich. Ze krijgen ook al snel een mandaat om een eigen team uit te bouwen en te managen”, legt Thomas van Eeckhout uit. Ook van die aanpak is Curaba de bezieler. “Ik wil dat mensen beter worden dan ik. Het doet me deugd te zien dat ze mij overstijgen. Thomas begon als 21-jarige in de administratie, was acht jaar later manager en is nu een van de CEO’s. Kun je je dat voorstellen?” zegt hij met een soort vaderlijke trots.

Model van de toekomst

Werknemers die medeaandeelhouder willen worden, moeten wel aan voorwaarden voldoen. Ze moeten minstens twee jaar bij EASI werken en goed scoren in de kernwaarden van het bedrijf, zoals respect, engagement en ondernemingszin. Die waarden liggen aan de basis van elke evaluatie. Voor de werknemers is de instap in het kapitaal ook een belangrijke investering. Zij kopen zich voor enkele tienduizenden tot zelfs honderdduizenden euro’s in.

Naast plichten hebben de werknemers-aandeelhouders ook rechten. Ze delen bijvoorbeeld in de winst. “We keren 80 procent van onze winst uit”, verduidelijkt Curaba. “Daarnaast word je als aandeelhouder iets sneller op de hoogte gebracht van de resultaten en de strategische keuzes.”

De werknemers-aandeelhouders zijn een extra drijvende kracht in het bedrijf. “Zij zijn onze locomotieven. In een crisisperiode, zoals nu, moeten zij de rest van de werknemers vooruitstuwen”, zegt Van Eeckhout. Een aandeelhouder kan niet zomaar achteroverleunen en jaarlijks dividenden innen. “Bij hen ligt de verantwoordelijkheid om met nieuwe initiatieven en ideeën te komen”, legt de CEO uit. En dat brengt op. “Veel van onze nieuwe softwareoplossingen zijn bedacht en ontwikkeld door onze aandeelhouders. EASI wordt gedragen door een heel brede basis, terwijl in andere bedrijven de druk veelal bij het management en de directie ligt.” De strategische bedrijfskeuzes blijven evenwel in de handen van het zeskoppige directiecomité.

Dat binnenkort 110 van de 307 werknemers aandeelhouder van het bedrijf zijn, betekent niet dat alle hiërarchie overboord gaat. “Er is een duidelijke rangorde in het management en onder de medewerkers. Er zijn ook duidelijke regels voor wat je moet bereiken om een niveau hoger te klimmen”, stelt Curaba, die prat gaat op de transparantiecultuur in het bedrijf. “De lonen en de bonussen zijn bekend op alle niveaus. Daar wilde ik geen discussies meer over. Die structuur en die transparantie heb je nodig.” Net als duidelijke doelstellingen en hoge eisen: “Wij geven veel vertrouwen, verantwoordelijkheid en autonomie, maar daartegenover staan harde doelstellingen, die onze managers maand na maand moeten halen. Het geluk dat werknemers bij ons op de werkvloer ervaren, is het gevolg van onze focus op de prestaties en de resultaten.”

Volgens Curaba is het participatieve model, zoals dat van EASI, het bedrijfsmodel van de toekomst. “Stel je voor dat de helft van de Belgische bedrijven zo zou werken. Dat zou een enorme toegevoegde waarde opleveren”, zegt hij enthousiast. Sinds hij bij EASI een stap opzij heeft gezet, heeft Curaba zich op een nieuw project gestort: een participatieve voetbalclub. Hij werd aandeelhouder en voorzitter van de voetbalclub van La Louvière, om daar hetzelfde te doen wat hij met EASI heeft gedaan.

‘Zonder EASI had ik de ziekte van mijn dochter niet zo kunnen dragen’

Diane Peeters verzorgt het onthaal in het EASI-kantoor in Leuven en stapt binnenkort in het aandeelhouderschap. Haar voornaamste drijfveer zijn de waarden van het bedrijf. Zij merkt dagelijks hoe bepalend die zijn voor de sfeer op de werkvloer. In het bedrijf waar ze voordien werkte, ging het lang niet zo goed en was er een minder positieve sfeer. De overname door EASI omschrijft ze als een verjongingskuur. “De mensen waren gelukkiger, de frons was weg. Iedereen leek tien jaar jonger”, beschrijft ze. “Het vertrouwen en de waardering die ik in de jaren daarna heb gekregen, maken dat ik me als aandeelhouder wil engageren.”

Voor Diane Peeters bleken die waarden ook buiten het werk cruciaal. Vijf jaar geleden werd haar dochter heel ziek. Op een bepaald moment was het bijna uitzichtloos. Maar Diane Peeters en haar man bleven positief. Tot ieders verrassing herstelde haar dochter. “Ik denk niet dat ik er zo tegenover gestaan zou hebben, mocht ik die waarden van EASI niet hebben meegekregen. Dat heeft toen echt het verschil gemaakt”, vertelt ze.

‘Je wordt vanzelf een deel van het bedrijf’

Laure De Pauw, die in 2013 bij EASI begon, kon zich heel snel vinden in de waarden van het bedrijf. “Ik kreeg meteen veel vertrouwen, verantwoordelijkheid en autonomie. Dat gaf me vleugels en enorm veel zin om maximaal bij te dragen aan de groei en de ontwikkeling van EASI”, vertelt ze. Ook al klinken die waarden abstract, op de werkvloer worden ze concreet. “Dat zit in alledaagse dingen”, zegt De Pauw. “De manier waarop we met klanten omgaan, de inzet om projecten op tijd af te krijgen, de positieve aanpak na een tegenslag. Er is een heel sterk bewustzijn rond die waarden in het bedrijf.”

In 2017 werd Laure De pauw de eerste vrouwelijke werknemer-aandeelhouder van het IT-bedrijf. “Omdat ondernemen hier zo sterk gecultiveerd wordt, voel je je vanzelf een deel van het bedrijf worden. Het was dan ook een logische, bijna natuurlijke stap om aandeelhouder te worden. Als werknemer, maar nog meer als aandeelhouder wil je bijdragen aan de groei en de vooruitgang van het bedrijf”, zegt ze enthousiast. Het financiële is uiteraard ook een troef. “Dat is niet de hoofdreden, maar je kunt niet ontkennen dat het een goede investering is.”