Retailconcept rond openbare toiletten: comfortabeler plassen dan thuis

Het Nederlandse bedrijf 2theloo heeft het openbare toilet heruitgevonden en omgetoverd tot een heuse lounge. Binnen de drie jaar wil het bedrijf tweeduizend toiletwinkels installeren, onder meer door deals met Total, Shell, de NMBS en Burger King.

Autobestuurders die onlangs halt hielden voor een plaspauze in een tankstation van Shell of Total langs een Belgische autosnelweg zullen het beamen: de toiletten zijn er een en al luxe, licht, kleur, design en hightech. Het gebruik kost doorgaans een halve euro, maar dat bedrag krijgt de gebruiker terug als hij iets koopt in de shop van het tankstation. Beide oliemaatschappijen besloten hun sanitair uit te besteden aan het Nederlandse bedrijf 2theloo (loo is informeel Engels voor wc).

Eric Treurniet en Almart Holtz, die 2theloo in 2009 oprichtten in Amsterdam, vonden dat de openbare toiletten een opfrisbeurt konden gebruiken. Aan de basis lag een vervelende ervaring: toen Eric Treurniet met zijn twee kinderen Brugge bezocht, was hij verbaasd hoe moeilijk het was een schoon openbaar toilet te vinden in een stad met zo veel toeristen. Aan die vaststelling ontsproot het concept van de openbare toiletwinkels, dat hij ontwikkelde met zijn vriend Almart Holtz, die daarvoor kaderlid bij Disney was.

“In het begin wilden we openbare toiletten openen in drukke winkelstraten”, zegt Almart Holtz, de CEO van 2theloo. “De allereerste 2theloo opende in 2011 in de Kalverstraat in Amsterdam. We willen met ons concept een better than home-toiletervaring garanderen”, zegt Almart Holtz. Versta: ruime, geluiddichte en met technologie uitgeruste toiletten. “Toen ik nog voor Disney de wereld rondreisde, had ik altijd hetzelfde probleem als ik een openbaar toilet bezocht: waar moest ik mijn bagage en mijn laptoptas laten? Je kunt die toch moeilijk bij de ingang op de grond zetten, want dan zijn dieven er geheid mee weg. Daarom hebben wij daarvoor ruimte gemaakt in het toilet zelf.” Daarnaast is een sanitair blok van 2theloo doorgaans ook voorzien van kindertoiletjes, een make-upzone en soms zelfs een aparte ruimte om baby de borst te geven.

Toilet en winkel in één

Een ander opvallend kenmerk: bij elke 2theloo-toiletruimte hoort een winkeltje waar de bezoeker van alles en nog wat kan vinden – van tampons, drank en deodorant tot knuffels voor de kleintjes. In 2011 kreeg het concept plotseling vleugels toen 2theloo een deal ondertekende met Shell voor de tankstations van het bedrijf langs de autosnelwegen. “Dankzij ons concept wordt een kostenpost plots een bron van inkomsten voor de oliebedrijven”, stelt Holtz. Het uitbaten van toiletten in tankstations, in winkelcentra en voor vervoerbedrijven bleek lucratiever dan de opening van toiletwinkels in winkelstraten, zoals aanvankelijk het plan was. “De ervaring met de Amsterdamse Kalverstraat leerde dat de huurprijzen ons businessmodel konden onderuithalen. We hebben die vestiging moeten sluiten: alleen al de huur kostte ons 1000 euro per dag.”

“Een enquête had eerder aangetoond dat negen op de tien bezoekers van een tankstation langs de autosnelweg niets kopen, maar enkel naar het toilet gaan. Dat kost de oliemaatschappij telkens 5 cent”, zegt Holtz. Het is dan niet verwonderlijk dat de uitbaters nauwelijks investeren in sanitaire voorzieningen. Het betaalmodel kan wel een positieve invloed hebben op de verkoop, omdat elke toiletbezoeker het bedrag terugkrijgt als hij iets koopt in de shop van het tankstation. “Ongeveer 70 procent van de tegoedbonnetjes wordt gebruikt.”

2theloo heeft al een heleboel deals gesloten: met Total België, de Franse spoorwegen SNCF, het Parijse voorstadsnet RER, het Parijse stadsbestuur, Burger King in Nederland en Kaufhof, de eigenaar van Galeria Inno in België. “Het mooie is dat het concept in theorie kan uitgroeien tot de grootste keten ter wereld, want openbare toiletten zijn er nu eenmaal overal.” Al is dat niet eenvoudig. Zo besteedt de NMBS de uitbating van het sanitair in haar vijftien grootste stations uit aan evenveel verschillende concessiehouders.

Operationeel rendabel

2theloo heeft 210 vestigingen in zestien Europese landen. Om verder te groeien kocht het in 2014 PointWC, een Parijse start-up die eveneens actief was in het segment van de luxetoiletten. De expansieplannen – de groep mikt op zo’n tweeduizend vestigingen binnen de drie jaar – werden evenwel afgeremd toen een van de stichters, Eric Treurniet, twee jaar geleden bij een verkeersongeval om het leven kwam.

2theloo heeft meerdere zakenmodellen. In winkelcentra betaalt en beheert het de toiletruimtes zelf en int het dus de inkomsten. In andere gevallen worden de investeringen en de inkomsten gedeeld. De onderneming – die vijfhonderd mensen in dienst heeft, van wie zestig in België – draaide in 2015 naar eigen zeggen een omzet van 14 miljoen euro. Ze hoopt dit jaar de grens van 20 miljoen euro voorbij te gaan. De bruto-omzet ligt hoger: als de 100 miljoen bezoekers per jaar ieder een halve euro betalen (de meest gebruikelijke prijs) moet die afklokken op 50 miljoen euro. “Uiteraard moeten we aan een aantal partners ook inkomsten afstaan”, beklemtoont Almart Holtz, die wel verzekert dat zijn bedrijf operationeel rendabel is.

Opstand van toiletdames

In Frankrijk ondervond 2theloo wel tegenkanting: het kreeg er te maken met een opstand van toiletdames. Toen de Nederlanders van het Parijse stadsbestuur de concessie kregen voor een aantal toeristische trekpleisters van de stad, stond in het contract niet dat 2theloo het personeel van de vorige concessiehouder, Stem, moest overnemen, zoals de Franse wet voorschrijft. Plots stond een tiental personeelsleden op straat. Niet goed voor het imago van 2theloo, dat de overnameplicht betwistte die in de Franse schoonmaaksector geldt.

“Wij zijn geen schoonmaakfirma, wij zijn verkopers”, onderstreept Holtz, die de rechtszaak in eerste aanleg heeft gewonnen. “Uiteraard zijn we bereid personeelsleden over te nemen, op voorwaarde dat ze ons rekruteringsproces doorlopen, want deze baan is toch wel totaal anders.” Formeel werkt 2theloo niet met toiletdames, want de onderneming positioneert zich als een retailconcept zoals Starbucks en Le Pain Quotidien.

Robert Van Apeldoorn