‘Plastics recycleren? De consument hoeft er niets van te merken’

Wereldwijde recyclagestandaarden zijn een topprioriteit voor de sector, en kunnen er enkel via een gedeelde visie en gedeelde standaarden komen. De consument hoeft er bovendien niet eens veel van te merken. Dat zegt Gian De Belder, packaging technologist duurzame verpakking bij Procter & Gamble.

Europa produceert ieder jaar 25 miljoen ton plastic afval. 63 procent daarvan bestaat uit verpakkingen. Hoewel we met Europa wereldleider zijn in recyclage, wordt slechts 30 procent van alle plastics gerecycleerd. Nochtans zijn er technologieën die de afvalberg kunnen beperken. Maar dan is een sectorbrede visie met gedeelde standaarden geboden.

Op het Wereld Economisch Forum in het Zwitserse Davos was de recyclage van plastics een prominent agendapunt, en vorige maand nog publiceerde de Europese Commissie het rapport ‘Europese Strategie voor Plastics in een Circulaire Economie’, waarin de ambitie wordt uitgesproken dat alle plastic verpakkingen op de Europese markt recycleerbaar of herbruikbaar moeten zijn tegen ten laatste 2030.

Het plan omvat een ambitieuze, EU-brede strategie om plastics in een circulaire economie te integreren. De visie van de EU beslaat de hele waardeketen – van design en productie tot gebruik en recyclage.

De voordelen van plastic verpakkingen zijn legio. Ze beschermen producten, garanderen voedselveiligheid, zorgen voor gemakkelijk transport. Maar we zijn het aan onszelf verplicht om, zoals de Europese Commissie terecht opmerkt, de volledige levenscyclus van die plastic verpakkingen in acht te nemen.

Duurzaamheid

Goede recyclage is essentieel, maar geen sinecure bij een materiaal zo divers als plastics. Gelukkig zijn de neuzen in dezelfde richting aan het draaien. Duurzaamheid is een trend die de jongste jaren steeds meer weerklank vindt bij consumenten, die het belangrijk vinden dat producten en hun verpakkingen een zo duurzaam mogelijke levenscyclus hebben.

Voor hen is hier ook een rol weggelegd. Hoe je het ook draait of keert, de consument blijft verantwoordelijk voor het verantwoord sorteren van verpakkingen. Instructies daarvoor moeten we vaker en duidelijker op die verpakkingen plaatsen via een gedeelde standaard, maar dat is slechts een deel van het verhaal.

Gebruiksgemak is ook een niet te onderschatten factor: als het proces voor sorteren en recyclage te complex wordt, haakt de consument af. Als sector is het onze plicht te streven naar wereldwijde standaarden, die ervoor zorgen dat de circulaire keten niet breekt bij de consument.

Als een van de grootste producenten van consumptiegoederen zijn we het bij Procter & Gamble aan onszelf verplicht sectoroverschrijdende initiatieven die alle belanghebbenden betrekken, zoals dat van de EU, toe te juichen, en zelf ook inspanningen te leveren om alle spelers in de sector op dezelfde golflengte te krijgen.

Het is ook lovenswaardig dat de EU de consument wil aansporen bewuste keuzes te maken. Maar wat als ik je zou zeggen dat de juiste keuze ook onbewust gemaakt kan worden? Recyclagetechnologieën maken het voor de consument heel eenvoudig zonder veel extra moeite de keten te sluiten. Om de kans op slagen van die technologieën te maximaliseren, moeten we wel aandringen op EU-brede – zelfs wereldwijde – standaarden.

De technologieën zitten al in de pijplijn. Met P&G engageren we ons met het New Plastics Economy-initiatief van de Ellen MacArthur Foundation, dat met alle belanghebbenden werkt, doorheen de waardeketen versnippering binnen recyclagestandaarden tegen te gaan. Onderdeel daarvan is het door ons geleide Holy Grail-pioniersproject, dat een sectorbrede visie en stappenplan voor tracer- en watermerktechnologie wil ontwikkelen.

Tracers zijn fluorescerende pigmenten die aan plastic worden toegevoegd en die enkel zichtbaar zijn onder bepaalde lichtomstandigheden in recyclagebedrijven. Ze helpen de plastics vlug te sorteren. Watermerken worden geïntegreerd in het design van de verpakking, en zijn zichtbaar voor camera’s op sorteerlijnen.

Een bijkomend voordeel: met die watermerken wordt het voor de bewuste consument met een smartphone kinderspel wordt om de sorteergegevens te allen tijde op te roepen.

Standaarden

Volgens ons bezitten beide technologieën het potentieel een aanzienlijk stuk van de sorteertaak uit de handen van de consument te nemen. Maar net de visie en het stappenplan om die technologieën en de bijbehorende standaarden te ontwikkelen, ontbreken momenteel. Het is daarom goed dat de Europese Commissie het belang van die technologieën in haar visiedocument onderkent, en innovatie in dat domein aanmoedigt.

Ze passen in die ambitie van de EU om alle plastic verpakkingen op de EU-markt recycleerbaar te maken tegen 2030. P&G koestert gelijklopende ambities, met een engagement om op de lange termijn geen afval meer naar vuilnisbelten te sturen en 100 procent hernieuwbare of gerecycleerde materialen te gebruiken voor onze producten en verpakkingen.

Europa probeert de neuzen van alle belanghebbenden in de EU in dezelfde richting te krijgen, maar kijkt terecht ook verder dan haar eigen grenzen. Plastics trekken zich niets aan van grenzen – getuige daarvan de plasticsoep in onze oceanen. Als sector moeten we beseffen dat onze activiteiten een impact hebben op de wereld waarin we opereren. Dat besef moet gepaard gaan met het collectief opnemen van verantwoordelijkheid.

Wereldwijde recyclagestandaarden zijn een topprioriteit voor de sector, en kunnen er enkel via een gedeelde visie en gedeelde standaarden komen. We moeten de paardenbril durven af te zetten, de verschillen met onze concurrenten opzijzetten, en effectief samenwerken. Eerdere collaboraties, zoals Petcore Europe voor moeilijk te recycleren petverpakkingen, hebben hun meerwaarde ruimschoots bewezen.

Enkel op die manier zullen we versnippering en verschillen in standaarden ook opzij kunnen zetten. En de consument? Die hoeft er niet eens veel van te merken.