Op naar een WhatsApp-economie

Alle chatdiensten zoeken nog naar een verdienmodel waar de gebruikers niet van gaan steigeren. Dat zegt Trends-redacteur Stijn Fockedey.

WhatsApp wordt volledig gratis. Onder impuls van het moederbedrijf Facebook laat de populaire chatdienst zijn jaarlijkse bijdrage van 99 dollarcent vallen. Maar dat zal zich dubbel en dik terugverdienen als nog meer mensen hun leven beheren via WhatsApp.

Jan Koum, de oprichter van WhatsApp, maakte vandaag een zeldzaam publiek optreden. De van oorsprong Oekraïense internetondernemer koos een conferentie in München uit om de nieuwe strategie van een van ‘s werelds populairste berichtendiensten voor te stellen. WhatsApp zit op een zucht van 1 miljard actieve gebruikers per maand.

In februari vorig jaar telde Whatsapp nog ongeveer 400 miljoen actieve gebruikers. Toen kondigde Facebook de overname van WhatsApp aan. Het betaalde ongeveer 19 miljard dollar, 4 miljard cash en de rest in aandelen en aandelenopties. Dat was een waanzinnig bedrag voor een bedrijf dat amper inkomsten had. Maar Facebook-oprichter Mark Zuckerberg was diep onder de druk van de groei van het aantal gebruikers en de manier waarop die honderden miljoenen gebruikers verslaafd bleven aan chatten via WhatsApp. Het was nog verslavender dan Facebook zelf. Zuckerberg tastte daarom diep in zijn zakken om die potentiële concurrent op te slorpen.

Focus op groei

Facebook had al een eigen gratis berichtendienst, Messenger. Bij de overname leefde de vrees dat die de groei van WhatsApp zou beknotten. Twee jaar en 600 miljoen nieuwe actieve gebruikers later is dat scenario allerminst uitgekomen. Integendeel, WhatsApp mag nog meer focussen op groei.

WhatsApp is het eerste jaar gratis, daarna kost het jaarlijks 0,99 dollar. Maar Koum, die WhatsApp nog altijd leidt, kondigde vandaag in München aan dat de berichtendienst volledig gratis wordt. Hij geeft honderden miljoenen dollars per jaar aan inkomsten op, omdat hij verder wil blijven groeien. Het meeste potentieel zit nog in de minder ontwikkelde landen, waar mensen vaak geen kredietkaart, laat staan een bankrekening hebben.

Harde concurrentie

Een andere reden waarom WhatsApp de factuur laat vallen, is de harde concurrentie. In het Westen zijn Facebook Messenger (800 miljoen actieve gebruikers) en Snapchat zeer populair. Zo zou Snapchat in België al meer dan 1 miljoen actieve gebruikers hebben. In Azië zijn WeChat (China) en Line (Japan, Zuid-Korea) dan weer de marktleiders.

De harde concurrentie onder de chat-apps is ook de reden waarom WhatsApp niet aan advertenties denkt om de inkomsten van gebruikers te compenseren. Er mag geen enkele drempel of ergernis zijn, want dan zoekt een gebruiker een andere dienst op. Voordat je het weet, trekken die ontrouwe gebruikers hun vrienden mee en bloedt de dienst langzaam maar zeker leeg.

Niet steigeren

Alle chatdiensten zoeken eigenlijk nog naar een verdienmodel waar de gebruikers niet van gaan steigeren. WhatsApp gaat nu ook zoals de zusterdienst Messenger nieuwe functionaliteiten testen, zodat mensen gemakkelijker kunnen praten met bedrijven. WeChat staat daar al veel verder in. Het is in China uitgegroeid tot de tussenpersoon bij uitstek. Via WeChat bestellen gebruikers in China taxi’s, kopen ze bij webshops of schrijven ze geld over naar vrienden.

De chat-app wordt zo het venster op de wereld, en daarom offeren Facebook en WhatsApp de rechtstreekse inkomsten van gebruikers op. De extra data over de activiteiten van gebruikers en de vergoedingen van de deelnemende bedrijven zijn potentieel veel meer waard.