Ondernemers en hun helikopters: ‘Dit is veel leuker dan vast te staan op de Brusselse ring’

Door de lucht zweven naar de volgende vergadering. Het is een droom die heel wat ondernemers koesteren. De opleidingen voor helikopterpiloot zitten vol met bedrijfsleiders. De combinatie van efficiëntie, vrijheid en exclusiviteit blijkt onweerstaanbaar voor hen.

Vier uur heen, vier uur terug. Zo lang zat de serie-ondernemer Maxim Sergeant vroeger in de auto wanneer hij wilde werken in zijn kantoor dicht bij Parijs. Sinds hij met de helikopter vliegt, veranderde dat helemaal.

“’s Morgens vertrek ik om half acht, en ben ik om negen uur op het bureau in Parijs”, stelt hij. “Ik stijg om zes uur opnieuw op, en ben dan op tijd thuis voor het avondeten. Dat maakt een groot verschil. De landschappen die je ziet zijn ook wonderlijk. Het geeft je allemaal veel meer energie dan uren op de autosnelweg te rijden.”

Sergeant is een van de vele ondernemers met een passie voor helikopters. De lessen voor helikopterpiloot zitten vol met bedrijfsleiders, en menige Belgische ondernemer heeft een passie voor vliegen.

Opleiding

Uiteraard heeft dat te maken met efficiëntie. Voor wie vaak onderweg is voor vergaderingen, is een helikopter veel sneller, zeker wanneer het verkeer dichtslibt. Maar er is meer. Ondernemers zoeken tussen de wolken ook naar vrijheid, verwondering en technische expertise.

Sergeant is de oprichter van een reeks bedrijven zoals Bakeronline, waarmee lokale bakkers online bestellingen kunnen aanbieden, en Dorst Technologies, dat bestellen via een QR-code ondersteunt in de horeca. Sinds eind vorig jaar werkt hij in ijltempo zijn opleiding helikopterpiloot af. “Ik was al enkele keren met een bevriende ondernemer gaan vliegen. Ik vond dat zo leuk, dat ik besloot om mijn eigen bewijs van helikopterpiloot te halen.”

Sergeant wil uiteindelijk alle rij-, vaar- en vliegbewijzen in België bezitten. Hij heeft die al voor trucks en bussen, en hoopt ooit ook een vliegbewijs voor kleine vliegtuigjes te halen. Vandaag mag hij al solo vliegen met de helikopter, na een reeks proeven. Hij staat op het punt om zijn finale test te doen, waarna hij volwaardig piloot zal zijn. “Ik heb het in ongeveer zes maanden gedaan”, stelt Sergeant. “Normaliter doe je er één of twee jaar over.”

Duur

Voor Sergeant is vliegen met de helikopter meer dan sneller op kantoor zijn. “Het is efficiëntie, maar ook een ervaring”, stelt hij. “Ik vlieg uit passie, ik vind het wonderlijk om mezelf in het luchtruim te begeven, en een complex toestel als een helikopter te besturen. Elke seconde dat je daarin zit, is plezier. Het is veel leuker dan op de Brusselse ring in de file te staan.”

Sergeant volgt lessen aan de helikopterschool Toran in Kortrijk. Daar zien ze een grote instroom van ondernemers. “Er zitten ook hobbyisten in onze lessen”, stelt Matthias Decleer, de CEO van Toran. “Maar in hoofdzaak zijn onze studenten ondernemers. Enerzijds heeft dat te maken met de vrijheid die helikopters je geven, dat spreekt hen aan. Anderzijds is het kostenplaatje van een opleiding hoog. We proberen het laagdrempelig te houden, maar de budgetten blijven hoog.”

Een opleiding duurt doorgaans zo’n 40 tot 60 uur. Dat brengt de totale opleidingskosten op ongeveer 30.000 tot 45.000 euro. Nieuw kost een kleinere helikopter, zoals de Robinson R44 waarmee Toran werkt, zo’n 700.000 euro. Maar afhankelijk van hoeveel uren een toestel al gevlogen heeft, kun je een tweedehands toestel kopen voor zo’n 150.000 tot 600.000 euro.

Huren van de huurder

“We zien dat het ook een stukje netwerking wordt”, vervolgt Matthias Decleer. “Dat ligt er niet vingerdik op, maar je zit wel in de klas met een hoop andere ondernemers. Dan ontstaan er uitwisselingen.”

De helikopterindustrie in België draait vaak op passie, zegt Decleer. “Je ziet erg weinig professionalisering. Het zijn vaak onemanshows, met veel technische kennis maar weinig bedrijfskundig inzicht. Mijn partner en ik zien Toran als een bedrijf, waar de juiste mensen op de juiste plaats moeten komen.” Toen ze de firma in 2022 overnamen, lag de omzet rond 300.000 euro, vandaag is dat 2 miljoen. Voorlopig maakt Toran geen winst.

Wegens de hoge kosten huren studenten en piloten hun helikopters vaak van vliegscholen. Op haar beurt huurt de school haar helikopters van vermogende mensen. “We gebruiken zestien toestellen, die we beheren voor de eigenaars”, zegt Matthias Decleer. “We exploiteren ze, en nemen daarop een marge. Iedereen wint daarbij. Wij betalen bijvoorbeeld de brandstof, de verzekering, de landingstaksen en de stalling. Die kosten vervallen voor de eigenaar, die zo bijna gratis kan vliegen. De investering van de aankoop ligt wel bij de eigenaar.”

Van vader op dochter

Een van die eigenaars is Christ Vandamme, zaakvoerder van A&D Trucks & Trailers in Izegem. Hoewel hij nog geen finaal vliegbewijs heeft, kocht Vandamme al een helikopter. “Ik verhuur mijn helikopter aan een opleidingscentrum in Wevelgem. Dat dekt mijn vaste kosten af.”

Voor hem heeft helikoptervliegen, dat hij al solo mag doen na een eerste reeks proeven, een aantal voordelen. “Ik vlieg geregeld”, stelt Vandamme. “Regelmatig neem ik de helikopter naar een klant. In de lucht heb je een vrijheid die je niet hebt op het vasteland. Dat is onbeschrijfbaar. Nu het verkeer almaar meer dichtslibt, word je veel mobieler door te vliegen. Als ik met de auto naar Mechelen moet, dan ben ik makkelijk twee uur onderweg. Met de helikopter is dat een half uur.”

Voor Vandamme is vliegen niet alleen iets professioneels. Ook zijn dochter is door de microbe gebeten. “Zij haalde als vijftienjarige haar theoretische examen, en vliegt nu, op haar zestiende, solo”, stelt de ondernemer. “Nu moet ze alleen nog haar praktijkexamen afleggen.”

Helikopterview

Jan Hollez is de CTO van Deliverect en leert vliegen bij Helibusiness. De Gentse scale-up Deliverect bouwt software waarmee restaurants de onlinebezorgplatforms zoals Deliveroo beter kunnen beheren. Het bedrijf is een van de weinige Belgische unicorns, niet-beursgenoteerde bedrijven die meer dan één miljard dollar waard zijn. Hollez zit in de laatste stappen van zijn opleiding tot helikopterpiloot. Hij werkte zijn theorie succesvol af en mag al solovluchten doen. Na de nodige vlieguren moet hij nog een praktisch examen afwerken. Ook zijn vrouw Minwei Wang – ook ondernemer met haar eigen import-exportbedrijf – leerde vliegen met een helikopter.

“Er zijn voordelen als je last-minute moet reizen”, stelt Jan Hollez. “De voornaamste reden waarom ik dit doe is echter iets anders. Ik werkte jarenlang voor 300 procent. Op een bepaald punt moet je meer beginnen te delegeren, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. In deze opleiding kruipt heel wat tijd. Ik moét dus wel meer taken doorgeven. Vliegen boeit me al een tijdje, en dit was het perfecte excuus om minder intens met het operationele in mijn bedrijf bezig te zijn. Het zorgde ervoor dat ik letterlijk een helikopterview kreeg” (lacht).

Zot

Jan Hollez stelt dat de cursus vrij zwaar kan zijn, en niet onderschat mag worden. “Helikoptervliegen is niet eenvoudig, en niet voor iedereen weggelegd. De cursussen zijn als een jaar universiteit. Je moet wel een beetje zot zijn om dit er bovenop te doen, en je tegelijk helemaal op iets kunnen gooien. Dat is een persoonlijkheidskenmerk dat je vaker bij ondernemers ziet.”

Met een helikopter vliegen is inderdaad vrij moeilijk. Een klein vliegtuigje besturen is bijvoorbeeld makkelijker. “Daar is vooral het opstijgen en landen gevaarlijk. Zodra dat achter de rug is, is een vliegtuig veiliger”, legt Hollez uit. “Je kunt zelfs de stick loslaten, en je blijft stabiel. In een helikopter kun je maximaal zeven seconden de stick loslaten, of het loopt mis. Je moet constant de helikopter in balans houden. Dat maakt het moeilijk. Maar zodra de klik er is, geeft het een heel leuk gevoel.”

Milieu

De hobby mag dan voordelen hebben voor de ondernemers, tegelijk heeft ze een milieukostprijs. Helikopters stoten per uur makkelijk honderd keer zoveel CO2 uit als een gemiddelde wagen. “Op het moment dat er een elektrische of hybride helikopter uitkomt, ben ik de eerste die ermee zal vliegen”, reageert Maxim Sergeant. “Ik zie dit ook als een voorbereiding op eVTOL-vliegtuigen, elektrische drone-achtige voertuigen die in de toekomst populair zullen worden. Voorlopig is een helikopter weliswaar niet erg milieuvriendelijk. Ook al staat hij mijlenver van een privéjet voor uitstoot.”

EVTOL, ofwel electrical vertical take-off and landing, ook wel vliegende taxi’s genoemd, zijn vliegtuigen die net als een helikopter verticaal kunnen opstijgen. Ze worden nu ontwikkeld door Amerikaanse start-ups als Archer Aviation voor persoonlijk vervoer, waarvoor ze de steun krijgen van bedrijven als Stellantis en Boeing.

Ook Matthias Decleer van Toran nuanceert de milieu-impact van zijn helikopters. “Het is inderdaad niet het meest groene vervoermiddel, maar de uitstoot is niet uitzonderlijk hoog. We zijn voorstanders van elektrificatie, en we volgen technologische evoluties in dit veld van dichtbij op. Hopelijk kunnen we daar in de komende jaren mee beginnen te werken.”

Sergeant twijfelt er niet aan dat helikopters populair zullen blijven bij ondernemers. “Veel ondernemers willen heel hun leven groeien en nieuwe dingen leren. Om met een helikopter te vliegen moet je erg veel theorie en praktijk beheersen. Wanneer je dat succesvol doet, dan geeft dat erg veel voldoening. Dat past helemaal in het profiel van een ondernemer. Bijleren en buiten je comfortzone gaan zit er bij ons ingebakken.”