De vooruitzichten bij NMBS Logistics zijn weinig opbeurend. Staat de voormalige goederendivisie van de NMBS binnenkort in de etalage?
2011 was goed voor een resultaatsverbetering bij NMBS Logistics. Het operationeel verlies (ebitda) bedroeg naar eigen zeggen slechts 34,5 miljoen euro. “Dat cijfer is volkomen onzinnig”, reageert vakbondsman Jos Digneffe van de ACOD. Volgens Digneffe staan sommige rangeeractiviteiten niet eens in de boeken.
Is een negatieve bedrijfskasstroom van 34,5 miljoen euro dan een slechte prestatie? Het is moeilijk vergelijken omdat NMBS Logistics slechts als autonome vennootschap bestaat sinds 1 februari 2011. Het niet-geconsolideerde verlies van 185 miljoen euro dat de vrachtvervoerder in 2011 liet optekenen – op een omzet van 403,9 miljoen – is in elk geval hallucinant.
De vennootschap heeft twee commerciële divisies: IFB en Xpedys. Het eerste bundelt terminalactiviteiten en intermodale transporten; het tweede is gespecialiseerd in conventionele transporten.
Samen vormen ze de rechtstreekse erfgenaam van het vroegere B-Cargo. “IFB was en is zeer verlieslatend. Logistics kampt al van bij de oprichting met een tekort omdat het ingebrachte kapitaal te weinig uit cash bestond. Daar kwam bij dat de conjunctuur opnieuw is stilgevallen”, zegt Luc Piens van ACV Transcom.
De jongste jaren is het aantal ton dat de goederendochter van NMBS heeft vervoerd er bovendien op achteruit gegaan. Vorig jaar transporteerde NMBS Logistics 41 miljoen ton over het spoor, 10 jaar geleden deed B-Cargo 57 miljoen ton. De daling is geen zaak van krimpend marktaandeel door de liberalisering. De twaalf concurrenten die er sinds 2002 op de Belgische markt voor goederentransport over het spoor zijn bijgekomen, zijn nog altijd kleine jongens in vergelijking met de voormalige divisie van de NMBS. NMBS Logistics heeft naar schatting nog 88 procent van de markt in handen.
Moeilijke toekomst
Officieel hebben het bedrijf en de raad van bestuur – sinds een paar weken met Jean-Pierre Hansen als voorzitter – hun vertrouwen in de toekomst bevestigd. Een financieel evenwicht in 2013 is het doel. Woordvoerster Veerle Van Mierlo onderlijnt dat NMBS Logistics de voorbije jaren zijn resultaat systematisch verbeterd heeft en dat het eerste trimester van dit jaar die tendens bevestigt. “Het vergt tijd om een historisch verlieslatende activiteit effectief rendabel te maken en de omstandigheden zijn ons niet echt gunstig gezind”, zegt ze.
Dat ook buitenlandse vrachtvervoerders en privéspelers het moeilijk hebben, wijst er inderdaad op dat de conjunctuur niet meezit. Het neemt niet weg dat de problemen van Logistics structureel lijken. “Geïsoleerd vrachtvervoer kan nooit rendabel zijn in België”, zegt volksvertegenwoordiger David Geerts. De sp.a’er zit in de kamercommissie Overheidsbedrijven en volgt de NMBS al jaren. “Om rendabel te zijn moet een goederentransport per spoor minstens 500 kilometer bedragen. En dat lukt niet in ons land. Overigens, ook de voorloper B-Cargo is nooit rendabel geweest.”
Naast het probleem van een kleine markt, heeft NMBS Logistics ook last van te hoge personeelskosten. Uiteindelijk zouden heel wat personeelsleden nog volgens de statutaire NMBS-voorwaarden werken. Dat personeelsprobleem haalt N-VA’er Steven Vandeput aan als een van de belangrijke redenen voor de slechte resultaten bij NMBS Logistics.
In de etalage?
Het geloof in een succesvolle turnaround voor Logistics taant. “We kunnen Logistics beter verkopen”, zegt Geerts. “De impact op tewerkstelling hoeft overigens niet zo groot te zijn. De technische mensen kunnen ook onderhoud doen voor private operatoren en het is mogelijk om toch een deel van het personeel om te scholen voor andere taken bij het openbaar vervoer.”
Opvallend genoeg bestaat ook bij de vakbonden bereidheid om de stekker uit de goederenactiviteit te trekken. “Bij ongewijzigde koers is NMBS Logistics over enkele jaren failliet”, zegt Digneffe. “De situatie rechttrekken op basis van de huidige financiële gegevens lijkt mij vooral wishful thinking.” (RB)
