‘Niet alleen Dieter Penninckx moet lessen trekken uit het FNG-debacle’

‘Groeien door overnames kan een slimme strategie zijn, maar als het groeiverhaal vooral gebouwd is op schulden, ben je kwetsbaar.’ Dat zegt Trends-redacteur Kurt De Cat.

De ondernemingsrechtbank van Mechelen heeft twintig vennootschappen van de noodlijdende moderetailer FNG failliet verklaard. Het gaat onder meer over Brantano NV, CKS Retail Belgium, Fred & Ginger Retail Belgium, Van Hassels BV, Claudia Sträter Belgium NV en Market Retail Belgium. De Belgische activiteiten van de verschillende vennootschappen zijn goed voor ongeveer 1400 werknemers en bijna 200 winkels.

Met pek en veren

Na de crisismanagers Yves Pollé en Paul Lembrechts moeten de aangestelde curatoren nu op zoek gaan naar overnemers om bepaalde delen van de failliete retailgroep te laten doorstarten. Alleen zo kan een deel van de winkels en de banen alsnog worden gered. Alle winkels en alle bedreigde jobs redden, is in tijden van corona wishful thinking. Vanuit verschillende hoeken is er interesse om er de best gelegen winkellocaties uit te pikken, maar of men zo een sociaal bloedbad kan vermijden, is zeer de vraag. Ook in Nederland staan honderden FNG-banen op de tocht. Alleen de Scandinavische e-commercespeler Ellos blijft buiten schot.

Met dit faillissement zakt de ondernemersdroom van de drie oprichters Manu Bracke, Anja Maes en Dieter Penninckx als een kaartenhuis in elkaar. Alleen de beursgenoteerde vennootschap FNG NV staat nog overeind met de Zweedse e-commercegroep Ellos. De zware overname van Ellos een jaar geleden was het laatste wapenfeit van Penninckx en co. op de overnamemarkt. Met wat we vandaag weten, was die deal de druppel die de emmer deed overlopen. Covid-19 deed de rest. Uit het FNG-debacle kunnen we heel wat leren. En niet alleen de drie oprichters, die met pek en veren uit hun bedrijf worden verjaagd, moeten lessen trekken uit dit drama. Alle stakeholders, aandeelhouders, banken, winkeleigenaars en obligatiehouders moeten hun huiswerk maken en hun job doen, vragen stellen, toezicht houden en bijsturen indien nodig.

Ambitieuze ingenieurs

Groeien door overnames kan een slimme strategie zijn, maar als het groeiverhaal vooral gebouwd is op schulden, ben je kwetsbaar. Zeker als je je winkels lange tijd moet sluiten wegens een wereldwijde pandemie. Alleen sterke schouders kunnen de gevolgen van een wekenlange lockdown dragen. Wie al wankel op de benen staat, gaat onderuit. De banken gaven vorige week de finale doodsteek aan de noodlijdende FNG-groep. Interim-CEO Paul Lembrechts kreeg geen euro meer los om de noodzakelijke herstructurering en de aankoop van een nieuwe collectie te financieren. In betere tijden stonden de bankiers mee te feesten bij de opening van weer een vernieuwde Brantano-winkel ergens te lande. Bankiers en financiers gingen jarenlang mee in het buy-and-buildverhaal van drie ambitieuze ingenieurs die de moderetail zouden heruitvinden. Maar trop is te veel en de banken deden de deur dicht. Dat er nog geen geauditeerde jaarcijfers beschikbaar waren voor het boekjaar 2019, dat er onderzoeken lopen naar schimmige buitenlandse transacties en dat de beurswaakhond FSMA een dossier overmaakte aan het gerecht helpen ook niet natuurlijk.

Een ander pijnpunt bij het verschroeiende groeiverhaal van FNG is het gebrek aan integratie van de verschillende onderdelen. FNG werd gepercipieerd als een goed draaiende overnamemachine in een krimpende markt, maar de bijeengekochte winkelformules werden nooit deftig geïntegreerd. Het management liet duidelijk steken vallen op het gebied van transparantie en eenvoud. Op den duur wemelden er tachtig vennootschappen onder de FNG-koepel. Zelfs interim-CEO Lembrechts, als manager geen lichtgewicht, vroeg zich in interviews af waarom dat nodig was. Zo werden efficiëntiewinsten nooit geboekt en liepen de kosten op. Tijd voor nog een overname! Waar was de raad van toezicht al die jaren? Die vraag leggen ook de vakbonden, die al verschillende keren woest uithaalden naar het ondernemende trio Bracke, Maes, Penninkx, terecht op tafel.