Muriel Bernard (eFarmz): ‘Ik heb impact op wat Belgen op hun bord leggen’

Al bijna tien jaar wordt de Brusselse onderneemster Muriel Bernard gedreven door een missie: de Belg meer lokale en betere voeding doen eten. In 2023 maakt haar webshop eFarmz een prioriteit van groei in Vlaanderen. ‘De logistiek voor ultraverse voeding opzetten, was een hel.’

Zo’n tien jaar geleden stond Muriel Bernard voor een dilemma. De Brusselse werkte na haar studie voor handelsingenieur voor grote bedrijven. Een goede leerschool, maar het knaagde wat. “Zeker toen mijn jongste kindje naar de kleuterschool ging, had ik gevoel dat iedereen in ons gezin gelanceerd was, behalve ik”, zegt Bernard. “Ik bleef tobben over wat ik echt wou doen met mijn leven. Was dat een derde kind of iets compleet anders, misschien een bedrijf oprichten? De timing zat goed, ik was jong. Als ik mislukte, kon ik gewoon weer ergens vast in dienst gaan.”

EFarmz is misschien uw derde kind.

MURIEL BERNARD. “Ergens wel, ja (lacht). Ik had niet durven te dromen dat het zo zou groeien, dat ik een team van vijftig medewerkers zou hebben en dat dagelijks tonnen groenten in mijn magazijn zouden passeren. Ook al is het nog geen gigantisch webshop, met 30.000 actieve klanten en een omzet van 10 miljoen euro heeft het toch al een mooie taille. Ik heb impact op wat Belgen op hun bord leggen.

“Die impact wil ik op alle vlakken hebben. Ik wil een aangename werkplek creëren, waar collega’s op maandag niet tegen elkaar moeten klagen dat het weekend gedaan is. Het financiële aspect is natuurlijk zeer belangrijk. We zijn geen vzw, we moeten winst maken. Maar ik heb altijd een zeer brede maatschappelijke impact nagestreefd. Ik heb dat ook zo in de statuten vastgelegd. EFarmz draagt een verantwoordelijkheid voor zijn klanten, zijn leveranciers en zijn medewerkers. Dat schrikt mij niet af, het geeft mij een drive om ‘s morgens op te staan, ook in moeilijke tijden. Het draait niet alleen om mij, maar om een heel ecosysteem.”

Hoe kwam u op het idee voor eFarmz?

BERNARD. “Lokale en kwaliteitsvolle voeding ligt me al altijd nauw aan het hart. Als jonge, gestresseerde ouder had ik gemerkt hoe moeilijk het was als je je altijd moet haasten in de winkel. Je maakt eigenlijk altijd hetzelfde klaar. Op vakantie herontdekte ik altijd het plezier van koken, omdat ik naar kleinere winkeltjes en markten ging. Ik kocht ook betere kwaliteit. Ik wou een manier vinden om in België ook gemakkelijk toegang te krijgen tot betere en gezondere voeding. De beste manier was een webshop met kleinschalige Belgische leveranciers.”

Hadden sommige van die telers en producenten nog geen eigen winkel of webshop?

BERNARD. “Sommige leverden zelfs aan supermarkten of verkochten rechtstreeks aan de consument, maar er was nog altijd nood aan een extra en betrouwbaar verkoopkanaal. Ik benadrukte altijd de transparantie – de leverancier wordt duidelijk vermeld bij elk product in onze webshop. Ik wil ook een stabiele partner zijn. We nemen voorspelbare volume af en betalen de facturen snel. Ik had algauw een aanbod van de beste lokale telers en producenten in België. Mijn leveranciers werken zeven dagen op zeven en nemen bijna nooit vakantie. Wanneer ik met hen praat, word ik altijd beroofd van de illusie dat ik al hard heb gewerkt in mijn leven (lacht). Op die passie voor hun vak werd ik verliefd.

“De logistiek voor ultraverse voeding opzetten, was een hel. Gelukkig wist ik dat niet toen ik eraan begon. Het was met vallen en opstaan. Ik heb mijn logistieke partners moeten zoeken en zij zijn mee met mij kunnen groeien.”

Enkele jaren na de oprichting braken de maaltijdboxen door, door de komst van HelloFresh.

BERNARD. “De extra concurrentie stimuleerde ons om nog meer te professionaliseren, maar het gaf ook onze omzet een duw. Vanaf 2017 zijn wij ook sterk beginnen te groeien. Wij hadden niet hun gigantische marketingbudgetten om de gewoontes van de consument te veranderen, om maaltijdboxen online te laten bestellen. HelloFresh en co. wel, en daar profiteert eFarmz van. Ongeveer de helft van onze omzet komt daar nu van.”

U haalde in september 3 miljoen euro op. Wapent u zich tegen een concurrentiestrijd?

BERNARD. “De markt zit op een kantelpunt, de concurrentie neemt toe en we moeten een versnelling hoger schakelen. Dat is niet met de bedoeling de algemene marktleider te worden. We blijven bij onze niche van lokale voeding.

“We hebben schaalvoordelen nodig om competitief te blijven, zeker tegenover internationale concurrenten. In tegenstelling tot hen, heb ik zeer weinig extern kapitaal opgehaald. Tijdens de opstartjaren waren een paar kleine rondes van maximaal 300.000 euro. We hadden niet meer nodig. EFarmz is niet extreem rendabel, maar het verbrandt geen hopen cash. Pas dit najaar hebben we een grotere ronde van 3 miljoen euro gedaan. We haalden dat op bij Belgische investeerders (onder meer Immoweb-oprichter Christophe Rousseaux, nvdr). Dat vonden we belangrijk voor de verankering van het bedrijf.”

Een goed getimede versterking, nu de crisis op komst is.

BERNARD. “EFarmz heeft een goede financiële basis om de crisis door te komen. We hoeven geen paniekvoetbal te spelen. We kunnen rustig de zaken bekijken en zelfs inspelen op kansen. Er is een consolidatie aan de gang in de sector.

“We hebben enkele maanden geleden een deel van Gorrilla’s België (flitskoeriers, nvdr) overgenomen. We werkten al in Brussel samen voor leveringen, maar niet voor flitsbezorgingen binnen het kwartier. Ook nu is dat niet bedoeling. Als je iets direct nodig hebt, dan ga je toch naar de winkel? Ik zie wel een kans, zeker in een grote stad als Brussel, om ‘redelijk’ snelle leveringen te doen. Maar dan spreken we over een termijn van 24 uur.”

Krijgt uw niche het lastig door de crisis?

BERNARD. “Het premiumsegment krijgt het in zijn geheel wat moeilijk. EFarmz heeft het voordeel dat het een trouwe klantenbasis heeft van early adopters die overtuigd zijn van het belang van lokale voeding van hoge kwaliteit. We gooien ons aanbod niet om door de crisis. We waken er wel over dat het voldoende toegankelijk blijft. We zullen ons niet uit de markt prijzen ten opzichte van de supermarkten.”

U denkt niet aan een internationale expansie, maar wel in België

.

BERNARD. “In pakweg Frankrijk zou ik een heel nieuw netwerk van leveranciers moeten opbouwen. Dat is nu niet de juiste keuze. De focus blijft op België en zeker op de uitbreiding in Vlaanderen. Bio-Planet (Colruyt Group, nvdr) heeft er meer winkels en er zijn ook meer onlinespelers, maar onze positionering slaat daar ook aan. We trekken steeds meer klanten aan, terwijl we onze marketing er nog moeten opstarten. De smaken verschillen een beetje. Vlamingen hechten iets meer belang aan lokale voeding, in Brussel en Wallonië merken we dat ze vooral bio belangrijk vinden.

“E-commerce met voeding heeft in heel België nog veel potentieel. De pandemie en het thuiswerk heeft alles versneld. Er is nu even een stabilisering, maar ik verwacht dat de onlineverkoop van voeding verder zal blijven groeien.”

In hoeverre kan de crisis in de landbouw u parten spelen?

BERNARD. “De landbouw heeft een zeer moeilijk jaar gehad door de droogte en de energiekosten. Onze groenteleveranciers focussen op seizoensgroenten. Ze verwarmen hun serres ook niet. Klassieke boeren die ook in de winter tomaten leveren, hebben het grootste probleem. Meer seizoensteelt zal de Belgische landbouw weerbaarder maken, dat helpt tegen de energieprijzen en de klimaatverandering.

“De klimaatverandering zal op de lange termijn een impact hebben, de energiekosten zullen hopelijk binnen een jaar of twee wat weggedeemsterd zijn. Ik weet dat de hoge voedingsprijzen uitdagend zijn, maar ik hoop dat er meer bewustzijn komt over de nadelen van bepaalde zeer goedkope voeding. De milieukostprijs is niet doorgerekend en ook de kwaliteit is vaak niet goed. Dat is geen gemakkelijke weg. Ik zie in de supermarkt soms onmogelijke prijzen. ‘Hoe kan dat?’ denk ik dan. Op de lange termijn is het de beste optie om meer lokaal, bio en duurzaam te eten.”

De landbouw staat voor enorme uitdagingen om de stikstofuitstoot in de veeteelt en de overbemesting aan te pakken.

BERNARD. “Die dossiers leven niet zo bij mijn leveranciers. Het is belangrijk dat België zelfvoorzienend blijft. Ik geloof ook dat de landbouw hier een toekomst heeft. Maar productie op zo’n grote industriële schaal is een eindig verhaal. We zullen de landbouwers moeten ondersteunen om die transitie door te komen.”

EFarmz verkoopt ook vlees, maar die consumptie terugdringen is goed voor de strijd tegen klimaatverandering.

BERNARD. “Ik heb daar een beetje een dubbel gevoel bij. Ik wil in de eerste plaats een meer vegetarisch dieet stimuleren, maar ik wil wel mijn lokale leveranciers ondersteunen. De vleesconsumptie loopt al terug, maar het zijn net de lokale producenten die het vaak het lastigst hebben. En dat terwijl een korte keten net de beste optie is en meer transparantie garandeert om schandalen te voorkomen.”

De biosector slaat al een heel jaar alarm. Het aantal telers neemt af en een speler zoals Colruyt slaat zelf aan het bioboeren. Heeft u straks nog genoeg leveranciers?

BERNARD. “Er zijn de voorbije jaren ook veel biowinkeltjes gestopt of ze hebben omzet verloren. EFarmz is gelukkig een goed gediversifieerde speler die ook een stabiele afnemer is. We ondervinden zeer weinig problemen om leveranciers te vinden, zeker ook omdat we de bluts met de buil nemen. Als de aardbeien een beetje kleiner of groter uitvallen, dan doen we daar niet moeilijk over. We informeren onze klanten. Die beseffen ook dat het bij ons recht van de akker komt en dat niet alles hetzelfde formaat kan hebben. En als een leverancier een onverwacht grote oogst courgettes heeft, dan zoeken we samen naar een oplossing. Dan zitten er veel gerechtjes met courgette in onze maaltijdbox (glimlacht).”

Wat verwacht u van 2023?

BERNARD. “Ik probeer altijd optimistisch zijn. In 2023 zal veel afhangen van de lente. Krijgen we een herstel van de consumptie of zal de energiefactuur van de winter te zwaar wegen? Of zal er nog veel onrust zijn door de oorlog in Oekraïne?

“Als moeder wil ik ook optimistisch zijn over het klimaat, maar eigenlijk kan ik dat niet. Het gaat nog altijd de verkeerde kant uit. Het enige lichtpuntje is dat een veel groter deel van de bevolking zich daarvan bewust is. Je kon het voorbije jaar de problemen, zoals de droogte, ook moeilijk negeren. We kunnen allemaal onze bijdrage leveren, hoe bescheiden die ook is.”