Mobiliteit na de coronapandemie: ‘De fiets is een blijver’

De coronacrisis zet de leasingbedrijven stevig onder druk. Na een recordjaar verwacht de sector dit jaar een daling van de nieuwe inschrijvingen met 20 tot 25 procent. Het post-coronatijdperk zal worden gekenmerkt door minder autokilometers, meer telewerk en de doorbraak van de bedrijfsfiets.

Tijdens de lockdown kwam het hele ecosysteem van de leasingbedrijven tot stilstand. De vloot stond stil, de garages waren dicht, er konden geen nieuwe wagens worden uitgeleverd, de tweedehandsmarkt ging op slot. “Het was surrealistisch om te zien hoe de business plots vertraagde”, zegt Erik Swerts, de topman van het leasebedrijf Alphabet België. Johan Portier, de managing director van LeasePlan België, ervoer een zekere terughoudendheid bij de bedrijven. Er was ook goed nieuws: minder autokilometers betekenen minder onderhoudskosten, minder ongevallen en minder schadegevallen. “Dat de markt in lockdown is gegaan, vertaalt zich in 20 à 25 procent minder bestellingen voor langetermijnverhuur”, stelt Stefan Delaet, de CEO van KBC Autolease. “Voor de kortetermijnverhuurders kan de omzetdaling oplopen tot 50 procent.” Delaet is de nieuwe voorzitter van de sectorfederatie Renta. Hij volgt Miel Horsten op, die onlangs toetrad tot de internationale directie van ALD Automotive in Parijs.

Stefan Delaet komt in volle crisis aan het hoofd van Renta, terwijl 2019 alweer een recordjaar voor de sector was. “De Belgische leasevloot klom naar ruim 470.000 voertuigen. Dat is een groei van ongeveer 6 procent. Het gaat om 90 procent personenwagens en ruim 10 procent bestelwagens. Het aandeel van de leasewagens in het aantal bedrijfswagens neemt jaar na jaar toe, wat erop wijst dat bedrijven meer en meer kiezen voor ontzorging”, duidt de nieuwe voorzitter. De leasingsector zorgt mee voor de groei op de Belgische automarkt. De vijftig Renta-leden zijn samen goed voor 26 procent van de inschrijvingen van nieuwe voertuigen in België (zie grafiek). Ook dat is een record. 48 procent van de bedrijfswagens is uitgerust met een benzinemotor, 43 procent met diesel, hybrides zijn goed voor 6 procent en elektrische auto’s halen een marktaandeel van 3 procent. “De particulier haakt al een tijdje af. Wellicht ook door de onzekerheid in de fiscaliteit en de aandrijftechnologie. Ik denk dat er nu meer speelt dan het corona-effect”, zegt Delaet. Hij ziet daar wel een kans voor de private lease. “Ongeveer 3 procent van de Renta-vloot bestaat uit contracten met particulieren. Daar is zeker nog groeipotentieel.”

Markt van de toekomst

Opvallend is de doorbraak van de leasefiets in 2019. “De vloot telt ondertussen 45.000 fietsen. Dat is meer dan een verdubbeling in twee jaar. De fiets is een blijver en de sector zal haar omarmen. Leasefietsen verminderen niet alleen de uitstoot en het fileleed, het is ook een gezonde businesscase”, benadrukt Stefan Delaet. De veertiger is een van de voortrekkers van de fietslease in Vlaanderen. KBC Autolease had in juni een recordmaand en verwacht dat de vloot tegen eind dit jaar 18.000 fietsen telt. Ook sectorgenoot Arval rapporteert stevige groeicijfers. “We zien een verdriedubbeling van het aantal bedrijfsfietsen in de maanden maart en april tegenover 2019. De helft van de geleasede fietsen zijn elektrische fietsen en één op de drie bedrijfsfietsen zijn speed pedelecs“, zegt Simon Coppenolle van Arval. Ook Miel Horsten van ALD Automotive is enthousiast over de tweewielers in zijn vloot. “De interesse voor de fiets blijft groeien. Dat is de markt van de toekomst. De markt wordt ook gezonder en de gemiddelde investering stijgt. In het begin hadden we het over fietsen van gemiddeld 600 euro, vandaag zitten we aan 3000 euro.”

Erik Swerts van Alphabet vraagt zich af hoe duurzaam de fietstrend is. “Het enige wat mocht tijdens de lockdown, was wandelen en fietsen. Dat heeft zeker meegespeeld. De doorbraak van de bedrijfsfiets was al aan de gang en nu schakelen we een versnelling hoger.” Zoals de meeste leasebedrijven werkt Alphabet al een tijd aan de ontwikkeling van alternatieve mobiliteitsproducten, zoals deelwagens, mobiliteitskaarten en slimme combinaties met het openbaar vervoer. “We bieden een heel pakket alternatieve vervoersvormen aan. Velen staan ervoor open, maar het blijkt niet zo vanzelfsprekend om de daad bij het woord te voegen. Het enige alternatief dat zich vandaag vertaalt in een groot volume, is de fiets”, stelt Swerts.

Meer flexibiliteit

Ook Stefan Delaet denkt dat de krachten die al speelden – zoals de vergroening van de vloot, innovaties in deelmobiliteit en de digitalisering van de business – in een hogere versnelling zullen komen. “Onze sector is in beweging en de megatrends zoals private lease, elektrische voertuigen en multimodale mobiliteit zullen door de crisis worden versneld. Vooral de vraag naar meer flexibele producten zal ervoor zorgen dat de sector zich een beetje heruitvindt”, beaamt Miel Horsten. In volle crisis zijn klanten op zoek naar snelle oplossingen om de kosten te drukken en hun vloten te optimaliseren. Een klassiek en pragmatisch antwoord is de bestaande contracten met een paar maanden te verlengen. “Zo hoeven de klanten geen nieuw engagement aan te gaan voor vier jaar. Ze kunnen even de kat uit de boom kijken. Dat biedt een zekere flexibiliteit”, duidt Johan Portier van LeasePlan. “De kosten voor de klant dalen en dat heeft ons geholpen om de moeilijke periode op de tweedehandsmarkt door te komen. Die lag helemaal stil”, vult Miel Horsten aan.

Een ander denkspoor is het leasen van tweedehandsvoertuigen. Na Lizy, het platform van D’Ieteren Auto, lanceerde ALD tijdens de crisis ook een tweedehands leaseaanbod. “Het sleutelwoord in leasing voor de volgende vijf jaar wordt flexibiliteit”, voorspelt Miel Horsten. “Een langetermijncontract voor 48 maanden is heel statisch. We moeten naar meer flexibiliteit gaan. De klant wil kort op de bal kunnen spelen en zijn wagenpark aanpassen aan de veranderde behoeftes. Wij vragen dan weer wat meer flexibiliteit, zodat we kunnen bepalen welke wagen we aanbieden, zodat we meer gegroepeerd kunnen aankopen en een wagen verschillende levens geven.”

Dat er minder vraag naar bedrijfswagens zal zijn door het massale telewerken, daar zijn de toplui van de leasebedrijven niet van overtuigd. Volgens Johan Portier van LeasePlan is het nog te vroeg om zulke conclusies te trekken. “Er zal meer aan telewerken worden gedaan, maar het zal niet de standaard worden”, denkt Stefan Delaet. “Telewerken heeft veel positieve kanten. Het neemt veel stressfactoren weg en het draagt bij tot een verhoogde productiviteit. Het is niet uit te sluiten dat het aantal voertuigen daardoor op termijn vermindert, maar niet meteen. Ik verwacht geen schok.” In het post-coronatijdperk zal het een combinatie worden van enkele dagen thuiswerk en een paar dagen op kantoor. “We zullen niet helemaal overschakelen op thuiswerk en digitale tools, mensen hebben behoefte aan informele contacten. We kunnen niet alles met technologie oplossen”, zegt Miel Horsten. “Mensen zullen misschien minder kilometers rijden met hun voertuig, maar in België ligt het gemiddelde aantal kilometers per jaar per leasewagen typisch hoger dan in andere landen. Ik ben daar niet bezorgd om.”

Kaskoe voor de fiscus

Veel leasewagenrijders zijn wel bezorgd over het fiscale statuut van hun bedrijfswagen. Overheden pompten tijdens de coronacrisis massa’s geld in het systeem. Straks wordt de factuur voorgeschoteld en bedrijven en gebruikers van bedrijfswagens zouden wel eens in het vizier van de volgende federale regering kunnen komen. “Dat kun je niet uitsluiten”, reageert Johan Portier. “Maar vergeet niet dat een bedrijfswagen deel uitmaakt van een verloningspakket van werknemers. Als je morrelt aan dat systeem, stijgen de loonkosten van de bedrijven. Dan raak je aan de competitiviteit van onze economie. Dat is een complexe problematiek en je kunt niet kort door de bocht gaan.”

Ook Miel Horsten maakt zich geen illusies. “De auto blijft de kaskoe voor de fiscus. Iedereen moet een faire bijdrage leveren, ook de auto. Wij hopen alleen dat het een consistent verhaal wordt. Autofiscaliteit kun je niet los zien van de algemene inkomstenbelasting. Wij willen een perspectief richting 2030. Dat biedt duidelijkheid, anders krijg je nog meer vertraging in de consumptie. Als er duidelijkheid is op lange termijn, moet je je als bedrijfsleider kunnen aanpassen.”

Stefan Delaet van Renta beseft dat iemand de facturen van de coronacrisis zal moeten betalen. “Ik denk dat onze sector de revue zal passeren. Dat betekent niet dat er per definitie een einde komt aan de bedrijfswagen. Dat lijkt me te extreem. Je hebt maar zoveel motoren die de economie doen draaien. Als je ze allemaal tegelijk lamlegt, bemoeilijk je het herstel. Ik vind de vraag terecht. We zullen er niet aan ontsnappen, maar we zullen er ook niet aan doodgaan.”