De coronacrisis veroorzaakt een daling van de reizigersaantallen bij de NMBS. Hybride werkvormen met meer thuiswerkdagen dreigen daarvan een blijvende tendens te maken. Wijzigt dat de toekomstplannen voor de NMBS?
Georges Gilkinet: “De coronacrisis biedt ook kansen voor de NMBS. De ambitie in het regeerakkoord blijft overeind: we willen dat minder mensen de auto nemen en meer mensen de trein kiezen. Er zal allicht meer telewerk zijn, maar een flexibel abonnement kan daar een antwoord op bieden. Het biedt ook de mogelijkheid om nieuwe mensen aan te sporen de trein te nemen. In de daluren zijn er nu veel lege plaatsen. Met een dynamischer tariefbeleid kan dat veranderen. In het toekomstige beheerscontract met de NMBS mikken we bovendien op een betere dienstverlening en meer afstemming met andere vervoersmodi. Dat zal meer reizigers aantrekken.
“Met uitzondering van de covid-jaren stijgen de reizigersaantallen al twintig jaar. Dat toont dat er vraag is naar een goedkoop en publiek vervoersmiddel. Bovendien is de trein ook een veilig en milieuvriendelijk alternatief voor de wagen.”
Het kan nog wel even duren eer de reizigersaantallen weer op het pre-coronaniveau zitten. U wilt de komende jaren het treinaanbod uitbreiden. Dat maakt de spreidstand tussen de kosten en de inkomsten toch alleen maar groter?
Georges Gilkinet: “Dat is relatief. Die kosten zijn voor een groot stuk investeringen. Het komt erop aan efficiënter gebruik te maken van de investeringen. Als je een kwalitatief beter aanbod krijgt, krijg je op de duur juist meer mensen op de trein.
“Onderschat ook de economische kostprijs van de files niet. Die bedroeg volgens Febiac vorig jaar zo’n 4,5 miljard en kan oplopen tot 8 miljard euro. Deloitte berekende daarentegen dat 1 euro investeren in het spoor de maatschappij 3 euro oplevert.
“Bovendien is er de klimaatuitdaging. Investeren in het spoor heeft een kostprijs, maar in die context ook een terugverdieneffect. Niets doen aan de files zal veel meer geld kosten.”
Vindt u dat rendabiliteit bij de NMBS voorlopig niet telt?
Georges Gilkinet: “Efficiëntie is belangrijker dan rentabiliteit, want de NMBS levert een publieke dienst. Elke euro telt. Dat geldt nog meer als het om een publieke euro gaat. Met dezelfde investeringen en mensen moeten we meer proberen te doen. Dat zorgt voor meer efficiëntie en verhoogt uiteindelijk ook de rendabiliteit. Daarom willen we tegen 2024 het aanbod geleidelijk verhogen, zodat er 5 procent meer treinen rijden dan aan het begin van de legislatuur. Als we met hetzelfde aantal treinen meer ritten bieden, stijgt de efficiëntie. En door meer treinritten aan te bieden, krijgen meer mensen de kans de wagen te laten staan en te kiezen voor een duurzamer en goedkoper alternatief.
