Marianne De Backer, CEO van Vir Biotechnology: ‘De biotechwinter is hopelijk voorbij’

De Vlaamse Marianne De Backer loodste het Amerikaanse Vir Biotechnology door een turbulente periode. Nu ziet ze weer licht voor het bedrijf en voor de sector. “De voorbije twee jaar hadden veel biotechbedrijven het lastig om kapitaal te vinden, maar 2025 is goed begonnen.”

Het Amerikaanse beursgenoteerde Vir Biotechnology is vandaag een heel ander bedrijf dan toen Marianne De Backer er twintig maanden geleden CEO werd. Mogelijk doet Vir een belletje rinkelen omdat het samen met GSK een middel ontwikkelde voor de behandeling van covid-19. Sotrovimab werkte goed tegen de oorspronkelijke variant van het virus, maar veel minder tegen de omicronvariant. Toen die laatste dominant werd, trok de Amerikaanse geneesmiddelenwaakhond FDA de toelating voor Sotrovimab in.

De omzet klapte in elkaar, van 1,6 miljard dollar in 2022 tot 86 miljoen dollar in 2023. “De meeste biotechnologiebedrijven zouden zo’n dramatische instorting van de inkomsten niet overleven”, zegt De Backer. In die moeilijke context zocht de raad van bestuur van Vir wereldwijd naar een nieuwe CEO, om uiteindelijk bij de Vlaamse uit te komen. De Backer besliste vrij snel de covid- en de griepmedicijnen te laten uitdoven, onder meer na tegenvallende data die de beurskoers met 48 procent deden kelderen.

Toen ze nog als dealmaker voor Bayer werkte, was ze altijd op zoek naar kleine, innovatieve biotechnologiebedrijven om over te nemen. Vorig jaar draaide ze de rollen om. “Vir heeft als klein bedrijf de licenties verworven van verschillende molecules van Sanofi, die geen prioriteit meer waren voor het farmabedrijf”, legt ze uit. “We kochten drie behandelingen die op patiënten met kanker worden uitgetest, een platform en een vijftigtal wetenschappers. Het gaat om bijna alle activa die Sanofi in handen kreeg in 2021 bij de overname van Amunix Pharmaceuticals.”

U staat bekend als dealmaker. U deed 25 deals per jaar bij Bayer. Waarom wilde u die activa voor Vir?

MARIANNE DE BACKER. “Zo konden we onze strategische focus verbreden van infectieziekten naar immuno-oncologie. We onderzoeken hoe virussen de lichamen van mensen binnenvallen en hoe kankers beginnen te groeien. In beide gevallen geloven we dat je de ziekte kunt tegenhouden of zelfs genezen als je het immuunsysteem sterk genoeg kunt maken om het virus of de kanker te bestrijden.

“Amunix heeft een platform ontwikkeld om T-cell engagers te vermommen. Bij kanker weten we dat T-cellen de kankercellen kunnen vernietigen als je ze dicht genoeg bij elkaar kunt brengen. Bij CAR-T-celtherapie halen ze de T-cellen uit de patiënt, ze modificeren die cellen zodat ze kankercellen kunnen opsporen en dan plaatsen ze ze terug. Met T-Cell Engagers hoeven we de T-Cellen niet uit het lichaam te halen. We ontwikkelen moleculen die zich zowel aan de T-cellen als aan de kankercellen binden. Dat heeft een fenomenaal potentieel, maar er is één groot probleem: veel T-cell engagers zijn toxisch, aangezien ze zich ook binden aan antigenen op andere plaatsen in het lichaam en daar gezond weefsel beginnen te doden. Daarom is een vermomming nodig. Met het ontwikkelingsplatform dat we overgenomen hebben, kunnen we een masker over de molecule plaatsen. Pas wanneer die in de micro-omgeving van de kanker komt, valt het masker af door de aanwezigheid van bepaalde enzymes en wordt de molecule actief.”

Sanofi betaalde ooit 1 miljard dollar voor Amunix. Vir Biotechnology betaalde 100 miljoen dollar, exclusief mijlpaalbetalingen. Dat lijkt een koopje.

DE BACKER. “De voorbije twee jaren waren geen goede jaren voor de biotechsector in het algemeen. Er was weinig toegang tot kapitaal en er waren veel geopolitieke gebeurtenissen die de wereld door elkaar schudden. Johnson & Johnson heeft 2025 afgetrapt met de overname van Intra-Cellular Therapies. Er staan ook beursintroducties op de planning. Ik hoop dat de biotech stilaan uit zijn winter raakt. (In een vorig interview waarschuwde Marianne De Backer dat er een moeilijke periode voor biotech aanbrak, nvdr.)

“Ik heb in mijn dertig jaar in de sector al verschillende golven en hypes zien passeren. Vaak worden die gedreven door successen of doorbraken in bepaalde domeinen, waardoor die meer investor dollars aantrekken. Toen we deze deal beklonken, was immuno-oncologie uit de mode. Sinds het geneesmiddel Ozempic, of liever Wegovy, werd goedgekeurd voor zwaarlijvige mensen in 2022, draaide alles rond obesitasmedicijnen. Enkele jaren geleden ging veel aandacht naar zeldzame ziektes en gentherapie. We deden een uitgebreid boekenonderzoek bij Amunix en wij geloven dat dit unieke activa zijn. Soms is het belangrijk om je overtuigingen te volgen. We kregen recent data die onze hypothese lijken te staven.“

Hebt u de beleggers al kunnen overtuigen van de ommekeer?

DE BACKER. “We kregen op 8 januari data voor twee van de drie nieuw aangekochte programma’s en de koersreactie was heel, heel positief (het aandeel steeg met 58%, nvdr). Dat de beleggers die data zo goed onthaald hebben, beschouw ik als het bewijs dat ze geloven dat we een strategische pivot hebben gemaakt. De onderzoeken zitten nog in een heel vroege fase en er kan nog veel gebeuren, maar voorlopig ziet het er goed uit.

“Vorige week konden we op een conferentie van JPMorgan data presenteren van een patiënt met borstkanker, die al negen behandelingen had ondergaan en terminaal was. Dankzij ons medicijn verdwenen de verschrikkelijke letsels op haar huid bijna volledig en halveerde de tumor in grootte. Of nog: we hadden verschillende patiënten met uitgezaaide darmkanker in onze studie. Daar zijn doorgaans niet veel behandelopties meer voor, de overlevingskansen zijn klein. Een van die patiënten reageerde zo goed dat hij terug aan het werk kon gaan en zelfs getrouwd is. Hij is nu anderhalf jaar in behandeling, maar zat voordien in de laatste fase van zijn leven.

“Het andere programma is voor prostaatkanker. Daar reageerden alle twaalf patiënten in de studie positief. Bij één patiënt zijn de tumoren gewoon opgelost in water, we noemen dat liquefaction. Ik hoop dat we verschillende van die T-Cell Engagers naar de markt kunnen brengen de komende jaren.”

De beleggers moeten nog even geduld hebben voor de nieuwe strategie vruchten afwerpt?

DE BACKER. “We hebben ook nog altijd twee programma’s voor hepatitis B en hepatitis delta lopen, die in de laatste onderzoeksfase zitten en op een grote groep patiënten getest worden. Hepatitis delta is de ergste vorm van virale hepatitis. Het virus tast de levercellen aan en de levercirrose vordert zo snel dat de meeste patiënten binnen de tien jaar na de diagnose sterven. We gebruiken daarvoor een soortgelijke behandeling als bij kanker. We ontwikkelden een therapeutisch antilichaam met een rechtstreeks antiviraal effect, dat tegelijk de immuuncellen van de patiënt kan activeren om de geïnfecteerde cellen te doden.

“In deze sector draait alles rond een verschil maken voor patiënten. Daarvoor zijn we hier. Als je met goede therapieën komt en de data bewijzen de werkzaamheid, dan zal de appreciatie wel volgen. Als het bedrijf groeit en de omzet groeit, dan zal de koers stijgen. Maar het begint altijd met een belangrijk probleem dat je wilt oplossen en de zoektocht naar de technologie waarmee je dat probleem kunt oplossen. We hebben beslist dat we uitgezaaide kankertumoren willen behandelen en bepaalde infectieziekten zoals hepatitis en HIV. We hebben twee platformen om dat te doen: eentje dat met antilichamen werkt en eentje dat met maskers voor T-Cell Engagers werkt. Ik denk dat we in die domeinen mogelijk een verschil kunnen maken. Daar ben ik erg gepassioneerd over en ik denk dat als je focust op de fundamenten dat de rest zal volgen.

“We zitten nu in een goede positie om verder te bouwen aan de toekomst. Er waren heel veel uitdagingen toen ik hier begon. Wij hebben ons moeten heruitvinden. Wij zijn erin geslaagd een strategie voor de toekomst uit te tekenen, maar we gingen de voorbije twintig maanden door een moeilijke herstructurering. We hebben 40 procent van het personeel moeten laten vertrekken. We hebben verschillende sites gesloten. We hebben verschillende preklinische en klinische studies uit de pijplijn gehaald. Ik heb een nieuw managementteam opgebouwd, met 80 procent nieuwe mensen. Maar we hebben nog een lange weg te gaan. 2025 wordt een belangrijk jaar, met veel katalysatoren voor de koers. Watch us!” (lacht)

U woonde en werkte al twee keer eerder in de Verenigde Staten. Is er veel verschil in bedrijfscultuur met Europa?

DE BACKER. “Ik heb hier enkele jaren gewoond vanaf 2000 en verschillende jaren vanaf 2015. De bedrijfscultuur is erg verschillend, extreem veel dynamischer. Het gaat hier veel sneller vooruit. Je kunt veel sneller beslissingen nemen. Als CEO kun je de verandering in gang zetten en impact hebben. Als de onderzoeksdata tegenvallen en je zo veel mogelijk cash op zak moet houden, kun je heel snel een ommekeer maken. De sociaaleconomische setting is natuurlijk helemaal anders. In Europa neemt een herstructurering veel tijd in beslag.

“Europa heeft ook troeven hoor. De innovatie die uit Europa komt, is fenomenaal. Het hoofdkwartier van Vir Biotechnology is in San Francisco, maar een deel van ons onderzoek gebeurt in Zwitserland. Alleen blijft die innovatie in Europa wat steken. Ze raakt niet zo snel vertaald in concrete toepassingen als in de Verenigde Staten.”

Hoe belangrijk is het om in Silicon Valley te zitten?

DE BACKER. “Er zijn hier om te beginnen enorm veel biotechnologiebedrijven dicht bij elkaar. In sommige straten vind je er wel 250. Er is echt een biotech community. Je hebt hier toegang tot ongelooflijk goed opgeleide talenten. Je kunt hier ook heel gemakkelijk mensen ontmoeten. Als je iemand vraagt een koffie te gaan drinken, kijkt niemand raar op of zal niemand naar je motieven hengelen. Mensen stellen zich gemakkelijk open. We connecteren en helpen elkaar voortdurend op de een of andere manier. Het zit hier ook vol bedrijven die actief zijn in artificiële intelligentie. We zijn buren en dat helpt om die linkjes te leggen.”

Kan AI alles nog veel sneller doen gaan?

DE BACKER. “We gebruiken AI nu al op verschillende manieren. Ons AI-model om potentiële medicijnen te ontdekken heet bijvoorbeeld dAIsY. Het komt razendsnel met startpunten en wijzigingen aan bestaande medicijnen waar zelfs onze beste ingenieurs niet eens aan zouden denken. Maar je moet al die sequenties en structuren wel nog altijd biologisch uittesten in het labo. We gebruiken ook AI en machine learning in onze maakprocessen om uit te zoeken waar iets stropt, of bij het opstellen van documenten voor de toezichthouders.”

U bent een rolmodel voor meisjes en vrouwen in STEM-richtingen. Had u zelf ook iemand naar wie u opkeek?

DE BACKER. “Nog niet in de middelbare school. Ik wist al op mijn vijftiende dat ik wetenschappen wilde studeren. Maar er zijn verschillende mensen, mentoren, die belangrijk voor mij zijn geweest tijdens de uitbouw van mijn carrière. Met de meeste van hen hou ik nog altijd contact. Bij mijn huldiging als UGent-alumnus van het jaar 2024, in oktober vorig jaar, waren heel veel mensen uit het begin van mijn carrière aanwezig. Mijn eerste baas – ik begon te werken bij Janssen Pharmaceutica in 1991 –, mijn eerste departementshoofd, de professor bij wie ik mijn doctoraat heb gemaakt in 2000, enzovoort. Dat was heel fijn. Het was ook fijn om een award te krijgen in België. Ik heb al veel prijzen gekregen, maar nooit eerder in België. Het was een hartverwarmende ceremonie.”

Heeft u nog tijd voor een privéleven?

DE BACKER. “CEO is een baan die je 24 uur per dag en zeven dagen per week kan bezighouden. Er is altijd wel iets dat mijn aandacht vraagt. Ik hou van deze job. Ik voel dat ik een impact heb en dat mijn werk belangrijk is. Maar ik heb natuurlijk ook een familie. Mijn man is vorig jaar mee verhuisd. Mijn twee zonen studeren aan universiteiten in de Verenigde Staten. Wij hebben nog altijd een leven. Mijn man en ik houden van de natuur, gaan graag wandelen. Dit is de perfecte plaats om dat te doen. We zitten in een prachtige omgeving. Dus ja, niets spectaculairs. Ik heb geen hobby’s zoals zwemmen met haaien of zo.”

Geen skydiving voor u?

DE BACKER. “Wel, nu je het zegt: ik zou heel graag een keer met een parachute uit een vliegtuig springen. Maar het is er gewoon nog niet van gekomen.”

Uw zonen studeren in de Verenigde Staten. Is het onderwijs daar beter?

DE BACKER. “Ik ben niet meer zo vertrouwd met het huidige schoolsysteem in België en ik kan dus niet vergelijken. De focus ligt in de Verenigde Staten wel meer op kunnen vertellen waarmee je bezig bent en betrokken zijn bij de gemeenschap. Het is niet genoeg om goede punten te halen. Iedereen weet dat het moeilijk is om in een goede universiteit binnen te geraken. Scholieren zijn al op jonge leeftijd met die competitie en hun curriculum bezig. Ze moeten stages doen en voldoende buitenschoolse activiteiten en sport. Ze moeten leiderschap tonen. Ze moeten iets speciaal meebrengen naar de tafel. “Daar was ik allemaal niet mee bezig tijdens mijn schooltijd. Misschien maakt dat ook wel dat de mindset hier anders is. Time is money. Alles moet snel gaan. Tal van jonge mensen starten in de Verenigde Staten al tijdens hun universitaire opleiding een bedrijf. Aan de kwaliteit van de opleiding zal het in ieder geval niet liggen, want ik heb een fantastische opleiding genoten in België.”

Lees ook: