Sneller en goedkoper bouwen: Machiels Building Solutions trekt de kaart van betaalbaar wonen

Machiels Building Solutions is een pionier in industriële woningbouw: het maakt bouwelementen in een loods en assembleert die op de werf tot een woning. De particuliere bouwheer valt daarmee moeilijk te verleiden met modulaire woningen, beseft CEO Daan Peeters. Hij mikt op andere markten, zoals sociale woningbouw en vakantiewoningen.

Machiels Building Solutions uit Genk maakt deel uit van een van de drie consortia die op 22 februari hun modulaire oplossingen voor woningbouw mogen komen voorstellen aan de top van de socialehuisvestingssector in Brussel, in het kader van een raamovereenkomst modulair wonen (zie kader). Het bedrijf, een onderdeel van Group Machiels, is in ons land een van de pioniers in industriële houtskeletbouw. In een fabriekspand van een voormalige toeleverancier van Ford Genk vervaardigt het op grote schaal houten bouwelementen voor de woningbouw.

Lees verder onder kader

Dat Machiels Building Solutions een van de drie consortia is die het raamcontract toegewezen kregen, is een flinke opsteker. Kort na zijn aanstelling als gedelegeerd bestuurder in februari 2023 tekende Daan Peeters een nieuwe strategie uit, waarin socialewoningbouw een prominente plaats inneemt. “Het maakt deel uit van onze belangrijkste strategische pijler: betaalbaar wonen”, zegt hij. “Door gestandaardiseerd te produceren, generen wij schaalvoordelen, wat uiteraard ook gunstige prijseffecten heeft, toch een belangrijk aandachtspunt bij socialewoningbouw. Maar daarvoor moet je activiteit of industrie wel in een zekere maturiteit hebben. Dat is nu het geval. Geïndustrialiseerd bouwen heeft zijn ingang tot te markt gevonden.”

Naast het prijsvoordeel is er ook de snelheid, waarmee een woning met modules tot stand komt. Bovendien kan geïndustrialiseerd bouwen ook een deeloplossing bieden voor het toenemende tekort aan geschoolde arbeidskrachten in de bouw. Dat de constructie grotendeels in een fabriekshal, en dus in gecontroleerde omstandigheden gebeurt, onafhankelijk van het weer, is een ander voordeel, dat aan belang wint.

Geen particulieren

Binnen de strategische pijler ‘betaalbaar wonen’ van het bedrijf werkt Machiels Building Solutions ook voor de private markt. “We streven een gezonde mix na tussen overheidsopdrachten en opdrachten van private spelers”, duidt Peeters. “We begeven ons wel heel bewust niet op de particuliere woningmarkt. De Vlaming die het budget heeft om zijn eigen woning te bouwen, zal zelden voor modulair bouwen kiezen. De drang een unieke woning te bouwen is te groot. Maar voor starters die een woning aankopen via een projectontwikkelaar, hebben wij wel goede oplossingen.”

Dat links laten liggen van de particuliere woningbouw is volgens Daan Peeters een van de reden waarom Machiels Building Solutions vooralsnog weinig last heeft van de crisis in de bouw- en vastgoedsector. “De gestegen rente treft vooral dat particuliere segment”, stelt hij. “Wij horen van de projectontwikkelaars dat het een moeilijke periode is. Ik denk dat we de huidige malaise dus met enige vertraging ook nog wel zullen voelen. Maar omdat geïndustrialiseerd bouwen in opmars is en we dus in groeimarkt zitten, verwacht ik dat de crisis ons minder zal raken dan klassieke bouwbedrijven.”

Vakantieparken en gevels

De tweede pijler in de strategie van het bedrijf uit Genk is de bouw van woningen voor vakantieparken. Zo bouwde Machiels 250 vakantievilla’s voor het vakantiepark Terhills in Dilsen-Stokkem. Ook op die deelmarkt ziet Peeters nog groeipotentieel. “Door de klimaatopwarming zal het belang van vakantie in eigen regio toenemen. Vakantieparken zullen daarvan profiteren.”

Gevelbouw is de derde pijler. “In dat segment hebben we veel expertise en een stevige marktpositie opgebouwd. Niet veel partijen kunnen steigerloos bouwen in drukke, stedelijke gebieden”, zegt Peeters.

De vierde en laatste pijler is een afgeleide activiteit van de gevelbouw: schilrenovaties. “We werken mee aan een proefproject in de wijk Nieuw-Texas in Genk, waarbij we een dertigtal woningen een nieuwe schil geven”, vervolgt Peeters. “De bewoners hoeven tijdens de werken hun woning niet te verlaten. Dat is ook een segment met nog enorm veel groeimarge.”

Logistieke nachtmerrie

Tijdens het event in Brussel stellen de drie gekozen consortia hun modulaire woningen voor. “De twee andere laureaten zullen op Tour & Taxis echt een woning plaatsen, maar ons concept leent zich daar niet voor”, legt Daan Peeters uit. “We werken met een 2D-concept, terwijl de andere partijen een 3D-oplossing presenteren. Zij assembleren de woningen volledig in de fabriek. Wij produceren 2D-bouwelementen, die vervolgens op de werf worden geassembleerd. Op Tour & Taxis zullen we een soort van open doorsnede van een woning tonen. Zo kunnen de bezoekers zien hoe we de woningen opbouwen.”

Beide hebben voor- en nadelen, stelt Peeters. Meer activiteit op de werf is een evident nadeel van de 2D-methode. Maar logistiek is de 3D-oplossing in het nadeel. Daan Peeters: “Wij mikken op grote volumes en hebben daar ook de productiecapaciteit voor. Grote volumes combineren met een 3D-oplossing leidt tot een logistieke nachtmerrie. Daarvoor zou onze site bij hetzelfde productievolume tot vijfmaal groter moeten zijn. Ook het transport van modulaire woningen is niet eenvoudig en er geldt strengere regelgeving voor. Een 2D-oplossing laat ook meer flexibiliteit toe. En op het gebied van snelheid doen we niet onder voor de 3D-modules.”

Hout boven staal en beton

Opvallend is dat de drie winnende consortia een houtskeletoplossing voorstellen, hoewel dat geen vereiste was. Er bestaan ook modulaire woonoplossingen op basis van metaalframes of prefabbetonelementen. “Ik denk dat het prijselement een verklarende factor is”, zegt Daan Peeters. “Tijdens de coronacrisis heeft de houtprijs even gepiekt, maar intussen ligt die weer op het prijsniveau van voor corona. De prijsstijging van bouwmaterialen komt vooral op conto van energie-intensieve materialen, zoals staal en beton.”

Dankzij zijn lage energie-intensiteit staat houtskeletbouw ook bekend als een ecologische bouwmethode. Die troef wint aan belang. “Op het gebied van CO2-uitstoot scoort houtskeletbouw zeer goed”, bevestigt Peeters. “Het studiebureau Encon heeft berekend dat de CO2-impact van onze bouwmethode 65 procent lager ligt dan die van een klassieke bouwmethode. Houtskeletbouw is in essentie ook een circulaire bouwmethode: alle elementen kunnen ontmanteld en hergebruikt worden.”

Toch zijn er bedenkingen bij de opmars van houtbouw. Critici vrezen dat een exploderende vraag naar hout zal leiden tot ontbossing. En de intensieve eenzijdige bosbouw zou ten koste gaan van de biodiversiteit en de voedselproductie. “Dat zijn terechte bekommernissen”, reageert Peeters. “Maar er zijn studies die aantonen dat dat geen onoverkomelijke problemen zijn. De essentie is toch dat bomen CO2 capteren en vastleggen in de vorm van hout. In die zin kan houtbouw een belangrijke positieve bijdrage leveren aan enorme klimaatuitdagingen waar de bouwsector voor staat.”