Luminus: vissen beschermen bij waterkrachtcentrales

Waterkrachtcentrales hebben een impact op migrerende vissen. Om die zo beperkt mogelijk te houden, heeft Luminus het Life4Fish-project in het leven geroepen. “De eerste resultaten zijn zeer bemoedigend.”

In de strijd tegen de klimaatverandering is de productie van hernieuwbare energie cruciaal. De zeven waterkrachtcentrales die Luminus op Belgisch grondgebied telt, voorzien 55.000 Belgische gezinnen van groene stroom. Maar ze hebben ook een impact op migrerende trekvissen in onze rivieren. Om de stroomafwaartse migratie van de zilveraal en de jonge zalm te verzoenen met de productie van hydro-elektriciteit werd het Life4Fish-project gelanceerd in 2017. Het initiatief geniet via het LIFE-fonds de steun van de Europese Commissie.

Om de vissterfte te beperken, testte en valideerde Luminus verschillende oplossingen. Enerzijds is er de mogelijkheid de turbines stil te leggen of minder te laten draaien. Dat gebeurt op basis van een model dat de stroomafwaartse migratie van de vissen voorspelt. Anderzijds leiden elektrische gedragsbarrières, afvoersystemen en kanalen de vissen om. Luminus installeerde ook een nieuw type turbine, dat drie keer minder impact heeft op de zilveraal en de jonge zalm.

Twee jaar diagnose

Het Life4Fish-project ging van start in 2017. “Na een diagnostische fase van twee jaar selecteerden we de meest relevante oplossingen”, zegt senior project manager Pierre Theunissen. “Sommige hadden zeer positieve effecten, andere waren minder doeltreffend. Tussen 2021 en 2022 hebben we onze globale strategie geïmplementeerd in onze zes waterkrachtcentrales op de Maas. In 2023 ronden we de validatietest af.”

De eerste resultaten zijn volgens Theunissen erg bemoedigend. “Het is onze ambitie het overlevingspercentage van de zilveraal te vergroten tot 80 procent en dat van de jonge zalm tot 90 procent, zonder dat de productie van groene elektriciteit significant daalt. De impact van het Life4Fish-initiatief op de biodiversiteit en onze samenleving zou zeer gunstig moeten zijn.”

Best practices delen

Dit project is volgens Luminus uniek omdat er verschillende technologieën worden geïmplementeerd met de steun van meerdere multidisciplinaire partners. Pierre Theunissen: “We laten ons omringen en bijstaan door onder meer researchafdelingen van de universiteiten van Luik en Namen, een onderzoekscentrum van de moedermaatschappij EDF en het studiebureau Profish Technology. We delen onze best practices bovendien graag met andere spelers in de energiesector.”

De inspanningen van Luminus beperken zich niet tot het Life4Fish-project. Het energiebedrijf ziet er ook op toe dat zijn windturbineparken vanaf de ontwerpfase optimaal in hun omgeving geïntegreerd worden, waardoor de lokale biodiversiteit zo min mogelijk verstoord wordt. De vzw Faune & Biotopes voert in die context al sinds 2017 ornithologische tellingen uit. Daarnaast heeft Luminus met zijn Forest in One Day-initiatief, in samenwerking met het Jane Goodall Instituut België, al meer dan 36.000 bomen in België en 3.600.000 bomen in Afrika geplant.