KBC-baas Johan Thijs wil fiscaal voordeel spaarboekje uitbreiden tot beleggingen

KBC-topman Johan Thijs vindt de fiscale vrijstelling van roerende voorheffing op het spaarboekje niet logisch in de huidige rente-omgeving. Hij pleit ervoor het fiscale voordeel uit te breiden tot beleggingsfondsen en aandelen.

KBC maakte in het tweede kwartaal van 2019 een nettowinst van 745 miljoen euro. Dat is beter dan analisten hadden verwacht. Over de eerste zes maanden kwam er al 1,18 miljard euro winst binnen. “De machine draait op alle cilinders op volle toeren”, vatte Thijs het plastisch samen. Zelfs de netto rente-inkomsten, die onder druk staan door de lage rente, namen in het tweede kwartaal lichtjes toe tot 1,13 miljard euro. Dat was te danken aan de kredietgroei met 4 procent en een lichte toename van de kredietmarges.

Negatieve spiraal dreigt

Niets dan goed nieuws dus, zou je denken. Maar Thijs focuste vooral op de toekomst. Hij verwacht dat de Europese Centrale Bank de marktrente na de zomer voort zal verlagen. Daardoor moeten banken hun waardepapier dat op vervaldatum komt, tegen een veel lagere opbrengst herbeleggen. Bovendien betalen de banken nu een strafrente van 0,4 procent op de liquiditeiten die ze bij de ECB plaatsen. Thijs vreest dat die strafrente opgetrokken wordt tot 0,6 procent. “Dat zal onvermijdelijk een impact hebben op de rente-inkomsten in 2020 en 2021”, aldus de CEO van KBC Groep.

De netto rentemarge van KBC (de marge op de rente die de bank aanrekent voor kredieten en de rente die ze betaalt als vergoeding van het spaargeld) daalde van 2 procent in het tweede kwartaal van 2018 tot 1,94 procent in het voorbije kwartaal. Het is er de banken veel aan gelegen die terugval te stoppen, zo niet dreigen hun inkomsten en hun winstgevendheid in een negatieve spiraal terecht te komen.

Verlieslatend spaarboekje

Erik Van den Eynden, topman van ING België, had vorige week geopperd de wettelijke minimumrente van 0,11 procent op het spaarboekje af te schaffen. Dat zou de banken 300 miljoen euro opleveren. Minister van Financiën Alexander De Croo (Open Vld) liet echter meteen weten dat hij niet van plan is de minimumrente te schrappen.

Thijs gooide het over een andere boeg. Hij klaagde erover dat KBC Groep dit jaar 491 miljoen euro banktaksen moet betalen. In België worden die taksen vooral geheven op het spaarboekje. “Het spaarboekje is voor de banken een verlieslatend product. Er is de negatieve depositorente van de ECB, wij moeten onze klanten een vergoeding van 0,11 procent betalen en daar komen nog eens 0,23 procent taksen bovenop. Ik begrijp niet waarom de overheid taksen heft op een verlieslatend product.”

Bovendien verliest ook de klant aan de spaarrekening, beklemtoonde Thijs: “Bij de huidige inflatie verliest elke Belg jaarlijks de facto 1,5 procent koopkracht als hij zijn geld op een spaarrekening zet. Daarom begrijp ik niet waarom nog altijd een ruim fiscaal voordeel aan het spaarboekje wordt toegekend. Dat de overheid de bevolking wil stimuleren te sparen en reserves aan te leggen, is een goede zaak. Maar waarom ze daarbij één specifiek product beoordeelt, dat op dit moment bovendien ondermaats rendeert, is mij een raadsel.”

Vrijstelling uitbreiden

Thijs pleit ervoor de fiscale vrijstelling van roerende voorheffing uit te breiden tot andere producten, die volgens hem potentieel een hoger rendement bieden: beleggingsfondsen en aandelen. Niet toevallig is KBC bekend voor zijn grote aanbod aan beleggingsfondsen, waarop de bank belangrijke fee- en commissie-inkomsten boekt. Ondanks een stagnatie van de activa onder beheer zag KBC die inkomsten in het tweede kwartaal nog met 25 miljoen toenemen tot 435 miljoen euro.

Die kritiek wijst Thijs van de hand: “Ik zou de klant vrij laten kiezen met welke spaar- en beleggingsformules hij zijn fiscale voordeel invult. Als iemand al zijn geld op zijn spaarboekje wil laten staan, is dat prima. Maar mensen die spaarformules met een positief rendement verkiezen, zouden ook een fiscale aanmoediging moeten krijgen.”

Momenteel geldt in België een vrijstelling van roerende voorheffing op het gereglementeerde spaarboekje tot 980 euro rente-opbrengsten. Dat is een halvering van het bedrag dat in het verleden gold. Ter compensatie van die verlaging kunnen Belgen sinds dit jaar de roerende voorheffing die ze betalen op dividenden van aandelen tot maximaal 192 euro, recupereren via de belastingbrief. Die maatregel paste in het beleid van de overheid om het spaargeld te activeren.