Johan Van Zyl (Toyota): ‘Europa is een van de moeilijkste markten’

Van de autobouwers is Toyota de derde grootste werkgever in België, ook al heeft het hier niet één fabriek. Ons land is voor de Japanse autoconstructeur een logistieke spil en cruciaal in onderzoek en ontwikkeling. Op de testbanen in Zaventem wordt mee gesleuteld aan de wagen van de toekomst.

“Ek kan so bietjie u taal praat.” Johan van Zyl, de Zuid-Afrikaanse CEO van Toyota Europa, kruidt het gesprek af en toe met termen uit zijn geboorteland. Hij kan het best vinden in België, op het klimaat na. De 60-jarige leidt sinds april 2015 de Europese tak van Toyota. “Toyota is tevreden over België. De kwaliteit van de opleidingen is goed. We zoeken heel diverse profielen, en we vinden die mensen ook. Zelfs ingenieurs.”

Over de hoge lonen klaagt hij niet. “Toyota heeft ruim 4400 werknemers in België. Maar de productie en de assemblage doen we elders in Europa. Daarvoor heb je veel competitievere regio’s. We weten allemaal dat België een land is met hoge lonen. Maar die worden gecompenseerd door mensen van hoge kwaliteit. Het onderwijs is heel goed. Ons O&O-centrum in Zaventem werkt samen met de KU Leuven voor de ontwikkeling van zelfrijdende wagens en sensorentechnologie. De kwaliteit is er. Bovendien is Brussel een aantrekkelijke stad voor buitenlandse werknemers. In ons hoofdkantoor werken zestig nationaliteiten.”

Toyota wil wereldwijd 5,5 miljoen geëlektrificeerde auto’s verkopen in 2030. Hoe scoort België?

johan VAN ZYL. “In België zijn hybride modellen goed voor 53 procent van de verkoop, in Europa 46 procent. Die markt groeit enorm. Elektrische wagens, hybrides, plug-inhybrides en brandstofcelwagens zijn de auto’s van de toekomst.”

Toyota investeert zelfs niet langer in dieseltechnologie.

VAN ZYL. “De verkoop daalt pijlsnel. In 2010 was diesel goed voor 30 procent van onze personenwagenverkoop, dit jaar nog amper 7,5 procent. Wij zijn al twintig jaar geleden met hybride technologie begonnen. We werden toen bijna weggelachen. Die technologie zou nooit doorbreken. We deden bijna tien jaar over de verkoop van ons eerste miljoen hybride wagens. Vorig jaar verkochten we er een miljoen in negen maanden. We zitten nu boven 12 miljoen, waarvan 2 miljoen in Europa. Hybride wagens zijn een volwassen, betrouwbare en algemeen aanvaarde technologie geworden. In Europa krijgen ze een extra impuls door de zeer strenge normen voor CO2-uitstoot.”

Toch groeit de verkoop in Europa niet spectaculair. De voorbije vijf jaar steeg die met 18 procent, naar iets meer dan een miljoen wagens. Dat is amper 5 procent van de markt. In België is het nog minder: 3 procent of bijna 18.000 wagens.

VAN ZYL. “We mikken vooral op duurzame en winstgevende groei. We zijn niet zo volumegedreven. We focussen op heel specifieke marktsegmenten. De particulier is voor ons belangrijker dan de leasemarkt. We gaan niet voor de leasemarkt voor bedrijven met grote vloten. Daar haal je veel te lage marges.”

De winstmarges in Europa zijn al laag. In Japan verdient Toyota ruim drie keer meer aan zijn wagenverkoop.

VAN ZYL. “Europa is een heel competitieve markt. Je concurreert met heel veel sterke nationale merken. En je mag appelen niet met peren vergelijken. In de Japanse winstcijfers zitten ook de winsten van onze dochterbedrijven in de toelevering. Maar de winst in Europa moet wel omhoog. We halen nu een bedrijfswinstmarge van 3 procent. De doelstelling is 5 procent.”

Toyota heeft een imagoprobleem. Bedrijfsleiders rijden liever in een wagen van een Duits premiummerk.

VAN ZYL. “Wij zijn het meest verkochte merk in de wereld. Onze merksterkte is zelfs nog gegroeid in Europa.”

Toyota is kwetsbaar. De belangrijkste markt in Europa is het Verenigd Koninkrijk, met een verkoop van 125.000 wagens. De markt krimpt er door ongerustheid over de brexit.

VAN ZYL. “Dat is een terechte bekommernis. Wij hebben twee fabrieken in het VK. De productie is volledig geïntegreerd met onze andere zeven fabrieken in Europa. Elke dag sporen vijftig vrachtwagens door de Chunnel. Er is een continue stroom van onderdelen en wisselstukken tussen al die fabrieken. Ook het logistieke centrum in Diest is een cruciale schakel in die distributie. Vandaag loopt dat vlekkeloos. Maar wat als dat morgen stokt door nieuwe douaneformaliteiten?”

Dan heeft ook Zeebrugge als invoerbasis van personenwagens in Europa een probleem?

VAN ZYL. “We hebben in Zeebrugge parkeercapaciteit voor 18.000 wagens. Stel dat door aanslepende douaneformaliteiten vertragingen oplopen tot vier, vijf dagen. Dan zullen we veel meer parkeerruimte nodig hebben. We leveren alles just in time. Een harde brexit kan dat schema in de war sturen. Het gaat niet enkel om wagens van en naar het Verenigd Koninkrijk. Ook vanuit Japan, Zuid-Afrika en andere Europese landen worden wagens aan- en afgevoerd.”

Kan een harde brexit leiden tot een verschuiving van activiteiten naar België?

VAN ZYL. “Ik denk het niet. Wij gaan niets verschuiven. Een harde brexit zal overal negatief uitdraaien. De komende weken worden cruciaal. Hopelijk blijft de handel tussen het VK en de Europese Unie zo vrij mogelijk.”