Italiaanse banken wanhopig op zoek naar vers kapitaal

UniCredit, de grootste bank van Italië, wil begin volgend jaar 13 miljard euro kapitaal ophalen. Niet om te groeien, maar om haar kredietportefeuille op te schonen. Om dezelfde reden moet Banca Monte dei Paschi di Siena nog voor eind dit jaar 5 miljard euro vinden.

UniCredit bevestigde deze morgen wat al een tijd in de lucht hing: de grootste Italiaanse bank wil begin volgend jaar 13 miljard euro kapitaal ophalen door de uitgifte van nieuwe aandelen. Om de omvang van dat bedrag goed in te schatten, moet u weten dat de beurskapitalisatie van UniCredit 15 miljard euro bedraagt. De bank wil dus bijna evenveel vers kapitaal ophalen als de waarde van haar activiteiten.

Bovendien zullen de nieuwe middelen niet worden gebruikt om de groei of de expansie te financieren. Het geld dient bijna uitsluitend om de balans op te kuisen en een herstructurering te betalen.

Monte dei Paschi

Zoals de meeste Italiaanse banken kreunt UniCredit onder de vele probleemkredieten op haar balans (leningen die niet meer worden terugbetaald door klanten). De bank wil een aanzienlijk deel daarvan (bijna 18 miljard euro) omzetten in effecten en verkopen aan vehikels onder leiding van de fondsenbeheerders Fortress en Pimco. Om de verliezen op die operatie te dekken, zet UniCredit 8 miljard euro opzij.

De Italiaanse marktleider verwacht de komende jaren nauwelijks omzetgroei. Door fors in de kosten te snijden, wil de bank niettemin de winstgevendheid herstellen. Tegen 2019 wordt een winst van 4,7 miljard euro vooropgesteld, of zo’n 9 procent rendement op eigen vermogen. Om dat doel te bereiken worden nog eens 6500 banen geschrapt, wat het totaal over drie jaar op 14.000 brengt.

De operatie van UniCredit toont hoe wanhopig de Italiaanse banken op zoek zijn naar vers kapitaal. Ook de noodlijdende bank Banca Monte dei Paschi di Siena moet voor het einde van het jaar nog 5 miljard euro zien te vinden. Tegen de verwachtingen in kreeg de bank daarvoor geen uitstel van de Europese Centrale Bank.

Monte dei Paschi wil nu opnieuw zijn schuldeisers proberen te overtuigen om schuldpapier om te zetten in aandelen. Een eerdere, soortgelijke operatie leverde maar 1 miljard euro op. Nu zouden ook de particulieren worden geviseerd die 2,1 miljard euro achtergestelde obligaties van de bank bezitten.

Voorzorgskapitaalverhoging

De Italiaanse banken sleuren 360 miljard euro slechte kredieten mee. Daardoor hebben ze nauwelijks ruimte om nieuwe kredieten toe te staan en de Italiaanse economie impulsen te geven. Kapitaal ophalen om de slechte kredieten af te schrijven of te verkopen is de enige manier om uit de impasse te geraken.

De vraag is welke investeerders zich daartoe geroepen voelen. In het beste geval worden ze aandeelhouder van een bank met een opgeschoonde balans en een sterkere kapitaalbuffer, maar zonder groeiperspectief. In het andere geval volstaat de kapitaalverhoging niet om voldoende probleemkredieten af te stoten, en raken de problemen niet opgelost.

Bij Monte dei Paschi is de hoop op een redding door private investeerders bijna opgegeven. Tenzij de omzetting van schuld in kapitaal een groot succes wordt en exotische investeerders diep in hun zakken willen tasten – Qatar zou bereid zijn 1 miljard euro te investeren – dreigt de oudste bank van Italië op de klippen te lopen.

Volgens Italiaanse bronnen bereidt de Italiaanse overheid een zogenaamde voorzorgskapitaalverhoging voor. Daarmee zou de bank de facto genationaliseerd worden en obligatiehouders worden gedwongen een deel van de verliezen te slikken.

Woelig water

Als Monte dei Paschi door de overheid moet worden gered, zal dat het imago van de Italiaanse banken geen goed doen. Sinds het aftreden van premier Matteo Renzi zit de sector weer in woelig water. De nationalisering van Monte dei Paschi kan ook de kapitaalplannen van UniCredit doorkruisen. Toch hebben analisten er vertrouwen in. Ze wijzen erop dat UniCredit de voorbije drie jaar al voor 10 miljard euro slechte kredieten heeft afgestoten en haar provisies voor kredietverliezen heeft opgetrokken tot 25 miljard euro.