Investeerder Christian Dumolin: ‘Ik moet aanvaarden dat het leven kort is’

Het zakenimperium van Christian Dumolin reikt tot in het oorlogszuchtige Rusland. En dat wil de intussen 76-jarige West-Vlaamse serie-investeerder ook zo houden, zegt hij in een gesprek over ondernemen en investeren, en over de toekomst en de dood.

Christian Dumolin houdt niet van netwerken, noch van vergadertafels. Het liefst zit hij, met zijn tablet en smartphone binnen handbereik, comfortabel en ontspannen in de zetel in zijn strakke, met moderne kunst gelardeerde kantoor in het hoofdkwartier van Koramic Holding. Dat is de naam van de koepel boven een wijds kluwen van bedrijven en participaties die Dumolin de voorbije decennia heeft uitgebouwd.

Zestig jaar geleden vertrok Dumolin op zijn zestiende uit het ouderlijke huis. Na een rist gevarieerde banen, gaand van pompbediende tot verzekeringsagent, verwierf hij op zijn 35ste het dakpannenbedrijf van zijn grootvader. Onder de naam Koramic bouwde hij dat uit tot een internationale bouwgroep, die uiteindelijk in handen kwam van het Oostenrijkse Wienerberger. Dumolin beleefde boeiende beursavonturen met Koramic en TrustCapital, en ontpopte zich tot een van de belangrijkste Belgische investeerders, met deals in een breed pallet van activiteiten tot in China. Hij trok daarbij ook menig bedrijf uit het moeras. Zo hield hij de Hemiksemse – en tevens in Rusland actieve – koper- en aluminiumdraadproducent Lamifil overeind.

Dumolin maakt nog geen aanstalten om met pensioen te gaan. Het overlijden van zijn 60-jarige echtgenote aan de gevolgen van een hersentumor heeft hem wel meer doen mijmeren over de toekomst. Enkele scherpe kantjes zijn minder hoekig geworden. “Met het ouder worden en door het overlijden van mijn vrouw ben ik in alles wat zachter geworden. Zoals goede, oudere wijn.”

Hoelang gaat u nog door?

CHRISTIAN DUMOLIN. “Ik heb nog de passie om dingen te verwezenlijken. Mijn enige probleem is dat ik weet dat mijn tijd beperkt is en dat ik veel dingen nooit zal kunnen doen of zien. Al heb ik daar almaar minder moeite mee. Ik moet aanvaarden dat het leven kort is.”

Wat drijft u nog? De kick van winst te maken?

DUMOLIN. “We zijn er uiteraard om winst te maken. Daarmee kunnen we blijven investeren en ook maatschappelijke initiatieven ondersteunen. Maar mijn drijfveer is met mensen werken, dossiers analyseren en bedrijven bekijken. We zijn permanent met dossiers bezig, en met de bijna vijftig bedrijven waarin we investeren. Die zijn goed voor een omzet van 700 miljoen euro en 5.000 à 6.000 werknemers. Het is als in de verkeerde richting stappen op een rollend tapijt in een luchthaventerminal: zodra je stopt met wandelen, ga je achteruit. Zo is business. Je kunt niet zeggen: ik blijf staan.”

Verloopt die business naar wens?

DUMOLIN. “Koramic dateert van 1883. We zijn een heel oude vennootschap, die nog veel ouder wil worden. Maar de groep is geëvolueerd. We zijn al lang niet meer een bedrijf met één industriële activiteit. We worden steeds meer een financieel familyoffice, dat investeert vanuit een langetermijnperspectief. Ik zoek niet de hoogste return. Ik wil stabiliteit via recurrente inkomsten en het beperken van de risico’s. We spreiden onze investeringen over vier activiteiten. In Koramic Holding zitten onze strategische participaties, bedrijven die we voor 50 procent of meer controleren. Daarmee zijn we actief in zes sectoren. Met Real Estate kopen en beheren we gebouwen en doen we aan projectontwikkeling in België, Polen, Roemenië en Duitsland. Met TrustCapital zitten we in private equity, met minderheidsparticipaties in niet-beursgenoteerde vennootschappen, via fondsen, co-investering of rechtstreeks. Finance ten slotte omvat onze beursportefeuille.”

Uw kinderen worden eigenaar?

DUMOLIN. “Dat zijn we allemaal aan het structureren. Er is geen haast bij. Ik ben 100 procent eigenaar. Ik heb alle andere aandeelhouders uitgekocht en ons van de beurs gehaald. Ik heb twee kinderen (zoon Bruno, 38, actief in de voedingsindustrie bij Abramo en Vanafish, en dochter Nina-Marie, 27, nvdr) en hoef dus geen rekening te houden met een familie met twintig of dertig leden. Ik heb het grote geluk dat ik heel evenwichtige kinderen heb, die heel goed overeenkomen, ook de schoonkinderen.

“Mijn zoon Bruno heeft zijn eigen bedrijven en wil zich bewijzen. Hij doet het ook heel goed. Hij volgt Koramic op afstand. Mijn schoondochter maakt deel uit van het managementteam van de moedermaatschappij. Onze dochter Nina-Marie was een high potential bij AB InBev en wilde in het zakenleven stappen. Maar ze heeft veel geleden onder het overlijden van haar moeder. Mijn vrouw was heel sociaal. Haar leuze was: ‘Jij verdient geld en ik geef geld uit om mensen te helpen’ ( lacht). Mijn dochter is ook zo. Ze studeert, helpt mensen en beheert de kunstcollectie van Koramic. Volgend jaar trouwt ze. Mijn toekomstige schoonzoon is actief in onze vastgoedtak. Maar ze moeten hun eigen weg volgen.”

Koramic blijft familiaal?

DUMOLIN. “Ja, maar het kan best zijn dat het in een volgende generatie anders is. De verankering van de aandeelhouders is belangrijk, maar mijn kinderen hebben wel een grote verantwoordelijkheid tegenover de werknemers in de groep. Ze zijn zich daar ook zeer van bewust. Zij moeten zien welke mensen het best geplaatst zijn om het bedrijf verder te leiden. We hebben trouwens nu al CEO’s voor elk onderdeel van de groep.”

Bekijkt u nog alle dossiers?

DUMOLIN. “Ja. Alle belangrijke beslissingen worden met mij besproken en ik zie de cijfers van alle bedrijven. Maar ik houd me niet langer met het dagelijkse bestuur bezig.”

Hebt u geleerd door scha en schande?

DUMOLIN. “Sommige investeringen had ik beter niet gedaan. Er zijn dossiers waarmee ik echt miserie heb gehad. Maar als je onderneemt, weet je dat je positieve en negatieve dingen zult meemaken. Wie zegt dat hij nooit slechte investeringen doet, heeft ontzettend veel geluk of spreekt de waarheid niet. Gelukkig heb ik meer goede dan slechte investeringen gedaan. Ook de slechte zijn overigens niet lukraak gebeurd. Als je in zo veel sectoren en in zo veel landen actief bent, is het soms moeilijk alles juist te begrijpen.”

Blijft u investeren in China?

DUMOLIN. “Toch wel. Wij maken er kunststoffen en kunnen er wellicht nog veel andere dingen doen. We denken daarover na.”

Een van uw bedrijven, Lamifil, produceert in Rusland.

DUMOLIN. “We hebben de fabriek gesloten. Ik heb gezegd dat iedereen thuis moet blijven, maar wordt doorbetaald. We houden er voldoende cash, zodat ze maanden voortkunnen. Die mensen hebben er niet voor gekozen dat meneer Poetin oorlog gaat voeren in Oekraïne. Economisch is dit een ramp, maar Rusland zal blijven bestaan en blijft dus ook een markt. We blijven er actief. Je kunt Rusland niet als een niemandsland beschouwen. Op menselijk niveau kun je je afvragen hoe je nog met meneer Poetin kunt omgaan, maar hij is nu eenmaal incontournable. De oorlog kan alleen stoppen als meneer Poetin een overwinning beet heeft. Niemand kan zich indenken dat hij de handdoek in de ring gooit.”

Vreest u niet dat uw fabriek wordt genationaliseerd?

DUMOLIN. “Neen. Als we ons helemaal zouden terugtrekken, zou dat allicht gebeuren. Maar dat is niet de bedoeling. Die vestiging is voor ons niet onbelangrijk. Ze maakt producten die het gamma dat we in België maken aanvullen.”

Bent u actief in Oekraïne?

DUMOLIN. “Nee, maar we hebben er wel een activiteit gehad. We hebben die stopgezet, omdat Oekraïne toch een van de landen is met de meeste corruptie. Het zijn daar helaas ook niet allemaal heiligen” ( lacht).

Uw naam viel naar aanleiding van de Pandora Papers, omdat een vertrouweling van Poetin tijdelijk onrechtstreeks aandeelhouder was van de Russische tak van Lamifil.

DUMOLIN. “Ik doe mijn zaken altijd op een correcte manier. Ik heb daar ook uitvoerig op gereageerd. We zijn heel voorzichtig met wie we werken. Toen die man aandeelhouder werd, hebben we ons zo goed mogelijk geïnformeerd en iedereen vond dat de perfecte persoon. Maar ook ik weet niet hoe sommige van die Russische zakenlui opereren.”

Met IPG, de marktleider in callcenters, was u ook een hoofdrolspeler in de covid-contactopvolging.

DUMOLIN. “We hadden daarin de lead in Vlaanderen. Daar is veel over verteld wat niet klopt. IPG werd aangesteld door de crisiscel. We hebben een consortium gevormd. Dat is lastig geweest. In één bedrijf van het consortium is schijnbaar fraude gepleegd, wat ik niet begrijp en ook niet aanvaard. Dat is jammer voor het imago van de sector. We hebben correct gewerkt en er op een normale manier wat geld aan verdiend. Het was dan ook ontzettend veel werk.”

Wat was de impact van de coronacrisis?

DUMOLIN. “Ik heb Lehman Brothers en de Fortis-ramp meegemaakt. Toen deze crisis uitbrak, was ik bang. We moesten in een aantal vennootschappen, vooral evenementbedrijven, geld bijstorten. Maar het is heel eigenaardig dat we aan covid zo weinig kleerscheuren hebben overgehouden. De centrale banken hebben een enorm belangrijke rol gespeeld. Ze hebben duidelijk geleerd van Lehman Brothers. Nu maak ik me meer zorgen, door de hoge inflatie. De loonsverhogingen zijn enorm. België positioneert zich heel slecht tegenover het buitenland.”

Wordt u als investeerder vaak gecontacteerd?

DUMOLIN. “We bekijken voortdurend dossiers, maar we gaan nu geen grootse dingen doen. We willen nu alles consolideren. We gaan meer naar minderheidsparticipaties, omdat je dan niet hoeft te beheren. In vastgoed zijn we wel vrij actief. Maar dat ken ik niet zo goed.”

West-Vlaanderen herbergt wel meer kapitaalkrachtige investeerders.

DUMOLIN. “Mensen zoals Filip Balcaen, Marc Coucke, Joris Ide en veel anderen blijven herinvesteren in de regio. Die dynamiek is belangrijk. Het is belangrijk voor onze economie dat zij ondersteund worden en dat we veel succesvolle ondernemers hebben. Vroeger verkocht zo iemand zijn bedrijf, pakte zijn koffertje en trok naar de Alpen of naar Luxemburg.”

Ziet u elkaar regelmatig?

DUMOLIN. “Zij misschien wel, maar ik leef een beetje teruggetrokken. Ik kijk met veel respect naar al die mensen die het heel goed doen. Ik doe het op mijn niveau. Toen ik als kind op school zat, had je jongens met grote knikkers. Ik had en heb nog altijd kleine knikkers” ( lacht).

Hoe hebt u het overlijden van uw echtgenote verwerkt?

DUMOLIN. “We waren heel complementair. Zij was het centrum van de familie. Toen ik vernam dat ze die ziekte had, heb ik samen met haar een jaar rustig en sereen naar de dood gewandeld. Het was een moeilijk maar mooi jaar. Ik was nooit eerder zo dicht bij mijn vrouw als toen. Zij dacht dat ze lang zou leven. Ze heeft pech gehad. Gezondheid is de grootste ongelijkheid in het leven. Je bent geboren met goede of slechte genen. Ik blijk tot nu toe goede genen te hebben. Maar plots was ik alleen, en toen kwam de pandemie. Ik was veel thuis, maar ben blijven functioneren. Als je niks meer te doen hebt, moet dat veel lastiger zijn.”

Zou u nog zoveel werken als zij niet was overleden?

DUMOLIN. “Nee. Al zou ik nooit gestopt zijn. Ik zou waarschijnlijk wat meer reizen, wat meer vrije tijd nemen. Maar werken is belangrijk voor mij. Werken is geen vlucht. Ik ben niet echt een sociaal mens. Ik kom niet veel buiten en ben wat discreet. Dat ik in mijn werkomgeving door jonge mensen omringd ben, is belangrijk. Zo blijf ik jong van geest en dat houdt me gaande.”

Wat wilt u nog doen?

DUMOLIN. “Vooral op een normale manier leven. Zeker met ouder worden is het cruciaal het evenwicht te behouden, zowel fysiek als mentaal. Je moet je leven sturen, een aantal regels volgen en wat wilskracht hebben. Ik drink bijvoorbeeld heel weinig alcohol. Ik ben een wijnliefhebber, maar drink alleen van tijd tot tijd een glaasje rode wijn. En ik rook nu en dan een sigaartje. Maar ik ga nooit te laat slapen en ben altijd wakker rond 5 uur. Ik lees dan de krant, probeer naar de fitness te gaan en arriveer meestal rond 7.30 uur op kantoor. Ik woon dichtbij. Ik heb tijdens de pandemie mijn huis leren kennen. Ik wist niet wat in de meeste kasten lag. Mijn vrouw regelde alles. Ik heb ook de omgeving ontdekt, omdat ik veel gewandeld en gefietst heb. Ik heb geleerd van kleine dingen te genieten. Ik hoef niet naar Rome te vliegen, hier kan ik ook mooie dingen zien. Reizen is trouwens altijd leuker als je iemand in je leven hebt om het mee te delen. Ook daarom mis ik mijn vrouw. Als je alleen bent, deel je minder en ik vind delen belangrijk.

“Als afscheid van mijn carrière wil ik nog een nieuw hoofdkantoor bouwen. Het huidige is te krap geworden. Het enige positieve aan covid is dat we nu efficiënter werken, via Teams of Zoom. Vroeger ging ik vaak naar Brussel of Antwerpen voor een vergadering van een uur of twee. We hebben ook geleerd meer afstand houden. Vroeger had je de open kantoorruimtes. In het nieuwe gebouw zullen meer gesloten ruimtes en kantoren zijn, en meer afstand tussen de mensen.”

En met meer ruimte voor kunst?

DUMOLIN. “Inderdaad. Ik koop nog regelmatig kunst. Ik ben permanent bezig met cijfers en business. Kunst is dan belangrijk. Het geeft een andere dimensie aan mijn leven. Ik heb weinig tijd voor literatuur en muziek. Kunst laat me toe enkele minuten aan iets anders te denken. Ik zie schilderkunst ook niet als belegging. Al is het altijd leuk als iets verdubbelt in waarde. Maar ik verkoop niets. Het is liefde voor de kunst.”

Wat nog? Racen?

DUMOLIN. “Ik race inderdaad met oude auto’s. Ik haalde onlangs het podium, in Italië. Ik heb onder meer een oude Ferrari en een Ford Mustang. Ik heb ook een Harley-Davidson, maar daarmee rijd ik niet meer. Het is te gevaarlijk geworden.”

Hebt u ergens spijt van?

DUMOLIN. “Ik heb eerst en vooral spijt dat mijn vrouw overleden is. En ik heb spijt dat ik deze leeftijd heb ( lacht). Maar over niets anders. Waarom zou ik? Er zijn weinig mensen die zoveel geluk hebben, en een goede gezondheid én goede mensen in het bedrijf. Mensen die zonder reden klagen, vind ik afschuwelijk.”