Is de familie Van Hool echt zo rijk als iedereen denkt?

Van Hool spartelt door de zwaarste crisis in zijn bestaan. De voertuigenbouwer kondigde maandag het faillissement aan. Wat staat er op het spel voor de vijf familiale controlerende aandeelhouders bij een doorstart? Trends analyseerde de balansen van de familiale holdings achter het bedrijf.

Op 5 maart 2021 verzamelden de aandeelhouders van de nv Immoroc, de houdstermaatschappij boven de voertuigenbouwer Van Hool. Alle families waren aanwezig op die buitengewone aandeelhoudersvergadering. Het gaat om vijf takken vanaf de tweede generatie en afstammelingen van Bernard Van Hool, de oprichter en stamvader van het familiebedrijf in Konings­hooikt (zie stamboom).

Er stond veel op het spel voor de onderneming. Het coronavirus raasde al een jaar de wereld rond. De markt van bussen en touringcars was als een pudding in elkaar gestort. Na enkele betere jaren zag het familiebedrijf de verliezen en de bankschulden angstwekkend toenemen, en het eigen vermogen smelten als sneeuw voor de zon (zie balans nv Immoroc).

De vijf familiale takken, die elk een belang van een vijfde hebben in de houdstermaatschappij, wilden hun steentje bijdragen tot de redding van het voertuigconcern. Het eigen vermogen werd verhoogd met bijna 45 miljoen euro. Dat kleefde een waardering van circa 148 miljoen euro op het bedrijf. Maar de verhoging van het eigen vermogen gebeurde via een omzetting van overige leningen en schulden, dus vorderingen van de families, op de nv Immoroc. Het ging niet echt om vers geld. Al sinds minstens 2009 had Immoroc geen dividenden meer uitgekeerd. Toen de raad van bestuur in maart 2015 het licht op groen wilde zetten voor eindelijk nog eens een uitkering, werd hij daarvoor teruggefloten door de rechtbank. Dat was het gevolg van een jarenlang aanslepend dispuut met twee dochters van de stamvader. Zij voelden zich miskend in hun erfenisrechten en voeren een juridische strijd.

Ook de familiale tak rond Ben en Jessica Van Hool tekende present bij de kapitaalverhoging. In de zomer van 2020 had Ben Van Hool nochtans via e-mail ontslag genomen als bestuurder bij de nv Immoroc. In september herhaalde Ben Van Hool zijn voornemen in een aangetekend schrijven. “Ik bevestig het ontslag. Bijgevolg zal ik niet meer deelnemen aan de vergaderingen en hoeft u mij geen oproepingen of notulen meer te zenden”, leest het bericht in het vennootschapsdossier van Immoroc.

Niet steenrijk

Drie jaar na de familiale verhoging van het eigen vermogen is de toestand verder verslechterd. De balans voor het boekjaar 2023 werd nog niet neergelegd, maar wellicht kleurt het eigen vermogen van de nv Immoroc rood. Op dinsdag 19 maart, vroeg de nv Van Hool bescherming tegen schuldeisers bij de rechtbank van koophandel. Op 25 maart meldde co-CEO Marc Zwaa­neveld het faillissement van de onderneming nv Van Hool. Er wordt gepraat met drie kandidaat-investeerders over een doorstart. Daarover moet binnenkort duidelijkheid zijn. Een doorstart zou worden gekoppeld aan bijkomende financiering via een industriële partner en de Vlaamse overheid.

De families zijn geenszins steenrijk, zoals de voorbije weken soms geschreven werd. Dat leert een balans­analyse van de patrimoniale holdings van de vijf familiale takken. In de nv Immoroc ­zitten weliswaar de fabrieken en de gronden van het voertuigenconcern in Koningshooikt. Alles samen zijn die goed voor circa 60 hectare en een waardering eind 2014 van ruim 50 miljoen euro. Maar de families bezitten individueel vaak vooral vastgoed. Dat werd al in de jaren negentig in de patrimoniale holdings ingebracht, vooral door de telgen van de tweede generatie.

De bekendste familiale telg is Filip Van Hool, de CEO van de onderneming sinds 2013 en sinds januari co-CEO met de Nederlandse crisismanager Marc Zwaaneveld. De belangrijkste vennootschap van Filip Van Hool is de bv Cafina. De balans van het jongste boekjaar toont een vrij fors balanstotaal en eigen vermogen van 19 miljoen euro. Maar het gros daarvan is het belang in het voertuigenconcern, dat vandaag in zwaar stormweer verkeert. Bovendien heeft de bv Cafina slechts een vrij beperkte voorraad aan liquide middelen. Daarnaast zijn er nog enkele patrimoniale vehikels rond Filip Van Hool en zijn twee zussen, die ook vooral vastgoed bezitten.

Ook bij een tweede familiale tak, de kinderen van Marcel Van Hool, vormt vastgoed de kern van het vermogen. Marie-Paule Van Hool is bijvoorbeeld een erkende vastgoedmakelaar in Koningshooikt. In de vennootschappen zitten ook diverse (horeca)panden in het historische hart van Antwerpen. Het fraaie laat-classicistische Kasteel ten Bos in Heist-op-den-Berg, gecatalogeerd door het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid, behoort ook tot de familie.

De derde familiale aandeelhouderstak, rond Bernard en Valérie Van Hool, heeft een kunstcollectie met een waarde van bijna 3 miljoen euro. Die steekt in de belangrijkste patrimoniumvennootschap, de nv Syntem Beheer. Die heeft een balanstotaal van bijna 11 miljoen euro en een aanzienlijke post geldbeleggingen.

Valérie Van Hool heeft haar eigen vzw voor kunstenaars, Mia-Art. Die wil jonge en/of opkomende artiesten ondersteunen in hun artistieke groei en bij de zoektocht naar een publiek. Half februari liet Valérie Van Hool zich portretteren in Het Nieuwsblad, met haar kunstgalerij aan Klapdorp in Antwerpen. “Ik focus op lokale kunstenaars die in het Antwerpse wonen en werken. De creatieve visvijver is hier groot genoeg. Ik vond werk van ‘jonge’ kunstenaars altijd meer inspirerend en spontaner dan dat van gevestigde waarden. Die werken vaak volgens een vast stramien.”

Luxejachten en 
zwembaden

De vierde familiale tak heeft als spilfiguren Ben en Jessica Van Hool. Hun belangrijkste patrimoniale vennootschap, de bv Hecri-Immo, bevat behoorlijk wat cash. De onderneming was ook de eigenaar van een riante villa en een daarbij horend domein van 15 hectare in Bevel bij Nijlen. In het voorjaar van 2022 werd het vastgoed te koop aangeboden, onder meer in advertenties in Financial Times, voor 4,3 miljoen dollar. “De eigenaar is een industrieel op leeftijd”, schreef Gazet van Antwerpen toen. Dat was Bens vader Herman Van Hool. De doorgaans discrete Ben Van Hool haalde in de zomer van 2007 de media met zijn onderneming Zeydon. Die scheepswerf in Herentals bouwde luxezeiljachten met een prijskaartje van 2 miljoen euro. “Voor dat geld heb je dan wel een uniek jacht”, verklaarden de zaakvoerders Ben Van Hool en zijn schoonbroer David Van Nieuwenhove in De Standaard. “We wilden iets maken dat er nog niet was.” Maar de nv Zeydon boekte van 2009 tot 2015 elk jaar bedrijfsverlies. In 2012 gooiden de voormalige scheepsbouwers het over een andere boeg, met de productie van zwembaden in het hogere gamma. In de zomer van 2019 werd de nv Zeydon overgenomen door de holding Hecri-Immo. Ben Van Hool investeert vandaag onder meer in fondsen met belangen in bedrijven. Zijn zus ­Jessica en haar echtgenoot David Van Nieuwenhove zijn actief met de bv Perform2Achieve. Dat bedrijf verbetert volgens de website de prestaties van sportmensen.

Bussen voor De Lijn

De familiale tak met de meeste liquide middelen is die rond Frank Van Hool. De neef van de co-CEO van het voertuigenconcern timmerde de voorbije decennia aan zijn eigen bussenimperium. Frank Van Hool heeft diverse vennootschappen in Vlaanderen, die onder meer voor rekening van De Lijn busdiensten verzekeren. De passagiers worden uiteraard onder meer vervoerd in bussen van het eigen familiebedrijf, maar ook in die van de concurrenten. De belangrijkste patrimoniale vennootschap is de bv Beheersmaatschappij F.A.R, met kerngezonde balanscijfers. Het bedrijf werd in 1990 door vader Jos en zoon Frank Van Hool opgericht, en groeide de voorbije decennia sterk.