Hoe covid-19 de filmsector voorgoed veranderd heeft

Het Filmfestival van Cannes trapt een stralend blockbusterseizoen af. Achter de schermen ziet het er minder rooskleurig uit.

In de lente van vorig jaar maakten de in haute couture geklede filmsterren in het Palais des Festivals in Cannes plaats voor veldbedden en douches. Toen Frankrijk in lockdown ging en het filmfestival in de stad werd afgelast, werd de evenementenruimte een opvangplaats voor daklozen. Dit jaar zijn de festiviteiten op 6 juli wel van start gegaan. Het festival biedt een dosis escapisme op z’n Hollywoods. De filmvertoningen gebeuren in zalen, op volle capaciteit. De sterren paraderen op de rode loper, maar achter de coulissen heeft covid-19 de filmsector voorgoed veranderd.

Weinig sectoren werden zo hard getroffen. In 2020 vielen de wereldwijde boxoffice-inkomsten terug met 80 procent, tot 7,9 miljard dollar. Maar toch ging de show door. In China, de grootste markt ter wereld, is het in de bioscopen alweer bijna zo druk als in 2019. Hoewel de heropening in de Verenigde Staten trager op gang is gekomen, heeft F9, de nieuwst Fast and Furious-film die op 25 juni werd uitgebracht, 70 miljoen dollar opgebracht in het beste openingsweekend sinds 2019. Een opeenstapeling van uitgestelde blockbusters, van Spiderman tot James Bond, zal het publiek het hele jaar door verleiden om terug te keren naar de bioscoop.

Van bioscoop naar online

Niet iedereen zal dat doen, dankzij een waaier aan mogelijkheden die voor de pandemie “ondenkbaar” waren, zegt Robert Fishman van het onderzoeksbureau MoffettNathanson. Voordien speelde een film ongeveer 90 dagen in de bioscoop voordat hij verscheen op dvd of op een streamingplatform. Covid-19 heeft dat compleet veranderd, en wellicht voorgoed. Universal Pictures heeft de optie om F9 al 31 dagen na de release in de bioscoop online te plaatsen. De nieuwe Boss Baby-film is gratis te bekijken op Peacock, het zusterplatform van de filmmaatschappij, terwijl hij ook nog in de cinemazalen loopt. Paramount zal Paw Patrol: the Movie volgende maand uitbrengen op Paramount+ op dezelfde dag als de film in de bioscoop te zien zal zijn. Warner Bros heeft laten weten dat al zijn films dit jaar simultaan te zien zijn op zijn HBO Max-streamingdienst.

De vijf grote Hollywood-studio’s zullen waarschijnlijk zo’n 40 procent minder films exclusief in de bioscopen uitbrengen dan voor de pandemie, verwacht Fishman. Als de studio’s die nieuwe aanpak hadden toegepast op de releases in 2019, dan zou 17 procent van de Amerikaanse boxoffice-inkomsten gekannibaliseerd zijn door streaming. Voor studio’s die hun onlineplatformen willen promoten, is dat een prijs die ze willen betalen. Voor bioscopen zijn dat verliezen.

“We zitten in een boxoffice-laboratorium”, zegt Paul Dergarabedian van het onderzoeksbureau Comscore. Disney, de grootste studio, experimenteert het meest. Vorige maand stuurde het Luca, een animatiefilm van Pixar, rechtstreeks naar zijn streamingplatform Disney+. In september krijgt Shang-Chi, een superheldenfilm, 45 dagen in de cinema’s. De jongste grote test was op 9 juli, toen Black Widow tegelijkertijd in de bioscopen en op Disney+ is verschenen. Dat was een primeur voor een Marvel-film. Het publiek zat op het puntje van zijn stoel. De studiobazen nog meer.