Het verhaal is belangrijk: zo kan crowdfunding ondernemers een boost geven

YouTuber Acid zamelde nagenoeg 170.000 euro in via crowdfunding. Voor de behandeling van baby Pia werd destijds bijna 2 miljoen euro opgehaald. Maar ook voor ondernemers kan zo’n campagne nuttig zijn als alternatief voor de klassieke financiering.

Als jonge ingenieur bedacht Eva een duurzaam procedé om zonnepanelen te reinigen. Via externe financiering wil ze haar idee vermarkten, maar de banken zijn niet happig om haar een lening toe te kennen. Crowdfunding is dan een interessant alternatief. Dat is een financieringsmodel waarbij gedurende een vooraf bepaalde periode van enkele weken of maanden op een onlineplatform geld wordt opgehaald bij het publiek.

Crowdfunding is behalve een manier om fondsen in te zamelen ook een krachtig marketinginstrument. Het ondersteunende platform zorgt voor behoorlijk wat visibiliteit. Starters kunnen er hun idee voorstellen en zo meteen polsen naar de appetijt die er op de markt voor is. Zo’n marktstudie is van onschatbare waarde in het beginstadium van een start-up. Onderzoeken hebben uitgewezen dat zulke informatie de meest waardevolle is, omdat die snel duidelijk maakt of het de moeite loont al dan niet met het project door te gaan.

De feedback die ze langs die weg krijgt, kan Eva bovendien gebruiken om haar businessplan verder te verfijnen. Ook voor de aanvraag van subsidies en het aantrekken van professionele investeerders zoals banken, businessangels, risicokapitaalverschaffers in een later stadium is die respons een belangrijke troef, want daarmee kan Eva aantonen dat haar idee levensvatbaar is. Kortom: crowdfunding verdient een plaats in elk ondernemingsplan.

Enkele voorbeelden van Belgische start-ups die de voorbije maanden of jaren een beroep op crowdfunding deden, zijn Velusta (beschermende fietskledij), Maternia (zwangerschapsmonitoring), TelePHON.digital (multidisciplinaire logopedie-app), Kleurrijk Entertainment (platform voor multicultureel talent) en Custo (slimme pakketbrievenbussen). Zij kozen voor verschillende varianten en platformen voor de uitbouw van hun jonge onderneming.

Sociaal of financieel

Er bestaan verschillende varianten van crowdfunding, met elk hun kenmerken. Bij niet-financiële crowdfunding kunnen Eva’s vrienden, familie en sympathisanten een bepaald bedrag doneren, zonder dat zij daarvoor een financiële tegenprestatie verwachten. Het gaat dan om een schenking of sponsoring, ook wel donation-based crowdfunding genoemd. De motivatie voor dat type crowdfunding is vooral sociaal.

Soms staat er een voordeel in natura tegenover de investering, zoals een korting op de aankoop bij de lancering van het nieuwe product. We spreken dan van reward-based crowdfunding. Ook dit is een niet-financiële vorm.

Bij financiële crowdfunding verwachten de investeerders wél een financiële return. Dat kan door te participeren in de aandelen van de onderneming (equitycrowdfunding). De aandeelhouders verwachten dan een dividend. Soms kunnen ze zelfs een meerwaarde realiseren wanneer een andere partij hun aandelen koopt tegen een hogere prijs, al gebeurt dat in de praktijk zelden. Investeerders kunnen ook geld lenen via een obligatie-uitgifte, in ruil voor een rentevergoeding. Die vorm van financiële crowdfunding heet crowdlending.

Ondernemers die een beroep doen op financiële crowdfunding, komen mogelijk aanspraak maken op overheidssteun in de vorm van een fiscaal voordeel. Dat kan via de taxshelter voor startende ondernemingen, de taxshelter voor scale-ups, een vrijstelling van roerende voorheffing bij crowdlending en een belastingkrediet bij een Winwinlening. Ook de Vlaamse Winwinlening is een vorm van crowdlending.

Geschikt platform zoeken

Er bestaan heel wat lokale onlineplatformen waar Eva terechtkan. Voor niet-financiële crowdfunding kan dat bijvoorbeeld bij Crowdfunding.gent, Growfunding en het van origine Franse Ulule. Voor financiële crowdfunding kan ze aankloppen bij onder meer BeeBonds, Bolero Crowdfunding, Ecco Nova, LITA.co, Look & Fin, Socrowd, Spreds en Winwinner. De platformen die equitycrowdfunding en crowdlending aanbieden, worden erkend en gecontroleerd door de financiële waakhond FSMA. Belgische ondernemers hebben echter ook toegang tot buitenlandse crowdfundingplatformen. Bekende namen zijn Euroquity, Gofund.me, Indiegogo, Kickstarter, KissKissBankBank en Seedrs.

Eenmaal Eva een geschikt crowdfundingplatform heeft gevonden, kan ze daar haar idee pitchen. Een interne jury zal het grondig evalueren en beslissen om het al dan niet op te nemen op het platform. Eva geeft ook aan welk bedrag ze via de crowdfundingcampagne wenst op te halen, en binnen welke periode dat zou moeten gebeuren. De platformen hanteren vaak bepaalde minimum- en maximumgrenzen.

Een realistisch streefdoel kiezen zonder te gulzig over te komen is een moeilijke denkoefening voor een starter. De geldschieters betalen in principe geen kosten voor hun investering in de crowdfundingcampagne. De ondernemer betaalt aan het organiserende platform doorgaans wel een commissie op het opgehaalde bedrag. Een rondvraag leert dat die doorgaans tussen 2 en 7 procent schommelt. Bijkomende diensten, zoals copywriting en de vertaling van marketingteksten, worden soms tegen extra betaling aangeboden.

Storytelling is essentieel

Zodra Eva’s innovatieve idee is goedgekeurd, stelt ze alle relevante informatie ter beschikking van de geïnteresseerden. Een goede storytelling is essentieel om investeerders aan te trekken. Een eenvoudig maar authentiek filmpje dat ze met haar smartphone maakte, kan al volstaan om betrokkenheid te creëren bij het publiek.

Eva doet er goed aan haar promotiecampagne niet enkel via het crowdfundingplatform te voeren, maar ook via andere kanalen zoals sociale media. “Communiceer voortdurend over alle aspecten van je project en je campagne”, adviseren experts. “Zorg voor regelmatige updates, en deel alle kleine en grote successen die je boekt. Succes trekt de aandacht en is een belangrijke motivator om twijfelaars alsnog over de streep te halen.”

Na het verstrijken van de aangekondigde termijn wordt de campagne afgesloten. Er wordt dan nagegaan of de beoogde financiering al dan niet is opgehaald. Als dat niet het geval is, wordt het project geannuleerd en krijgen de investeerders hun geld terug. Is het doel wel bereikt, dan wordt het opgehaalde bedrag, na aftrek van de commissie, aan Eva overgemaakt. z

Crowdfunding verdient een plaats in elk ondernemingsplan.