‘Het hele banksysteem staat of valt met vertrouwen’

Nemea Bank, de Maltese onlinebank die in België actief wordt, wordt “het nieuwe Kaupthing” genoemd.

Kaupthing is de IJslandse bank die via een Luxemburgse bankdochter in België opereerde en in 2008 over de kop ging. Het verband is snel gelegd, omdat Nemea Bank is opgericht door twee Finnen die voor Kaupthing hebben gewerkt. Malta is net als IJsland een klein land met een uit de kluiten gewassen banksector. Maar Malta maakt deel uit van de Europese Unie en IJsland niet.

De Unie heeft een eengemaakt bankentoezicht en een vrij verkeer van kapitaal en goederen, waardoor Nemea geen Belgisch bijkantoor nodig heeft om hier geld op te halen. Het geld van de Belgische spaarders komt op een Maltese spaarrekening. De Maltese toezichthouder controleert of Nemea Bank een solide bank is en wat er met het spaargeld gebeurt. De Europese Centrale Bank houdt indirect toezicht.

De afloop van het bankendebacle in Cyprus – net zoals Malta een EU-land – leert dat spaargeld tot 100.000 euro per bank en per klant niet enkel in theorie, maar ook in de praktijk veilig is. Het hele banksysteem staat of valt met vertrouwen. De EU-leiders kunnen het zich niet permitteren dat spaarders het vertrouwen in de banken verliezen.

Het perverse neveneffect daarvan is dat we ons niet afvragen wat de bank met onze centen doet. We weten dat de betrokken EU-lidstaat – en zelfs alle lidstaten – impliciet garant staan. Daardoor hoeven we ons niet af te vragen of een bank een leefbaar zakenmodel heeft. En als het fout loopt met één bank, krijgen alle andere banken de factuur. Dat is het principe achter de depositogarantie. Maar wie betaalt het gelag? De klanten. Ook al diegenen die heel voorzichtig met hun spaarcenten zijn omgesprongen.