Erwin Malcorps, CEO van Sweco Belgium over vastgoed en klimaat: ‘Bij onze overnames is omzet of marktaandeel opkrikken nooit de drijfveer’

Voor Erwin Malcorps, de CEO van het ingenieurs- en architectenbureau Sweco Belgium, is de klimaattransitie vooral een kans. “Je kunt doemdenken over het klimaat, maar je kunt ook meewerken aan oplossingen.”

Sweco Belgium rijgt de overnames aan elkaar. Tussen 2017 en 2022 kon het ingenieurs- en architectenbureau maar liefst negentien sectorgenoten aan zich binden. Met de overname van VK architects+engineers zette Sweco Belgium in maart een reuzenstap. VK is een van de grote spelers in de sector. Het multidisciplinaire ontwerpbureau met West-Vlaamse roots draaide in 2022 een geconsolideerde omzet van 73 miljoen euro. Het stelt 600 architecten en ingenieurs te werk en heeft kantoren in België, Nederland, Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk en Vietnam. VK staat vooral bekend om zijn expertise in de gezondheidssector en het heeft een hand in de meeste grote ziekenhuisprojecten in ons land.

Bij onze overnames is de omzet of het marktaandeel opkrikken nooit de drijfveer

Sweco Belgium is nog enkele maten groter. Met 2.000 medewerkers boekte het vorig jaar een omzet van 217 miljoen euro. Het werkt mee aan enkele van de grootste infrastructuurprojecten in Europa, zoals de Oosterweelverbinding, het metronetwerk Grand Paris Express en het binnenvaartproject Seine Schelde Vlaanderen. België is een van de acht zakenregio’s van Sweco, een Zweeds bedrijf met 20.000 medewerkers, dat in 2022 een omzet van 2,2 miljard euro boekte.

De partijen communiceren niet over het overnamebedrag. Erwin Malcorps, sinds 2012 de CEO van Sweco Belgium, wil wel kwijt dat de overname weinig impact zal hebben op de werking van beide organisaties. “In eerste instantie verandert er eigenlijk niets. Ik heb Paul (Corbeel, de CEO van VK architects+engineers, nvdr) en de andere leden van het management van VK gevraagd of ik ook de volgende jaren op hen kon rekenen. Ze hebben daar positief op geantwoord. Anders hadden we geen deal gehad. De bedoeling is dat we in enkele jaren naar een integratie gaan. We praten liever over een integratie dan over een acquisitie, hoewel het dat financieel-technisch natuurlijk wel is. Maar VK is een heel goed functionerend bedrijf. Sweco kan ongetwijfeld heel veel zaken leren van VK. En omgekeerd ook. Dat is de oefening die we komende jaren gaan maken.”

Wordt Sweco voor grote projecten niet stilaan incontournable op de Belgische markt?

ERWIN MALCORPS. “Er zijn nog voldoende spelers voor een gezonde concurrentie. Voorafgaand aan de deal hebben we een analyse gemaakt van de potentiële impact op ons marktaandeel. Gezien de sterkte van VK in de gezondheidszorg, vonden we het aangewezen een melding te doen bij de Belgische Mededingingsautoriteit. We hadden ons huiswerk gemaakt en waren er gerust in dat we groen licht zouden krijgen.

“Bij onze overnames is de omzet of het marktaandeel opkrikken nooit de drijfveer. Het gaat eerst om expertise, de toegevoegde waarde van de medewerkers. Het ergste zou zijn dat mensen zich niet goed voelen bij de overname en zouden vertrekken.”

Verwacht u nog meer consolidatie in de sector?

MALCORPS. “Het landschap zal nog wel wat bewegen. Ik zie vooral ook een trend naar meer internationalisering. Dat hangt samen met de toenemende complexiteit van ons vak. Er zullen ook wel financiële beweegredenen zijn, maar net zoals wij zijn onze concurrenten op zoek naar een verbreding van de expertise. Daarvoor moet je soms ook buiten de landsgrenzen kijken. In de organisatie van Sweco kunnen we een beroep doen op experts uit de andere regio’s. Onlangs hadden we voor een project een specialist in vliegtuigcrashonderzoek nodig. Zo lopen er geen honderd rond in Europa, maar in onze Finse afdeling vonden we er toch een.”

Het gewicht van België in Sweco is als gevolg van de overnames toegenomen. Opent dat ook nieuwe markten voor u?

MALCORPS. “Ja. VK is een sterke partij in gezondheidszorg, een markt waar wij tot nu minder actief in waren. Die markt zal de volgende jaren nog heel wat investeringen aantrekken. Als er morgen een groot ziekenhuisproject wordt aanbesteed in Amsterdam, is het vanzelfsprekend dat ik mijn Nederlandse collega bel om te bekijken of we samen een mooi team kunnen vormen. En zo heeft elk land bij Sweco wel enkele activiteiten waarin het excelleert. Wij worden vaak intern geconsulteerd voor metroprojecten vanwege onze ervaring in onder meer Parijs, Brussel en Antwerpen. Ook voor onze expertise in de industrie bellen ze ons vaak. Voor de chemische industrie in Antwerpen hebben we al heel wat piping-projecten gerealiseerd.”

Voor de 300 mensen die we zoeken, mikken we op meer dan 100 pas afgestudeerden

Duurzaamheid is belangrijk bij Sweco. De leidraad is sustainability by design. Wat houdt dat precies in?

MALCORPS. “Duurzaamheid is voor ons geen thema, het zit is ons DNA. Wij maken projecten die impact hebben op de samenleving. We doen dat samen met partners, met klanten en vooral intern met veel collega’s. Impact genereren staat altijd centraal in wat we doen. Bij het ontwerp van een project bekijken hoe we daarmee de CO2-uitstoot kunnen reduceren. Bij de bouw kijken we naar de afvalstromen. Bij infrastructuurprojecten hechten we veel belang aan waterinfiltratie of de biodiversiteit in bermen.

“Ik hoop, en ben er ook van overtuigd, dat onze klanten merken dat een project van onze hand inzake SDG’s (de duurzameontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties, nvdr) robuuster is dan een doorsneeproject. Duurzaamheid is in die zin een beetje onze handtekening.”

Duurzaamheid is ook big business voor Sweco. De energietransitie vergt enorme investeringen.

MALCORPS. “Zeker. Alleen al het Belgische gebouwenpatrimonium naar een degelijk energieperformantieniveau brengen zal een gigantische inspanning vergen. Men heeft het dan vaak over de klimaatuitdaging, maar het is evengoed de klimaatkans. Je kunt doemdenken over het klimaat, maar je kunt ook meewerken aan oplossingen. Dat motiveert onze mensen.”

Zijn de middelen er ook? Zeker op federaal niveau is de budgettaire situatie allerminst rooskleurig.

MALCORPS. “De politiek moet daarin de juiste keuzes maken. Wij kunnen onze klanten adviseren en hen op de langetermijnopbrengsten wijzen. Daar voel ik een veel grotere openheid en bewustwording. De energietransitie zal extra investeringen vragen, maar heeft ook belangrijke terugverdieneffecten op korte en middellange termijn. Hetzelfde geldt voor materiaalgebruik en circulariteit.”

Wat is het aandeel van de overheid in uw omzet?

MALCORPS. “De publieke sector is goed voor ongeveer de helft. Infrastructuur is per definitie in grote mate een publieke aangelegenheid. De industrie is uitsluitend privé. Voor gebouwen is er een mix tussen privé en publiek die varieert in functie van grote projecten.”

U hebt 300 vacatures openstaan. Is het vinden van talent een grote uitdaging?

MALCORPS. “Ja. Voeg aan je artikel gerust een link toe naar onze vacaturepagina (lacht). Er is veel competitie voor het aantrekken van talent. Wij zoeken vooral technische profielen, en die zijn schaars. We hebben heel wat te bieden. Dat onze projecten een brede impact hebben, is voor veel – vooral jonge – mensen aantrekkelijk. Voor de 300 mensen die we zoeken, mikken we op meer dan 100 pas afgestudeerden. Dat is een bewuste strategie: jonge mensen aantrekken, ze opleiden en ze meteen inschakelen in onze projecten.”

Een andere uitdaging in Vlaanderen zijn de aanslepende procedures en buurtprotesten. Of zijn die onvermijdelijk in een kleine, dichtbevolkte regio?

MALCORPS. “Ik vrees dat ze onvermijdelijk zijn. We leven in een rechtstaat en dat impliceert dat elke burger een klacht kan indienen tegen een bouwvergunning. Het is aan de politiek om de regelgeving misschien wat te stroomlijnen. Wij moeten ervoor zorgen dat projecten robuust ontworpen zijn. Dat doe je door een project heel breed te bekijken.”

Bent u blij met het stikstofakkoord?

MALCORPS. “Ik denk dat iedereen in sector blij is dat er een akkoord is. Wat in Nederland is gebeurd, is een drama. Onze Nederlandse collega’s hebben daardoor een serieuze terugval gehad. In Vlaanderen is er nu duidelijkheid. Zonder die rechtszekerheid zouden belangengroepen vergunningen kunnen laten schorsen. Een hoogst onwenselijk scenario.”

De economische context is uitdagend. Voelt u dat?

MALCORPS. “Vorig jaar was ik wat pessimistisch en bezorgd, vooral door de accelererende inflatie. Het was moeilijk in te schatten waar dat zou eindigen. De inflatie heeft in onze business vooral een impact via de indexering van de salarissen. In de residentiële bouw hebben we ook gemerkt dat een aantal projecten wordt uitgesteld of zelfs gecanceld. Toch is ons orderboek goed gevuld. De terugval in het residentiële segment is grotendeels gecompenseerd door andere projecten, deels publieke investeringen. We hebben dus niet het gevoel dat we in een crisis zitten. Omdat wij via onze studieopdrachten vaak in het begin van de keten zitten, is onze business een indicator voor andere activiteiten en sectoren. Aannemers kijken naar ons: als wij het vandaag heel druk hebben, mogen zij over een of twee jaar ook veel werk verwachten.”