Elektronisch betalen moet nu overal kunnen

Vanaf 1 juli moeten alle handelaars in ons land minstens één mogelijkheid tot elektronisch betalen aanbieden. Ze kunnen kiezen uit verschillende oplossingen met elk hun eigen kostenstructuur.

Alle ondernemingen die permanent economische activiteiten gericht op consumenten uitvoeren, moeten vanaf 1 juli elektronisch betalen mogelijk maken. De verplichting geldt niet alleen voor handelaars, maar ook voor horeca-uitbaters, vrije beroepers en zelfs bepaalde vzw’s, namelijk diegene die producten of diensten verkopen voor economische doeleinden. Denk bijvoorbeeld aan een sportclub of toneelkring die drank in de kantine verkoopt.

Overheidsinstanties zijn eveneens aan de nieuwe verplichting onderworpen als ze van consumenten betalingen ontvangen voor activiteiten die geen deel uitmaken van hun wettelijke taak van algemeen belang. Dat is bijvoorbeeld het geval als een gemeente een zwembad, een bibliotheek of een cultureel centrum uitbaat.

Met de nieuwe wettelijke verplichting wil minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) zijn strijd tegen fraude en zwart geld opvoeren. Hij hoopt daarmee een effect te creëren dat vergelijkbaar is met dat van de introductie van de witte kassa in de horeca. Daarnaast wil Van Peteghem het betalingsproces voor consumenten vergemakkelijken, alsook de veiligheid bevorderen. Want meer elektronische betalingen leiden tot minder diefstallen en valse biljetten.

Te duur

Handelaars mogen nog altijd cashbetalingen ontvangen, maar ze moeten daarnaast minstens in één elektronisch alternatief voorzien, zodat de consument kan kiezen. Elektronisch betalen is een ruim begrip. Daartoe behoren uiteraard alle transacties met debet- en kredietkaarten, net zoals betalingen met een smartphone of slimme horloge. Maar ook overschrijvingen vallen eronder.

Eind maart polste CCV, een leverancier van betaaldiensten, bij de Belgische handelaars naar hun mening over de nieuwe verplichting. 21 procent aanvaardde op dat moment nog geen enkele vorm van elektronisch betalen. Vooral starters en eenmanszaken hinken achterop. De meest aangehaalde argumenten zijn: ‘de klant vraagt er niet naar’ en ‘elektronische betalingen ontvangen is te duur’. Twee handelaren op de drie hebben echter geen idee van de effectieve kostprijs.

28 procent van de handelaars die nog geen elektronische betaaloplossing aanbieden, blijkt bovendien niet eens op de hoogte te zijn van de nakende verplichting. 22 procent geeft aan het been stijf te zullen houden, en toch alleen maar cash te zullen aanvaarden. Het percentage ligt hoger in Vlaanderen dan in Wallonië.

CCV peilde ook bij de consumenten naar hoe zij tegenover de verplichte aanvaarding van elektronische betalingen staan. Bijna twee op de drie klanten (63%) vinden het bijzonder vervelend als ze niet met een kaart kunnen betalen. Meer nog: ze vinden de mogelijkheid om elektronisch te betalen bijna even belangrijk als het productaanbod. De helft van de consumenten die geen cash op zak hebben, kiest resoluut voor een andere winkel bij gebrek aan andere betaalopties en komt niet meer terug.

De mogelijkheden

De handelaars mogen vrij kiezen welke elektronische betaalmethode ze aanbieden, maar er hangen verschillende prijskaartjes aan de methodes.

– Een terminal

Er zijn veel aanbieders van betaalterminals. Elke moderne terminal maakt vandaag betalingen met bankkaarten en smartphones mogelijk. Een eenvoudige betaalterminal kost enkele honderden euro’s. De eenmalige installatiekosten bedragen doorgaans 50 tot 100 euro. Daar komt nog een onderhoudscontract bovenop dat 3 tot 15 euro per maand kost, naargelang de omvang van de bijstand. Een vaste of mobiele betaalterminal huren kan vanaf 30 euro per maand, inclusief onderhoudscontract. De goedkoopste huurformules voorzien meestal in een beperkte technische bijstand, waardoor de hulp bij problemen mogelijk enkele dagen op zich laat wachten. Voor een snellere dienstverlening kan de huurprijs oplopen tot 60 euro per maand. De handelaar betaalt ook verbindingskosten (via 4G) als de terminal gebruikt wordt zonder wifi. Die kunnen oplopen tot enkele euro’s per maand.

– Een pinpad

Een pinpad is een kleine kaartlezer die gekoppeld is aan een tablet, smartphone of computer. Voorbeelden zijn SumUp en Worldline Xengo. De prijs start vanaf 99 euro (aankoop) of 9,95 euro per maand (huur). De lage instapprijs en de mobiliteit van zulke oplossingen zijn belangrijke troeven. Het nadeel is dat de handelaar soms vrij hoge transactiekosten – 2 à 3 procent per transactie – betaalt.

– Een app

Met de Payconiq by Bancontact-app hoeft de handelaar geen enkele investering te doen. De klanten betalen dan door een QR-code te scannen met de app op hun smartphone. De handelaar regelt alles vanop zijn eigen telefoon, tablet of computer en betaalt geen abonnementskosten, maar alleen 0,06 euro per transactie.

Een alternatief is de CCV Tap & Go-app. Ook daarmee laat de handelaar zijn klanten betalen via hun vertrouwde betaalapplicatie. Er zijn geen abonnements- of opstartkosten. De handelaar betaalt alleen 0,075 en 0,22 euro per transactie, afhankelijk van het aantal per maand. Betalingen onder 5 euro zijn helemaal gratis.

– Een overschrijving

Handelaars mogen ook de mogelijkheid tot overschrijven aanbieden als enig elektronisch betaalmiddel. Dat kost helemaal niets. Zeker voor handelaars die een vertrouwensrelatie met hun klanten hebben, is dit een goedkope en haalbare optie.

De goedkoopste of de beste

Moeten handelaars nu kiezen voor de goedkoopste elektronische mogelijkheid, of kijken ze beter naar de wensen van hun klanten? Comeos, de vereniging die de handel en diensten in ons land vertegenwoordigt, doet daarover liever geen concrete uitspraken. “Dat is een commerciële beslissing die elke handelaar zelf dient te nemen”, zegt Wim Van Edom, head economic affairs. “Ik vermoed dat wie vandaag nog geen elektronische betaaloptie aanbiedt, zal kiezen voor een laagdrempelige app-oplossing zoals Payconiq by Bancontact. De efficiëntie en de snelheid zijn belangrijke aandachtspunten bij de keuze.”

De ondernemersorganisatie Unizo steunt de nieuwe verplichting, op voorwaarde dat er voldoende efficiënte en goedkope betaalmiddelen op de markt komen. “Men is er de voorbije jaren in geslaagd de kosten te verminderen en tariefformules te lanceren die meer rekening houden met de situatie van de handelaars”, klinkt het. “En toch blijft de kostprijs de meest gehoorde klacht over elektronische betalingen.”

“We mogen inderdaad niet vergeten dat de kosten van elke oplossing volledig bij de handelaars terechtkomen”, zegt Saskia De Leeuw van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ). “Het lijkt ons dan ook niet meer dan normaal dat de tarieven zakken. Handelaars zijn ook slecht geïnformeerd over de opties. Vaak zullen ze kiezen voor de goedkoopste oplossing, maar die is misschien niet de meest geschikte voor hun cliënteel. Wij pleiten dan ook voor een vergelijkingstool met een opsomming van alle mogelijkheden en bijbehorende tarieven.”