‘Een flexibel loonbeleid kan de file mee helpen oplossen’

Een flexibel loonbeleid biedt een mogelijke oplossing voor de mobiliteitproblemen in ons land. Dat zegt Annelies Baelus, director Open Opleidingen bij Acerta.

Als we voor de oplossing van de file nu eens verder zouden kijken dan de file? Als we ons nu eens niet zouden blindstaren op de (bedrijfs)wagen voor, achter en naast ons? Files maken mensen zo kortzichtig.

Het bericht van dinsdag 9 januari in De Tijd, dat de filezwaarte in 2017 weer alleen maar groter is geworden, zegt toch genoeg? Om er zicht op te krijgen wellk denkspoor wel het juiste is om te geraken waar we willen zijn, moeten we onze kortzichtigheid overstijgen en de mobiliteitsproblematiek breed benaderen. Zo zien wij in een flexibel loonbeleid een mogelijke oplossing voor de mobiliteitsproblematiek.

Jaren geleden waren bedrijfswagens dé manier voor werkgevers om werknemers extra te be- of verlonen. De bedrijfswagen was hét voordeel in natura, wegens financieel en fiscaal interessant. Dus kwamen er almaar meer bedrijfswagens bij. Tot de snelwegen ermee dichtslibden en werkgevers hun werknemers almaar later en almaar gestrester op kantoor zagen binnenkomen.

Dat had het signaal moeten zijn: bedrijfswagens zijn niet meer de oplossing. Maar er was geen alternatief, en bijgevolg gingen bedrijven door met ‘salariswagens’ toe te kennen. Zo geraakten ze steeds meer verstrikt in een mobiliteitsknoop waarvoor ze de auto’s zelf leverden.

Alternatieven

In 2018 kan het anders: de alternatieven zijn er. In het Zomerakkoord is sprake van een mogelijkheid voor werknemers om hun bedrijfswagen in te ruilen voor geld, de sociale partners voegden daar constructief het idee van een mobiliteitsbudget aan toe.

In de nieuwe wettelijke context zal een werknemer zich dus niet meer moeten laten leiden door het voordeel dat hij krijgt door in te stemmen met een bedrijfswagen (of door het nadeel als hij neen zegt). Waar de keuze vroeger lag bij een auto of niets, is zijn keuze voortaan veel vrijer, zonder dat hij of zij ‘minder’ krijgt. Het is alvast een eerste stap in de goede richting, maar als werkgever heb je gelukkig meer mogelijkheden.

In een klassiek loonbeleid met bedrijfswagens werden de werknemers ingedeeld in categorieën en elke categorie kon tot een bepaald budget een auto kiezen. Dat leidde tot de absurde situatie dat een werknemer dat budget tot de laatste cent besteedde aan een salariswagen, omdat hij anders het geld van dat budget ‘kwijt’ was.

Het was soms nog gekker. Een werknemer die eigenlijk geen bedrijfswagen nodig had (omdat er thuis al een gezinswagen voor de deur stond, of omdat de partner ook al over een bedrijfswagen beschikte), koos uiteindelijk toch voor een bedrijfswagen.

Die ongerijmdheid verdwijnt in een flexibel loonbeleid. Werknemers die hun budget niet opgebruiken, of een kleinere of zelfs helemaal geen wagen kiezen, zijn dat geld dan niet ‘kwijt’, maar kunnen het aan andere voordelen besteden. Voordelen die ze zelf kiezen – iets wat volledig past in de tijdsgeest van flexiblisering en toenemende individualisering.

Bewuste keuze

Met de opkomst van de elektrische fiets, het autodelen, deelfietssystemen enz. en omdat mensen de files beu zijn, zal de keuze lang niet meer altijd op de bedrijfswagen vallen. Minder bedrijfswagens leiden tot minder files, waardoor wie bewust toch voor de auto kiest en wie echt de baan op moet, dat ook vlotter zal kunnen doen.

Bovendien, mobiliteit is maar één aspect van een nieuw, flexibel loonbeleid. De nieuwe flexibiliteit zit ook in telewerk, glijdende uren, vrijwillige overuren, enz. Die nieuwe manier van personeelsbeleid voeren gaat breder. Ze zal meer bereiken dan alleen die werknemers die een salariswagen hebben. We kunnen er met z’n allen op vooruitgaan, als we maar minder kortzichtig denken.