Een derde van de zelfstandigen is ontevreden over werk-privébalans

Een derde van de zelfstandigen in ons land is ontevreden over de balans tussen hun werk en hun privéleven. De vele werkuren zijn met stip het grootste pijnpunt, zo blijkt uit een studie van Acerta. Het aanwerven van de eerste personeelsleden blijkt geen verbetering te brengen.

Acerta deed een enquête bij meer dan 2000 zelfstandigen in ons land om te schetsen of het leven als zelfstandige goed te combineren valt met privé-activiteiten. 32 procent van de zelfstandigen is ontevreden over zijn situatie. “We zien dat voor zelfstandigen in ons land de balans vooral niet in evenwicht is op privéniveau”, weet Els Schellens, directeur van Acerta. “32 procent is niet gelukkig met wat hij kan doen voor zijn gezin (bijvoorbeeld samen uitgaan of helpen in het huishouden) of voor zijn persoonlijke ontwikkeling (bijvoorbeeld het volgen van een opleiding). 20 procent geeft aan ontevreden te zijn over realisaties op het werk. De groep ontevreden zelfstandigen moet veel inboeten op sociale activiteiten of tijd met het gezin, omdat ze de werktijden minder kunnen bepalen en langere dagen moeten draaien.”

Positivisme daalt na eerste jaar

De enquête maakt een onderscheid tussen zelfstandigen in hoofd- en in bijberoep. De zelfstandigen in hoofdberoep vertonen een groot enthousiasme in het eerste jaar van hun activiteit, maar al vanaf het tweede jaar gaat het bergaf. In het eerste jaar als zelfstandige blijkt slechts 28 procent het moeilijk te hebben met de werk-privébalans. “Mensen die net als zelfstandige begonnen zijn, zijn blij dat ze de stap gedaan hebben en zijn vol energie om hun business uit te bouwen”, zegt Els Schellens. “Het aantal ontevredenen stijgt naargelang het aantal werkjaren toeneemt. We zien een dieptepunt bij zelfstandigen die zes tot tien jaar actief zijn. Dan is liefst 46 procent ontevreden over zijn werk-privébalans.”

De zelfstandigen in bijberoep hebben doorgaans een positiever beeld. “Zij oefenen hun zelfstandigenactiviteit uit om een extra uitdaging in het leven te hebben en om een afwisseling te zoeken met hun baan in dienstverband.”

Werknemers

35 procent van de zelfstandigen die alleen werkt, geeft aan dat de werk-privébalans beter kan. Toch toont de studie aan dat vanaf het moment dat zelfstandigen personeel aanwerven, de stress en de ontevredenheid zienderogen stijgt. 46 procent van de mensen die één of twee medewerkers in dienst heeft, voelt een vorm van onbehagen. 48 procent van de zelfstandigen met drie tot vijf werknemers zijn ontevreden over hun situatie. Els Schellens: “Wanneer er meer dan zes medewerkers in dienst zijn, zien we dat de levenskwaliteit van de zelfstandigen weer beter wordt. Hoe meer werknemers, hoe meer er gedelegeerd wordt, en hoe groter de kans is dat een hr-medewerker aangeworven wordt die de ondernemer kan bijstaan”

Te veel uren

De overgrote meerderheid van de zelfstandigen wijst het aantal werkuren aan als oorzaak van een scheefgetrokken werk-privébalans. 87 procent van de zelfstandigen die ontevreden zijn over hun situatie, vindt dat hij te veel uren werkt. Nog eens 74 procent is van mening dat er te veel bijkomende administratie bij het werk komt kijken. Andere oorzaken van ontevredenheid zijn de onvoorspelbare uren en situaties van een zelfstandige, de druk van de verantwoordelijkheid, de financiële toestand en het gebrek aan ondersteuning.

“Zelfstandigen in hoofdberoep werken gemiddeld 50 uren per week – 55 uren met woon-werkverkeer inbegrepen – en dat is meteen de voornaamste reden van hun ontevredenheid”, zegt Els Schellens. “Mensen met een zelfstandige activiteit in bijberoep werken gemiddeld 43,6 uren in totaal – 50,5 uren met woon-werkverkeer inbegrepen. Daar komen voor de beide groepen nog eens extra uren bij voor aan het werk gerelateerde activiteiten, zoals evenementen bijwonen of vakliteratuur lezen.”

Vermoeidheid en stress

Vermoeidheid en stress zijn de meest voorkomende symptomen van ontevreden zelfstandigen: 79 procent van de ondervraagden geeft aan regelmatig vermoeid te zijn, 71 procent heeft last van stress. ” Zelfstandigen piekeren in hun vrije tijd vaker over problemen die gerelateerd zijn aan hun beroep, dan collega’s die meer tevreden in het leven staan. In die groep gaf 60 procent aan last te hebben van concentratie- en motivatieproblemen,” aldus Els Schellens.

Hoe kan die ontevredenheid gecounterd worden? Schellens: “In de loop van de carrière zijn er verschillende redenen die ontevredenheid veroorzaken. Maar er wordt op verschillende niveaus gewerkt om enkele belangrijke problemen aan te pakken. “Voor veel zelfstandigen zijn de ontelbare paperassen en reglementeringen een groot struikelblok. De overheden maken werk van de administratieve vereenvoudiging en die zal de komende jaren nog doorzetten. Dat kan de tevredenheid bij zelfstandigen alvast een pak verhogen.”

En om te eindigen op met een positieve noot: ondanks het feit dat zelfstandigen hun hele loopbaan worstelen met de balans tussen werk en privéleven, blijft 55 procent optimistisch over de toekomst.