Duurzaamheid? Ondernemers trekken de kar

© Getty
Wim Verhoeven
Wim Verhoeven Hoofdredacteur van Trends en Kanaal Z

Met het label Change The Game wil Trends duurzaamheid – het nieuwe ondernemen – voor eens en voor altijd goed vastpakken. Hoofdredacteur Wim Verhoeven vatte de ambities van de redactie samen in een missionstatement. ‘Het is veel beter elkaar te inspireren, best practices te delen, allemaal samen een pak slimmer te worden. Daarin wil Trends een voortrekkersrol spelen.’

Kent u het verhaal van het colablikje? Het komt van de Canadese wetenschapper Václav Smil en het is hoogst bijzonder. De eerste aluminiumblikjes verschenen in 1959. Ze waren stukken lichter dan hun ijzeren voorgangers, maar toch woog eentje van 33 centiliter nog altijd 85 gram. Sindsdien zijn ze alleen maar lichter geworden: 21 gram in 1972, 16 gram in 1988 en nog 12,75 gram in 2011. In goed vijftig jaar werden ze zeven keer lichter. De reden? Aluminium is duur. Het loont om het blikje regelmatig te verbeteren. Zover gaat de innovatieve kracht van winstgevende ondernemingen.

De uitdagingen waar de mensheid voor staat, zijn natuurlijk eindeloos veel groter dan het probleem van het colablikje. Of we dat nu willen of niet, we zijn begonnen aan een lange reis richting duurzaamheid. Een lange reis richting circulaire economie, maatschappelijk verantwoord leven en werken, gelijke kansen – ongeacht afkomst, geslacht, huidskleur of seksuele voorkeur – enzovoort. De Verenigde Naties hebben zeventien doelstellingen geformuleerd om de wereld te verduurzamen. Ook al zijn die het resultaat van een compromis, ze zijn de beste leidraad die we hebben.

Het nieuwe ondernemen

Vooraleer u denkt dat u in het verkeerde tijdschrift bent terechtgekomen: er is een héél goede reden waarom Trends duurzaamheid meer dan ooit wil omarmen. Dat komt omdat ons lezerspubliek – de ondernemers, de leiders, de young en high potentials in onze bedrijven en in onze maatschappij – het verschil zullen maken. Zonder de bedrijven zal het niet lukken. Zonder welvaartscreatie zal er geen ruimte zijn om te verduurzamen. Zonder slimme ingrepen van ondernemers blijven we staan waar we staan.

Trends wil duurzaamheid – het nieuwe ondernemen – voor eens en voor altijd goed vastpakken. Niet met een betweterig vingertje, maar vanuit het standpunt van de ondernemer. Het is een torenhoge ambitie, daar zijn we ons van bewust, maar het is nodig. Duurzaamheid is overal, maar zelden gaat het over de mensen die het verschil maken. Veel ondernemers en leidende mensen in bedrijven beseffen dat de wereld op een kantelpunt staat. Velen zetten stappen vooruit. Maar evenveel anderen zitten met duizend vragen. Ze willen wel, maar hun eigen rol zien ze nog niet helder. Niet elke ondernemer, niet elke goede Vlaamse kmo heeft de mogelijkheden om er eens rustig over na te denken. Onze ondernemers zijn aan het werken. Uitdagingen genoeg, zeker in coronatijden. Wij willen hen inspireren. We willen hen vertellen waar het over gaat. We willen hen verhalen brengen van collega’s die durven te veranderen. De gamechangers van de economie. De mensen die écht een steen verleggen in de rivier.

Gouden driehoek

De afgelopen jaren heb ik die insteek heel hard gemist. Er is weinig inspirerends aan het debat over duurzaamheid. Drukkingsgroepen krijgen en nemen alle ruimte om alarm te slaan. Politici proberen nog wat progressiever te zijn dan hun naaste buren. En wij, de media, spinnen garen bij al dat slechte nieuws. We spinnen garen bij de angst, de verontwaardiging en de polemiek. We praten veel te weinig over oplossingen. We stoppen liever iedereen in hokjes. Wie geen vlees eet, is toch een iets betere mens. Wie de juiste ideeën poneert, is toch een beetje slimmer. Wie een Tesla kan betalen, is toch helemaal mee met het milieu.

Dat helpt niemand vooruit. Hetzelfde geldt voor het ondernemerschap, volgens sommigen de bron van alle kwaad. Nochtans is de motor van elke grote economische verandering altijd dezelfde gouden driehoek: innovatie, ondernemerszin en slimme regelgeving. En voeg er gerust een vierde aan toe: het publiek dat de urgentie voelt, om actie vraagt en zelf actie onderneemt.

Laat ons de zijden van die driehoek maar eens bekijken. Innovatie vind je in de schoot van universiteiten, onderzoeksinstellingen, spin-offs en onderzoeks- en ontwikkelingsafdelingen van bedrijven. Innovatie vind je ook bij de jeugd, die fris van geest, met de meest recente kennis in het hoofd en met meer idealen dan dogma’s het bedrijfsleven binnenstapt.

Ondernemerszin zit natuurlijk in alle succesvolle bedrijven. Zij creëren werk en welvaart. Zij zien de nieuwste kansen en maken hun kosten-batenanalyse. Ze doen dat lang niet allemaal om de wereld te verbeteren. Ze doen het ook omdat ze nieuwe markten of klanten zien. En omdat oude waarheden niet meer gelden. Ik ben opgegroeid met het idee dat aardolie in mijn leven ooit op zou zijn. Ondertussen halen de grote concerns aardolievelden uit hun balans. Ze weten dat ze die nooit zullen ontginnen.

Slimme regelgeving moet van de overheid komen. En voor alle duidelijkheid: platte belastingverhogingen zijn géén slimme regelgeving. Meedenken met de markt is dat wel. Er zijn technieken genoeg: verhandelbare emissierechten, zuiverheidscriteria in ruil voor een fiscale aftrek, regels waaraan producten of industriële processen moeten voldoen. Slimme regelgeving kan net zo goed maatschappelijke issues aanpakken. De meest opwindende regelgeving moet nog komen. Specialisten en internationale overheden willen duurzaamheid in de resultatenrekening krijgen. Niet alleen financiële, ook maatschappelijke kosten en opbrengsten zullen in de boeken moeten komen. Sommige grote bedrijven werken nu al met maatschappelijke of ecologische P&L’s (profits & losses) om hun bedrijfsbeslissingen te verbeteren. Duurzaamheidscriteria sijpelen door van groot naar klein. Wat zal een toeleverancier doen als zijn belangrijkste klant straks hogere eisen stelt?

Het publiek kan de gouden driehoek van innovatie, ondernemerszin en slimme regelgeving nog versterken. Steeds meer jonge mensen willen werken voor een bedrijf met een missie. Het consumentengedrag verandert. De beleggers – zowel institutionele als particuliere – veranderen ook. Dit gaat nooit meer weg. Daarom wil Trends dit vastpakken. Het is te belangrijk, voor de wereld in het algemeen en voor ons ondernemerspubliek in het bijzonder.

Inspireren

Innovatie, ondernemerszin en slimme regelgeving hebben het colablikje beter gemaakt. Is het goed genoeg? Nee. Dat wordt het pas als zo’n blikje volledig uit gerecycleerde grondstoffen bestaat, als het CO2-neutraal geproduceerd wordt en als het honderd procent afbreekbaar is. Ons blikje heeft dus nog een hele weg te gaan. Maar geef toe, het komt al van ver. Zo moeten we dat zien. De mens leeft met voortschrijdend inzicht. We komen al van ver, maar de reis is nog heel erg lang. Laten we ons dan ook nederig en kwetsbaar opstellen. Dat zullen we bij Trends ook doen. Onze redactie is bijvoorbeeld allesbehalve een toonbeeld van diversiteit. Ze is heel erg wit en heel erg mannelijk. Zelf ben ik wit, mannelijk en 51 bovendien. Trends zal vrouwelijker, jonger en diverser worden. Maar dat vraagt tijd. Laat diversiteit dus een streven zijn, maar reken er niemand op af. Laat duurzaamheid een streven zijn, maar laten we onszelf niet naar beneden praten.

Het is veel beter elkaar te inspireren, best practices te delen, allemaal samen een pak slimmer te worden. Daarin wil Trends een voortrekkersrol spelen. Onze redactie selecteert voortaan elke week zorgvuldig een aantal thema’s en verhalen die grensverleggend zijn. U herkent ze aan hun opvallende label: Change The Game. Want dat doen ze letterlijk. We willen het nieuwe ondernemen – duurzamer, ethischer en maatschappelijk verantwoord – op veel manieren uitdragen. We hebben ambitie. Maar we doen het met voortschrijdend inzicht. Het wordt alleen maar beter. Zoals het colablikje.

Partner Content