Dit zijn de troeven van Barcelona als hub voor technologiebedrijven

Barcelona is heel wat meer dan een leuke vakantiebestemming. De stad heeft een bloeiend tech-ecosysteem. Plaatselijke start-ups maken er furore.

Half februari kwam de boodschap: de techbeurs Mobile World Congress (MWC) vindt dit jaar niet plaats. Normaal zouden eind februari 100.000 internationale bezoekers afzakken naar Barcelona om er de nieuwste mobiele technologie te bekijken, maar het coronavirus stak daar een stokje voor.

Niet leuk voor de hotelindustrie, maar ook een klap voor plaatselijke start-ups. “MWC is een pijler van ons ecosysteem”, vertelt Miquel Martí, de CEO van Barcelona Tech City, de belangenorganisatie van de plaatselijke start-upwereld. “Alle belangrijke hubs in Europa hebben zo’n event. Lissabon heeft Web Summit, Londen Techcrunch en Finland Slush. Dit is de week waarin je gelijken ontmoet en nieuwe kansen vindt. De annulering was moeilijk. Daarom organiseerden we iets om het gat op te vullen.” Dat alternatief heet Tech Spirit Barcelona en verzamelde zo’n 15.000 bezoekers voor twee dagen van events vlak bij de jachthaven van de stad. Geen 100.000 bezoekers, maar toch een mooi resultaat voor een event dat in twee weken op poten werd gezet.

Barcelona is vooral bekend als citytripbestemming, maar de stad kan ook bogen op een sterk start-upecosysteem. De stad staat steevast op plaats vier of vijf van de Europese hubs. In 2018 haalden start-ups in Barcelona maar liefst 871 miljoen euro op, terwijl concurrent Madrid 340 miljoen euro verzamelde. Alle Belgische start-ups haalden in 2018 samen 728 miljoen euro op. Daarnaast ontstonden bekende scale-ups in de stad, zoals Typeform, Travelperk en Glovo. Je vindt er zelfs kantoren van techbedrijven zoals Airbnb, Amazon en Facebook.

Dynamisch Catalonië

“Internationale fondsen investeerden in onze successen”, vertelt Miquel Martí. “Dat zorgde er op zijn beurt voor dat internationale durfkapitalisten naar hier komen, en ook in de vroege rondes investeren. Dat combineerden we met een bloeiend lokaal netwerk van investeerders. Plaatselijke businessangels doen het aantal zaaikapitaalrondes snel groeien. Daar zit geen groot geheim achter. We proberen natuurlijk buitenlandse spelers aan te trekken, maar uiteindelijk draait het gewoon om genoeg deals.”

De dominantie van Barcelona in Spanje vloeit voort uit de sterke Catalaanse economie. Terwijl grote delen van Spanje nog kreunen onder de gevolgen van de financiële crisis van 2008, zit Catalonië op een veel dynamischer traject. “Heel veel start-ups werden opgericht in 2008”, stelt Martí. “Jonge mensen hadden geen baan, dus begonnen ze hun eigen ding. Vandaag valt de economische situatie ook opnieuw mee. De jeugdwerkloosheidscijfers in Catalonië zijn bijvoorbeeld lang niet meer zo hoog als in andere regio’s.”

Daarnaast haalt Martí de gewone elementen van een ecosysteem aan. Barcelona kan teren op goed opgeleide jongeren van de lokale universiteiten en businessscholen, maar ook internationaal talent aantrekken is hier gemakkelijk. “De lonen zijn natuurlijk lager”, stelt Martí. “Maar werknemers willen ook op een mooie plek wonen. In Barcelona hebben we erg veel zon en een hoge levenskwaliteit. Voor ons is het dus makkelijker om toptalent van overal ter wereld aan te trekken.”

Covid-19

“Ik arriveerde twee jaar geleden”, vertelt Sandra Kassubeck, het Franse hoofd communicatie van de start-up Badi. “Toen waren we nog met 18, nu hebben we een team van 135 mensen. We zijn een kamerverhuurplatform. Als je in een stad komt wonen, is het altijd lastig een goed appartement te vinden. Het is niet duidelijk wie je kunt vertrouwen, er zijn heel wat zoekertjesplatformen en de communicatie is vaak chaotisch. Daarom maken onze gebruikers profielen aan met persoonlijke informatie. Met die data verbinden we hen met mogelijke kamergenoten, huurders of eigenaars.”

Het bedrijf heeft kantoren in Barcelona, Madrid, Londen, Berlijn en New York. In het voorbije jaar bereikte het 2,3 miljoen gebruikers en haalde het 45 miljoen dollar op, onder meer van grote Amerikaanse fondsen. “Het aantal boekingen is verminderd in de eerste twee maanden van de noodtoestand, doordat mensen niet konden verhuizen, maar de vraag is weer gestegen aan het einde van de lockdown”, zegt de Française over de impact van covid-19 op haar bedrijf.

Sandra Kassubeck verwacht niet dat de sector van de kamerverhuur veel zal lijden onder de coronapandemie, in tegenstelling tot het toerisme bijvoorbeeld. “De mensen hebben tenslotte altijd een thuis nodig”, zegt ze. Badi rekent erop zijn groei voort te zetten. Barcelona is een ideale plek om goede werknemers te vinden voor zo’n groeistrategie. “Mensen komen niet naar hier voor het loon, wel voor de levenskwaliteit”, zegt Kassubeck. “Internationaal talent wil goed weer en tapas eten in de zon.”

Instabiliteit

Power2Impact zit in een veel prillere fase dan Badi. “Iedereen gebruikt vandaag constant zijn telefoon”, vertelt medeoprichter Alexander Vasilevich. “Soms is in het midden van de dag de batterij al plat. We verhuren daarom powerbanks vanaf een soort deelplatform. We hebben stations in de stad, meestal in bars. Mensen huren zo’n powerbank via een app en brengen die terug naar een ander station. Barcelona is onze startmarkt. We begonnen in september en hebben 60 stations in de stad, die we bedienen met een team van zes mensen. In de komende maanden is ons doel tot 200 stations te raken.”

Om dat te doen moet Power2Impact kapitaal ophalen, en dat blijkt niet zo eenvoudig te zijn. “Mochten we in Londen zijn gestart, dan groeiden we waarschijnlijk sneller”, stelt Vasilevich. “Een van onze concurrenten komt uit die stad, ChargedUp. Zij haalden vorig jaar 1,2 miljoen pond op, met dezelfde cijfers als de onze. Zij gingen gewoonweg sneller. Het is nog altijd moeilijk hier kapitaal op te halen, het lokale ecosysteem loopt volgens mij achter op dat van Londen en Berlijn, hoewel Barcelona het natuurlijk niet slecht doet.”

Niettemin is Barcelona danig gegroeid de jongste decennia. Niemand weet dat beter dan Christopher Pommerening, een Duitse ondernemer die naar Barcelona kwam in de aanloop van de dotcombubbel. De Duitse seriële ondernemer stond mee aan de wieg van Barcelona Tech City en is een van de oprichters van Learnlife, dat nieuwe leerpraktijken populariseert bij scholen. De Duitser zag het Barcelonese ecosysteem evolueren in een positieve richting, maar hij ziet ook negatieve zaken. “De bureaucratie houdt ondernemers tegen en de politieke instabiliteit verbonden aan het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven tast de positie van Barcelona aan als bestemming van kapitaal en talent. Politieke instabiliteit is geen goede bodem voor ondernemerschap. Investeringen gaan weg door instabiliteit, dat is een bijna een regel”, stelt hij.

Latijns-Amerika

Een ander element dat Barcelona, en heel Spanje, vooruithelpt, is Latijns-Amerika. Grote Spaanse scale-ups, zoals Glovo en Cabify, lanceerden hun product bijvoorbeeld erg vroeg op die markt. “Vaak is het de natuurlijke eerste halte voor plaatselijke start-ups”, vertelt Stewart Masters, ex-ondernemer en nu international expansion manager bij het Amerikaanse techbedrijf Classpass. “Latijns-Amerika biedt geweldige kansen. Het is een gigantische markt, het heeft een hoge adoptie van digitale technologie en de mensen spreken er Spaans. Het is logisch dat Spaanse start-ups dit doen.”

“We zijn al enorm gegroeid tegenover 2004, toen ik hier aankwam”, vertelt Masters over Barcelona als techhub. “Investeringen zijn maal acht gegaan en er zijn veel meer successen, maar we zijn nog lang geen Silicon Valley.”

Niettemin denkt Masters dat Barcelona op het goede pad zit. “Er zijn geweldige businessscholen, je trekt gemakkelijk talent aan, er is kapitaal en er zijn veel meer kansen vergeleken met vijf jaar geleden.” Ook hij eindigt lachend met het argument dat bijna een mantra is: “Er is natuurlijk het goede weer. Ik weet dat mensen daar nogal over doordrammen, maar het is een realiteit. Want investeerders en internationaal talent willen nu eenmaal mooi weer. Wie wil dat nu niet?”