De derde golf virtuele medewerkers

De eerste golf van virtuele kenniswerkers waren de virtuele freelancers in de jaren tachtig. Daarna kwamen de virtuele collega’s, en nu is de derde golf op gang gekomen: virtueel samenwerken in coworkingruimtes. Bedrijven moeten leren omgaan met deze 3 golven.

1 Virtuele freelancers

Grootschalig telewerk ontstond in de vroege jaren tachtig, toen de prille e-mailnetwerken een ‘freelance natie’ van virtuele werkers deden groeien. De nieuwe connectiviteit gaf mensen die anders in een bedrijf of in een gespecialiseerd dienstenbedrijf voor ondernemingen zouden hebben gewerkt, de kans eenmanszaakjes op te zetten. Typische diensten die zo werden verstrekt, waren grafisch ontwerp, het schrijven van rapporten, vertaalwerk en transcripties. De bedrijven gebruikten de virtuele freelancers voor alleenstaande opdrachten die geen samenwerking in reële tijd vereisten. Beide partijen wonnen aan flexibiliteit.

2 Virtuele collega’s

Ondanks haar voordelen impliceerde de eerste golf compromissen. In ruil voor de vrijheid van het telewerk moesten de freelancers de formele band met de onderneming opgeven en alles wat daarbij kwam kijken, van verzekeringsplannen en pensioenregelingen tot leiderschapsontwikkeling, technische uitrusting en ondersteuning. Veel mensen misten ook de samenwerking met collega’s.

Intussen vroegen de bedrijven hun voltijdse werknemers steeds vaker om ongebruikelijke uren te werken en deel te nemen aan projecten met internationale collega’s en klanten. Opnieuw hielp de technologie beide partners met hun problemen en lokte zo de tweede golf uit, die de vrijheid om overal en op elk moment te werken verruimde naar de vaste werknemers. De op kantoren gebaseerde infrastructuur is minder relevant en wordt vervangen door intelligentere persoonlijke technologie en cloudcomputing. Toptalenten hechten meer en meer belang aan een evenwicht tussen werk en privéleven.

3 Virtuele medewerkers

Terwijl de tweede golf aanzwol, begonnen de organisaties te beseffen dat de virtualisatie weliswaar in veel opzichten nuttig was, maar ook bepaalde traditionele voordelen van de werkplek in het gedrang bracht die ze als vanzelfsprekend hadden beschouwd. Ze hoopten op teamwerk en beseften dat een te sterke verdeling en verbrokkeling van het personeel afbreuk deed aan de natuurlijke samenwerking. Ze wensten innovatie en misten de ideeënontwikkeling die voortkomt uit toevallige ontmoetingen en gesprekken in de wandelgangen.

De werknemers deelden die bezorgdheid: veel mensen voelden een groot gemis aan ongestructureerd sociaal contact. Zo ontstond, min of meer paradoxaal, een nieuwe golf van complex, globaal gevirtualiseerd werk waarin mensen weer fysiek samenkomen en zich aan specifieke ruimten binden, zoals coworkingcentra.