De balans: België is straks weer de slechtste leerling van de klas

Het Internationaal Monetair Fonds slaat alarm over de toestand van de Belgische overheidsfinanciën. In 2027 zou België het hoogste begrotingstekort van alle industrielanden hebben. De politiek daarentegen maakt zich weinig zorgen.

5,4 procent van het bruto binnenlands product, of zo’n 26 miljard euro’s van vandaag. Zo hoog loopt het Belgische begrotingstekort op tegen 2027, volgens de nieuwe vooruitzichten van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Daarmee zou België opnieuw de slechtste leerling van de klas worden, niet alleen in de Europese Unie maar van alle geïndustrialiseerde landen. Bovendien is België ook goed op weg om de hoogste overheidsuitgaven van alle industrielanden te krijgen. Hopen dat de situatie verbetert door een sterke economische groei – dus meer belastinginkomsten en minder uitgaven voor uitkeringen – is er niet. In hetzelfde rapport staat dat de economische groeivooruitzichten op middellange termijn (2023-2027) niet boven 1,5 procent uitkomen. Van de industrielanden doen alleen Japan en Italië het slechter.

Maar in de Wetstraat is geen sense of urgency te bekennen. Bij de regeringspartijen maakt niemand zich zorgen over de precaire toestand van de overheidsfinanciën. Enkel staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker (Open Vld) pleit af en toe voor budgettaire discipline. Maar ze is een roepende in de woestijn. De PS, opgejaagd door de radicaal-linkse PTB/PVDA, heeft al meermaals te kennen gegeven dat de Vlaamse liberalen maar niet te veel kabaal moeten maken.

Voor de Franstalige socialisten geldt de macht van het getal: zij zijn de grootste partij in de federale regering en vinden dus dat ze de grote lijnen moeten uitzetten. En Open Vld bokst met premier Alexander De Croo duidelijk boven zijn gewicht. Een eerste minister die trouwens nog voor hij tijdelijk de taken van Sophie Wilmès (MR) heeft overgenomen al minister van Buitenlandse Zaken lijkt. “De Croo on tour”, stond hier en daar smalend te lezen op sociale media.

Belegen vermogensbelasting

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, die zich nochtans beschouwt als de rechtse waakhond van de Vivaldi-ploeg, is stil over de ontsporende overheidsuitgaven. Erger nog: hij kwam deze week opnieuw met een voorstel voor een algemeen basisinkomen. Totaal onbetaalbaar uiteraard. Voka-hoofdeconoom Bart Van Craeynest berekende dat een basisinkomen van 1.000 euro voor iedereen op jaarbasis 138 miljard euro kost. “Zelfs als dat de sociale zekerheid zou vervangen, zit je nog altijd met een gat van 52 miljard en een erg moeilijk gesprek met veel gepensioneerden”, stelt Van Craeynest.

Al even erg is het belegen voorstel van CD&V-voorzitter Joachim Coens voor een nieuwe vermogensbelasting. Of toch vooral: een nieuwe taxshift van arbeid naar kapitaal. Terwijl de impliciete belastingdruk op kapitaal al tot de hoogste van de Europese Unie behoort. Gezien die weinig originele voorstellen, is het te begrijpen dat de Vlaamse christendemocraten met een existentiële crisis kampen.

Ongepaste euforie

Als partijvoorzitters en ministers al niet met onrealistische voorstellen komen, dan worden er wel ongepast euforische reacties de wereld ingestuurd die vragen doen rijzen over het sérieux van de beleidsmakers.

Vicepremier en minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) was een paar dagen geleden zo blij als een kind dat hij kon aankondigen dat de Belgische werkzaamheidsgraad gestegen is naar 71,6 procent. Niet alleen zitten we opnieuw boven het pre-coronaniveau, maar het is de hoogste werkzaamheidsgraad in 20 jaar. Dat is een goede zaak. Maar Dermagne probeert erbij te zeggen dat België in de toename van de werkzaamheidsgraad achterloopt op referentielanden als Nederland en Frankrijk. En dat we nog ver verwijderd zijn van de 80 procent die als doel was gesteld.

De arbeidsmarkthervormingen waarover de regering een aantal maanden geleden een akkoord bereikte, zullen daar weinig aan veranderen. De absurde luchtballonnetjes die worden opgelaten, de ongepaste euforie en de huidige hardnekkige vorm van bestuurslethargie zijn zonder voorgaande.