Artificiële intelligentie staat dan wel op het netvlies van de Amerikaanse topbedrijven, maar vele hebben zich nog geen helder beeld van de voordelen gevormd.
De grootste Amerikaanse beursgenoteerde bedrijven blijven wel druk praten over artificiële intelligentie (AI), maar afgezien van de angst om iets te missen, kunnen maar weinige precies omschrijven hoe de technologie hun bedrijf ten goede kan veranderen. Dat blijkt uit een analyse die Financial Times met AI maakte op basis van honderden documenten van S&P 500-bedrijven van vorig jaar.
Techgiganten zoals Microsoft, Alphabet, Amazon en Meta hebben aangekondigd alleen al dit jaar 300 miljard dollar te zullen investeren in infrastructuur om grote taalmodellen te bouwen. Ook grote bedrijven ver buiten Silicon Valley, van de drankengigant Coca-Cola tot de sportkledingfabrikant Lululemon, besteden in hun rapporten almaar meer aandacht aan AI. Zij schetsen een veel soberder beeld van het nut van de technologie en uiten hun bezorgdheid over cyberveiligheid, de juridische risico’s en de kans op een mislukking.
Bedrijven die zich bezighouden met klantenservice en data-intensieve activiteiten kunnen het best uitleggen hoe ze de technologie gebruiken. Zo ziet Paycom, een aanbieder van loonadministratiediensten, in AI een “belangrijke onderscheidende factor” om klanten aan te trekken en vast te houden.
Fear of missing out
Huntington Ingalls, een leverancier van militaire goederen, past AI toe “om beslissingen te nemen op het slagveld”. De diergezondheidsgroep Zoetis gebruikt het om medische tests op paarden sneller af te handelen. Dover Corporation, een fabrikant van industriële producten, heeft een nieuw proces ontwikkeld om “door hagel beschadigde voertuigen” te volgen tot hun herstelling. Maar de invoering van AI heeft niet noodzakelijk geleid tot meer groei. Van de laatste drie bedrijven heeft alleen het aandeel van Dover Corporation sinds de lancering van ChatGPT in november 2022 in lijn met de S&P 500 Equal Weighted-index gepresteerd.
“Bij de invoering van AI laten veel bedrijven zich niet leiden door strategie, maar door angst om de boot te missen”, zegt Haritha Khandabattu van het adviesbureau Gartner. “Voor sommigen is de vraag niet: welk probleem los ik op? Maar wel: wat als mijn concurrent dat het eerst oplost?”
374 van de 500 bedrijven in de S&P 500 hebben de afgelopen twaalf maanden AI tijdens de presentaties van hun financiële resultaten vernoemd. In 87 procent van de gevallen spraken ze over de hele lijn positief over de technologie. Maar hoewel ook niet-techbedrijven optimistisch zijn over AI, blijkt dat ze zich geen precies beeld hebben gevormd van de voordelen. Tijdens de voorstelling van zijn resultaten in februari was Coca-Cola enthousiast over de technologie, ook al had het die vooral gebruikt voor de productie van een tv-commercial.
‘Bij de invoering van AI laten veel bedrijven zich niet leiden door strategie, maar door angst om de boot te missen’
De voordelen die het meest naar voren komen, zoals een verhoogde productiviteit, werden slechts vaag omschreven. Bedrijven verwachtten dat ze door te automatiseren hun workflow zouden kunnen optimaliseren. Sommige hoopten de technologie te gebruiken om hun producten beter te personaliseren. De energiebedrijven First Solar en Entergy noemden AI een drijvende kracht achter de vraag, doordat meer elektriciteit nodig is voor datacenters. Ook Caterpillar meldde dat zijn energieactiviteiten profiteerden van de vraag naar datacenters. Het mijnbedrijf Freeport-McMoran hoopte dat die infrastructuur de prijs van het metaal zal ondersteunen.
Duidelijkere risico’s
Uit de analyse van Financial Times blijkt dat bedrijven zich veel duidelijker bewust zijn van de mogelijke problemen dan van de voordelen van AI. Hoewel steeds meer bedrijven over AI praten, laten minder ondernemingen zich positief uit over de technologie dan in 2022. De meest genoemde bezorgdheid was de cyberveiligheid, die in 2024 door meer dan de helft van de S&P 500-bedrijven een risico werd genoemd.
De onlinedatinggroep Match waarschuwde dat “het gebruik van AI in het verleden heeft geleid tot incidenten, waarbij de persoonlijke gegevens van eindgebruikers van door AI verbeterde diensten betrokken waren, en dat dit in de toekomst opnieuw kan gebeuren”. Ook Lululemon zei bezorgd te zijn dat gevoelige informatie, zoals transactiegegevens, wordt buitgemaakt.
Ook Microsoft waarschuwde voor “incidenten die de acceptatie van AI-oplossingen kunnen schaden, schade kunnen toebrengen aan individuen, klanten of de samenleving, of ertoe kunnen leiden dat onze producten en diensten niet werken zoals bedoeld”.
“Bedrijven zien AI vaak als een risico omdat ze niet gewend zijn aan systemen of processen waarop ze niet 100 procent kunnen vertrouwen”, stelt de AI-governance-expert Ray Eitel-Porter.
Niet succesvol
De op één na grootste bezorgdheid van de Amerikaanse bedrijven is dat hun inspanningen om de technologie in te voeren niet succesvol zullen zijn. Uit recent onderzoek van het MIT Media Lab blijkt dat de implementatie van generatieve AI-pilots op werkplekken in 95 procent van de gevallen mislukt is. “Toen we met leidinggevenden spraken, zeiden ze vaak dat de interne tool succesvol was”, aldus Aditya Challapally van het MIT Media Lab. “Maar toen we met werknemers spraken, bleek dat ze er helemaal geen gebruik van maakten.”
In 174 jaarverslagen is nog een andere veel voorkomende zorg de toename van regelgevende en juridische bezwaren tegen de invoering van AI. Meta, dat miljarden dollars heeft uitgegeven om een team van onderzoekers in te huren dat zich toelegt op het ontwikkelen van “superintelligentie”, is een van de grote techbedrijven die hebben gewaarschuwd voor aanzienlijke schikkingen vanwege beschuldigingen “dat we auteursrechtelijk beschermde boeken en materialen hebben gebruikt om onze modellen te trainen”.
Ook bedrijven die minder met AI te maken hebben, hebben soortgelijke zorgen geuit. PepsiCo verklaarde: “Ons gebruik van AI kan leiden tot meer claims wegens inbreuken, waaronder claims op basis van ongeoorloofd gebruik van technologie of inhoud van derden.”
“Er kan geen garantie worden gegeven dat het gebruik van AI onze producten of diensten zal verbeteren of gunstig zal zijn voor ons bedrijf, met inbegrip van onze efficiëntie of winstgevendheid”, schreef Meta vorig jaar in zijn jaarlijkse rapport aan de SEC. “Het is mogelijk dat onze initiatieven op het gebied van AI niet succesvol zijn, wat een negatief effect kan hebben op ons bedrijf, onze reputatie of onze financiële resultaten.”
